"Lần đầu tiên trong lịch sử của dòng Fighting Falcon, một tiêm kích F-16 đã phá hủy 6 tên lửa hành trình Nga trong một lần làm nhiệm vụ chiến đấu", đại tá Yuri Ignat, phát ngôn viên Bộ tư lệnh không quân Ukraine, ngày 7/1 cho biết.
Ông Ignat thêm rằng sự việc xảy ra vào ngày 13/12/2024, khi Nga phóng gần 200 tên lửa và 94 máy bay không người lái (UAV) tự sát nhằm vào lãnh thổ Ukraine. Tiêm kích F-16 Ukraine khi đó mang theo hai tên lửa đối không (AAM) tầm ngắn và hai tên lửa tầm trung, cùng 500 viên đạn cho pháo đa nòng M61A1 20 mm.
Theo Ignat, phi công F-16 đã thể hiện kỹ năng điều khiển xuất sắc, khi vượt qua "môi trường tác chiến điện tử thù địch" để vô hiệu hóa loạt tên lửa Nga.
Sau khi khai hỏa các quả đạn AAM bắn hạ 4 tên lửa hành trình Nga, phi công F-16 Ukraine được lệnh trở về căn cứ. Do nhận thấy có nhiều tên lửa nữa đang hướng về thủ đô Kiev, người này quyết định tiếp tục tác chiến dù sắp hết nhiên liệu và đã cạn tên lửa đối không.
Phi công F-16 Ukraine bắn hạ 6 tên lửa Nga trong bức ảnh đăng ngày 7/1. Ảnh: Không quân Ukraine
Phi công này đã thực hiện động tác được đánh giá là phức tạp và hết sức mạo hiểm, khi sử dụng pháo 20 mm trên tiêm kích để tìm cách bắn hạ những tên lửa hành trình đang bay ở vận tốc hơn 605 km/h.
"Tôi nhận ra rằng rất khó bắn trúng tên lửa đang bay với tốc độ đó. Đầu tiên, tôi phải phát hiện được nó trên bầu trời, điều chỉnh phi cơ để bay cùng độ cao với nó rồi khai hỏa từ khoảng cách hơn 1,5 km", đại tá Ignat thuật lại lời phi công tiêm kích Ukraine.
"Sẽ rất nguy hiểm nếu đến gần hơn, bởi đầu đạn nặng 450 kg trên tên lửa hành trình Nga phát nổ có thể tạo mảnh văng trúng tiêm kích", viên phi công cho biết thêm.
Sau khi khai hỏa vài loạt pháo, phi công này nhìn thấy một vụ nổ, cho thấy tên lửa hành trình Nga đã trúng đạn. Một chớp lửa khác bùng lên ngay sau đó, khiến phi công Ukraine tưởng là vụ nổ thứ cấp trên tên lửa đầu tiên, song thực tế quả tên lửa thứ sáu của Nga đã bị hạ.
"Họ nói ngay cả người Mỹ cũng không thể tin được anh ấy đã làm được điều đó", ông Ignat cho hay, song không tiết lộ danh tính phi công.
Một thành viên không quân Ukraine cho biết phi công nước này đã được huấn luyện tại Mỹ về cách dùng pháo để hạ tên lửa trên chương trình mô phỏng, song chưa từng làm điều đó khi thực chiến.
Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về thông tin.
Hai chiếc F-16 trong lô đầu tiên Ukraine tiếp nhận từ phương Tây ngày 4/8/2024. Ảnh: AFP
Tiêm kích đa năng F-16 do Mỹ phát triển từ những năm 1970, có giá 30-35 triệu USD tùy biến thể. F-16 có thể đạt tốc độ tối đa 2.121 km/h ở độ cao 12.000 m, trần bay tối đa 18.000 m với tầm hoạt động 546 km. Nó được trang bị một pháo 6 nòng 20 mm và 11 giá treo có thể mang theo 7,7 tấn vũ khí.
Các nước phương Tây đã chuyển giao cho Ukraine một số tiêm kích F-16 hồi tháng 8 năm ngoái. Nó được đánh giá là có năng lực vượt trội các dòng chiến đấu cơ thời Liên Xô trong biên chế không quân Ukraine, đặc biệt là trong nhiệm vụ đánh chặn tên lửa hành trình, thậm chí hiệu quả hơn cả các hệ thống phòng không mặt đất trong vai trò này.
Dù vậy, Ukraine đã mất một chiếc F-16 trong cuộc tập kích tên lửa của Nga hôm 26/8/2024. Một quan chức Nga tháng trước tuyên bố lực lượng nước này đã bắn rơi thêm một tiêm kích F-16 khi nó chuẩn bị phóng tên lửa, song thông tin chưa được Ukraine xác nhận.
Phạm Giang (Theo Newsweek, Kyiv Post)