Nhổ tóc thường xuyên có thể khiến tóc bạc sớm hơn - Ảnh minh họa: retouchme.com
Những sợi tóc bạc đầu tiên thường xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào từ 20 đến 50. Con người bạc tóc nhanh nhất thường vào độ tuổi 50-60. Nam giới thường bắt đầu bạc tóc ở thái dương và tóc mai, trong khi phụ nữ bắt đầu bạc từ chân tóc và thường là ở phần mái.
Mỗi sợi tóc sẽ mọc lên từ một nang tóc. Các nang tóc này chứa 2 loại tế bào gốc là keratinocyte - sản xuất protein keratin dùng để tạo và phục hồi tóc - và melanocyte - sản xuất melanin là sắc tố làm nên màu tóc và da của con người.
Khi chúng ta già đi, các tế bào ít hoạt động hơn. Điều này có nghĩa là các tế bào gốc trong nang tóc ít sản xuất melanin hơn và làm tóc bạc, đồng thời cũng ít keratin hơn nên khiến tóc mỏng và rụng.
Tóc không có sắc tố (melanin) sẽ trông có màu xám, trắng hoặc bạc (gọi chung là tóc bạc) tùy thuộc vào ánh sáng phản chiếu vào keratin (có màu vàng nhạt). Tóc bạc thường dày, thô và cứng hơn tóc có sắc tố. Điều này là do các tế bào gốc trong nang tóc thay đổi khi già đi.
Điều thú vị nhưng đáng buồn là tóc bạc lại mọc nhanh hơn tóc có sắc tố.
Căng thẳng có thể làm tóc bạc đi. Căng thẳng oxy hóa - sự mất cân bằng giữa các gốc tự do và chất chống oxy hóa trong cơ thể - làm tổn thương nang tóc và các tế bào gốc, khiến chúng ngừng sản xuất melanin.
Căng thẳng oxy hóa có thể do căng thẳng về mặt tâm lý, cảm xúc hoặc các bệnh tự miễn. Các yếu tố môi trường như tiếp xúc với tia UV và ô nhiễm, hút thuốc và uống một số loại thuốc cũng có thể đóng vai trò nhất định.
Melanocyte dễ bị tổn thương hơn keratinocyte bởi sự phức tạp trong các bước sản xuất melanin. Do đó tuổi già và căng thẳng thường khiến tóc bạc trước khi rụng.
Theo bà Theresa Larkin - phó giáo sư về khoa học y khoa của Đại học Wollongong (Úc), tế bào gốc trong nang tóc ở người trẻ tuổi vẫn sản xuất melanin nên màu có thể phục hồi sắc tố trở lại sau khi sự kiện gây căng thẳng qua đi.
Nhổ tóc thường xuyên có thể khiến tóc bạc sớm hơn nếu các tế bào sản xuất melanin bị tổn thương hoặc kiệt sức do phải mọc lại tóc quá nhiều để bù vào phần bị nhổ đi.
Đặc biệt là tóc chúng ta không thể bạc trắng sau một đêm vì căng thẳng do melanin trong sợi tóc có tính ổn định về mặt hóa học, có nghĩa là tóc không thể đổi màu ngay lập tức.
Mặt khác, các loại thuốc nhuộm tạm thời hoặc bán vĩnh viễn sẽ không khiến tóc mau bạc đi, bởi vì chúng chỉ phủ lên sợi tóc mà không làm thay đổi cấu trúc của tóc. Tuy nhiên, các loại thuốc nhuộm vĩnh viễn sẽ gây ra phản ứng hóa học với tóc. Sự tích tụ của chúng trong nang tóc có thể gây tổn thương melanocyte và keratinocyte, khiến tóc bạc và rụng.
Có thể tránh được tóc bạc sớm
Đặc điểm di truyền của mỗi người sẽ quyết định thời điểm tóc bắt đầu bạc. Tuy nhiên, chúng ta có thể tránh tóc bạc sớm bằng cách giữ gìn sức khỏe, giảm căng thẳng và tránh hút thuốc, uống quá nhiều rượu cũng như tiếp xúc với tia cực tím.
Chế độ ăn uống lành mạnh nhiều vitamin B12, đồng, sắt, canxi và kẽm cũng ảnh hưởng tốt đến quá trình sản xuất melanin và sắc tố tóc.