Ông Trần Tùng, cựu phó giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Thái Nguyên, bị truy tố trong giai đoạn 2 vụ chuyến bay giải cứu - Ảnh: Bộ Công an
Ngày 23-10, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao ban hành cáo trạng truy tố 17 người trong vụ án chuyến bay giải cứu giai đoạn 2, xảy ra tại Thái Nguyên cùng một số tỉnh thành.
Viện kiểm sát truy tố ông Trần Tùng, cựu phó giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Thái Nguyên hai tội nhận hối lộ và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
5 người bị truy tố về tội nhận hối lộ, gồm: Nguyễn Văn Văn, cựu phó giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam; Lê Ngọc Tường, cựu phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam; Lê Thị Phượng, nguyên chuyên viên phòng khoa giáo văn xã, Văn phòng UBND tỉnh Hải Dương; Nguyễn Mạnh Trường, nguyên chuyên viên phòng vận tải hàng không, Cục Hàng không Việt Nam; Trần Thị Quyên, giám đốc Công ty Sen vàng Đất Việt.
Trong 10 người bị truy tố tội đưa hối lộ có ông Vũ Hồng Quang, cựu phó phòng vận tải hàng không, Cục Hàng không Việt Nam.
Người duy nhất trong vụ án bị truy tố tội che giấu tội phạm là ông Nguyễn Xuân Thông, cựu cán bộ công an.
Cựu phó giám đốc Sở Ngoại vụ Thái Nguyên nhận hối lộ 4,4 tỉ
Theo cáo trạng, khi dịch COVID-19 bùng phát, Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành đưa công dân về nước dưới ba hình thức là chuyến bay giải cứu, chuyến bay "combo" và chuyến bay đơn lẻ phát sinh đột xuất ngoài kế hoạch.
UBND các tỉnh, thành phố được giao nhiệm vụ tiếp nhận hồ sơ, thẩm định, ra văn bản chấp thuận chủ trương cho các doanh nghiệp đưa công dân về địa phương cách ly.
Lợi dụng chủ trương trên, một số cá nhân tại UBND các tỉnh, thành phố đã trực tiếp hoặc qua trung gian thỏa thuận đưa nhận hối lộ số tiền lớn. Trước đó trong giai đoạn 1 của vụ án chuyến bay giải cứu, 54 người - trong đó có nhiều cựu quan chức - đã bị truy tố, xét xử.
Ở giai đoạn 2, cơ quan truy tố làm rõ tại Thái Nguyên, Sở Ngoại vụ được giao chủ trì, phối hợp với Sở Y tế, Công an tỉnh và các địa phương để thẩm định điều kiện nhập cảnh và cách ly y tế.
Khoảng cuối năm 2020, ông Vũ Hồng Nam, cựu đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản (đã bị xét xử ở giai đoạn 1), thông qua giám đốc Sở Ngoại vụ Thái Nguyên Nguyễn Đình Việt để liên hệ với ông Trần Tùng.
Ông Nam đề nghị tạo điều kiện đưa công dân từ Nhật Bản về nước cách ly tại Thái Nguyên. Ông Tùng nhận lời và nói "khi nào có khách sạn trống sẽ thông báo cho ông Nam biết".
Đã có 54 người đã bị đưa ra xét xử trong giai đoạn 1 vụ chuyến bay giải cứu
Đầu tháng 3-2021, ông Trần Tùng gọi điện cho ông Vũ Hồng Nam, thông báo đã có địa điểm cách ly và đề nghị gửi công điện về UBND tỉnh Thái Nguyên.
Trước khi gửi công điện về UBND tỉnh Thái Nguyên, ông Vũ Hồng Nam đã giới thiệu và cho Lê Văn Nghĩa (giám đốc Công ty cổ phần du lịch và dịch vụ ăn uống Nhật Minh) số điện thoại của Tùng để liên hệ thủ tục xin cách ly cho công dân.
Ông Nghĩa gọi điện thoại liên hệ với Trần Tùng đặt vấn đề cho Công ty Nhật Minh được tổ chức các chuyến bay đưa công dân từ Nhật Bản về cách ly tại Thái Nguyên.
Trong cuộc gặp tại một nhà hàng ở Thái Nguyên, ông Trần Tùng yêu cầu Nghĩa cho Công ty Sen Vàng Đất Việt do Trần Thị Quyên làm giám đốc thực hiện việc cách ly, với chi phí trọn gói là 18 triệu đồng/khách.
Song khi ký hợp đồng với Công ty Sen Vàng Đất Việt chỉ thể hiện 10-12 triệu đồng/khách cách ly.
Số tiền chênh lệch từ 6-8 triệu đồng còn lại sẽ chuyển ngoài hợp đồng cho Quyên để chuyển lại cho ông Tùng.
Do chi phí trọn gói (trong đó có việc chi phí xin văn bản chấp thuận) Tùng đưa ra quá cao, nên Nghĩa xin giảm nhưng Tùng không đồng ý. Vì vậy, ông Nghĩa phải đồng ý theo yêu cầu của Tùng, cáo trạng nêu.
Theo "kịch bản" phó giám đốc Sở Ngoại vụ đưa ra, bà Quyên sẽ lo trọn gói các thủ tục cách ly cho khách tại Thái Nguyên. Công ty Nhật Minh đã được tổ chức ba chuyến bay đưa 668 người về cách ly tại Thái Nguyên.
Ông Nghĩa sau đó đã chuyển hơn 11 tỉ đồng cho bà Quyên, trong đó 4,4 tỉ đồng là "tiền ngoài hợp đồng" được chuyển cho ông Tùng.
Do đó, ông Trần Tùng bị cáo buộc nhận hối lộ 3 lần của Nghĩa thông qua bà Quyên, tổng 4,4 tỉ đồng.
Ngoài hành vi trên, ông Trần Tùng còn bị cáo buộc lợi dụng chức vụ, quyền hạn, làm trái công vụ, hưởng lợi bất chính gần 3,3 tỉ đồng để tham mưu, đề xuất UBND tỉnh Thái Nguyên chấp thuận chủ trương cách ly y tế đối với 5 chuyến bay của bà Bùi Thị Kim Phụng (đại diện Công ty Fujitravel, Nhật Bản).
Mỗi công văn xin chủ trương cách ly kèm theo 100 triệu đồng
Theo cáo trạng, tại Quảng Nam, hai cựu phó giám đốc sở Nguyễn Văn Văn, Lê Ngọc Tường được giao thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến hoạt động đón công dân Việt Nam từ nước ngoài hồi hương cách ly y tế trên địa bàn.
Cuối tháng 5-2021, Nguyễn Thị Thanh Hằng (phó giám đốc Công ty Bluesky) đã liên hệ, đến phòng làm việc của ông Văn, ông Tường để trao đổi về các công ty của bà đã được cấp phép thực hiện chuyến bay giải cứu đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài hồi hương cách ly y tế tại Quảng Nam.
Ông Văn và ông Tường đồng ý, sau đó phối hợp tham mưu cho UBND tỉnh tiếp nhận công dân về nước trên 56 chuyến bay do bà Hằng thực hiện.
Mọi việc êm xuôi, bà Hằng đã 5 lần đưa tiền, tổng 450 triệu đồng cho bị can Văn. Trong đó 4 lần đưa mỗi lần 100 triệu đồng khi bà Hằng đến gặp ông Văn đưa công văn xin chủ trương cách ly. Lần cuối cùng, bà Hằng đến nhà ông Văn đưa 50 triệu đồng.
Bà Hằng cũng 4 lần đến phòng làm việc gặp mang theo công văn và đưa tổng cộng 400 triệu đồng cho ông Lê Ngọc Tường.
Quá trình điều tra, hai cựu phó giám đốc sở đã nộp lại số tiền trên để khắc phục hậu quả.
Ngoài ba cựu phó giám đốc sở, bà Lê Thị Phượng, chuyên viên phòng khoa giáo văn xã, Văn phòng UBND tỉnh Hải Dương, bị cáo buộc nhận hối lộ 650 triệu đồng để tham mưu, đề xuất UBND tỉnh Hải Dương ban hành 2 công văn chấp thuận cách ly y tế cho Công ty Sora và Công ty Biển Bạc.
Viện kiểm sát cáo buộc các bị can đã lợi dụng chủ trương đúng đắn và lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao, một số cá nhân tại UBND các tỉnh, thành phố đã thỏa thuận đưa, nhận hối lộ. Họ làm trái công vụ để đề xuất chấp thuận chủ trương cho các doanh nghiệp đưa công dân về nước cách ly y tế tại các địa phương.
Có bị can còn lợi dụng vị trí công tác để hướng dẫn, xúi giục người liên quan khai báo gian dối, che giấu tội phạm, gây cản trở điều tra.
Tại phiên sơ thẩm xét xử giai đoạn 1 của vụ án chuyến bay giải cứu cuối tháng 7-2023, TAND Hà Nội đã tuyên các mức án với 54 bị cáo.
Trong đó 4 người bị phạt tù chung thân gồm: Nguyễn Thị Hương Lan (cựu cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao); Hoàng Văn Hưng (cựu điều tra viên Cơ quan an ninh điều tra); Vũ Anh Tuấn (cựu phó Phòng tham mưu, Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an) và Phạm Trung Kiên (cựu cán bộ Bộ Y tế).
Tại phiên phúc thẩm sau đó 5 tháng, bị cáo Hoàng Văn Hưng được giảm từ tù chung thân xuống còn 20 năm tù.
Ba người còn lại bị cáo buộc nhận hối lộ số tiền lớn từ 25 tỉ đến hơn 42 tỉ đã "gây bức xúc dư luận, cần xử phạt răn đe để đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật" nên tuyên y án chung thân.