Nhang được thắp liên tục tại chùa Bà Thiên Hậu, quận 5, TP.HCM - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG
Những ngày cận Tết Nguyên đán 2024, thị trường hương nhang, vàng mã rất sôi động. Nhiều cửa hàng thường giới thiệu cho khách những loại nhang có mùi thơm lưu lại rất lâu, đốt đến đâu tàn cuốn lại đến đó, rất đẹp mắt.
Theo bác sĩ Nguyễn Minh Đức (Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch và Bệnh viện Ung bướu TP.HCM), đốt nhang là một văn hóa tốt đẹp ở Á Đông nên duy trì, nhưng có thể cân nhắc chọn loại nhang truyền thống, có nguồn gốc tự nhiên, thay vì chọn nhang hiện đại, làm từ máy móc.
Theo đó, nhang truyền thống thường làm thủ công từ vỏ cây, vỏ quả, thảo mộc ít hóa chất, nên gần như không có hoặc rất ít gia tăng nguy cơ ung thư phổi.
Còn nhang hiện đại được làm từ máy móc, nhiều hóa chất, chất tạo màu đỏ chót, chất tạo mùi, vòng thơm benzene nên tăng nguy cơ nhiều loại bệnh tật, trong đó có ung thư phổi loại biểu mô vảy (Squamous cell carcinoma).
Nhang càng thơm, tẩm ướp nhiều hóa chất càng nguy hiểm.
Tương tự, TS Nguyễn Ngọc Minh - giảng viên bộ môn tai mũi họng Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch - cho hay nhang có mùi càng thơm thì tác hại càng cao vì chúng chứa nhiều thành phần hóa học và các chất gây hại cho cơ thể mà chúng ta chưa biết hoặc xem thường.
Với những loại nhang có tàn trắng như vôi, như tuyết thường được làm bằng bột đá vôi (CaCO3) dùng trong xây dựng. Bên cạnh đó, chúng còn được tẩm acid phosphoric (H3PO4) để que nhang cuốn tàn cong đẹp sau khi cháy hết. Những loại nhang này mức độ gây hại cơ thể càng nhiều.
Bác sĩ Minh Đức cho biết thêm, khói nhang nhiều không tốt cho người có bệnh lý nền hô hấp như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen. Quá tải lượng khói nhang làm cay mắt, chảy nước mắt rất khó chịu.
Người già, trẻ em, người đang mang thai và người bị bệnh nền nhiều gồm cả ung thư, cần hạn chế tiếp xúc nhiều với khói nhang.
Chưa kể, việc chen chúc nhau đốt nhang cả bó, loại to dễ hỏa hoạn và nhiều khi làm cháy sém hoặc lủng lỗ quần áo người xung quanh do sơ ý.
Trước thị trường nhang đa dạng, nhiều mẫu mã, bác sĩ Minh Đức khuyến cáo chúng ta có thể cân nhắc dùng nhang có nguồn gốc tự nhiên, có mùi hương dịu nhẹ dễ chịu, ít hại sức khỏe. Dùng nhang ngắn, không dùng loại to, có nhuộm màu, có mùi hương ngào ngạt.
Mỗi ban thờ chỉ cần đốt một cây nhang là được, thay vì phải 3 cây hay chục cây hay cả bó. Không nên đốt loại nhang lớn. Không cắm nhang trực tiếp vào đồ ăn vì sẽ làm tàn nhang rơi vào đồ ăn và phần màu nhuộm tại chân nhang thấm đồ ăn.