Các công tố viên Hàn Quốc ngày 11/12 thông báo đã thu thập được lời khai từ trung tướng Yeo In-hyung, cựu tư lệnh Bộ chỉ huy Phản gián Quốc phòng (DCC), về những cuộc thảo luận với Tổng thống Yoon Suk-yeol liên quan kế hoạch thiết quân luật.
Tướng Yeo được xác định là nhân tố then chốt trong lệnh thiết quân luật của Tổng thống Yoon ngày 3/12, bởi ông là người đã cung cấp cho Cơ quan Tình báo Quốc gia (NIS) danh sách các chính trị gia cần bị tạm giữ và thẩm vấn, bao gồm các lãnh đạo quốc hội, đảng cầm quyền lẫn đảng đối lập.
Trả lời thẩm vấn một ngày trước tại Văn phòng Công tố Quận trung tâm Seoul, tướng Yeo nói Tổng thống Yoon đề cập kế hoạch thiết quân luật trong bữa tối cùng các bạn học cũ vào đầu mùa hè để thảo luận về tình hình chính trị của Hàn Quốc vào thời điểm đó.
Ông Kim Yong-hyun, khi đó còn giữ chức Chỉ huy Cận vệ Tổng thống, cũng góp mặt. Cả ba người có mặt trong bữa tối này đều là cựu học sinh trường trung học Choongam tại Seoul.
Trung tướng Yeo In-hyung, cựu tư lệnh Bộ chỉ huy Phản gián Quốc phòng (DCC), tại tòa nhà quốc hội vào ngày 7/12. Ảnh: Newsis
Ông Yeo, 55 tuổi, tốt nghiệp sau ông Yoon 9 khóa và sau ông Kim 10 khóa. Ông Kim được thăng chức từ Chỉ huy Cận vệ Tổng thống lên Bộ trưởng Quốc phòng vào tháng 9.
Ông Yeo nói đã tìm cách thuyết phục Tổng thống từ bỏ ý định thiết quân luật. "Tôi chỉ nghĩ: 'Chắc chắn ông ấy không làm thật đâu, không tuyên bố thiết quân luật'. Tổng thống khi đó cũng không nêu kế hoạch nào cụ thể về thiết quân luật. Tôi chỉ nêu quan ngại cá nhân: 'Ngài không nên làm như thế'", ông Yeo nói.
Sau buổi tối đó, Tổng thống Yoon tiếp tục có nhiều lần đề cập ý tưởng thiết quân luật. Tướng Yeo nhận thấy ông Yoon "dường như suy nghĩ ngày càng nghiêm túc về vấn đề này", nhưng khẳng định luôn phản đối mỗi lần trao đổi.
Yeo khai với các công tố viên rằng ông không nhận được chỉ thị nào hay tham gia cuộc thảo luận khác cùng Tổng thống Yoon trước khi lệnh thiết quân luật được ban bố.
Ông bác bỏ cáo buộc là người chủ động thảo lệnh bắt các lãnh đạo chính trị Hàn Quốc hay lệnh khám xét Ủy ban Bầu cử Quốc gia (NEC), khẳng định ông chỉ thừa hành lệnh từ ông Kim Yong-hyun.
"Các đơn vị của cơ quan phản gián quốc phòng được triển khai sau 1h ngày 4/12, nhưng đã quay đầu khi chưa đến tòa nhà quốc hội hay trụ sở NEC. Điều đó cho thấy DCC không biết trước lệnh thiết quân luật", Yeo viết trong thông cáo hôm 9/12, gửi lời xin lỗi đến nhân dân Hàn Quốc.
Tướng Yeo đang đối mặt cáo buộc phản loạn và lạm dụng quyền lực. Ông đã bị đình chỉ công tác và thuyên chuyển về Bộ Quốc phòng, tạm thời không làm nhiệm vụ để chờ kết luận điều tra.
Jeong Seong-woo, chỉ huy Sư đoàn 1 thuộc DCC, trong phiên điều trần với Ủy ban Quốc phòng Quốc hội ngày 10/12 cho biết ông nhận chỉ thị trực tiếp từ tướng Yeo "đến NEC sao chép và tịch thu toàn bộ hệ thống máy tính". Kim Dae-woo, trưởng phòng điều tra DCC, nói tướng Yeo đã ra lệnh nghiên cứu địa điểm phù hợp để giam các chính trị gia, trong đó có hầm tránh bom B1 thuộc Bộ tư lệnh Bảo vệ Thủ đô.
Văn phòng nghị sĩ đảng Dân chủ đối lập Choo Mi-ae hôm 8/12 tuyên bố đã thu thập được tài liệu do ông Yeo chỉ đạo chuẩn bị vào tháng 11 liên quan ý tưởng thiết quân luật. Tài liệu "do ban thư ký DCC soạn thảo và được đích thân ông Yeo phê duyệt", liệt kê những quy trình pháp lý liên quan thiết quân luật, cách tổ chức bộ chỉ huy thiết quân luật và cách thức thành lập cơ quan điều tra.
Các tài liệu này còn đề cập phương án ngăn cản quốc hội họp để bãi bỏ lệnh thiết quân luật của Tổng thống và đề xuất không bổ nhiệm chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hàn Quốc (JSC) làm lãnh đạo bộ tư lệnh thiết quân luật. Nghị sĩ Choo cáo buộc tướng Yeo hỗ trợ Tổng thống Yeo lên kế hoạch thiết quân luật bằng cách gợi ý cách triển khai lẫn lý thuyết áp dụng.
Thanh Danh (Theo Korea JoongAng Daily, Korea Times, Korea Herald)