"Về kế hoạch chuyển tiêm kích Mirage 2000 cho Ukraine, quá trình bàn giao dự kiến vẫn diễn ra trong quý I/2025. Các máy bay sẽ được tích hợp nhiều thiết bị mới, trong đó có vũ khí đối đất và hệ thống tác chiến điện tử. Chương trình đào tạo phi công và thợ máy Ukraine sẽ tiếp tục", Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sebastien Lecornu thông báo hôm 8/10.
Ông Lecornu không đề cập loại vũ khí cụ thể, nhưng nhiều khả năng phi đội Mirage 2000 sẽ sử dụng được các loại vũ khí hàng không mà Pháp viện trợ cho Ukraine trước đó, như tên lửa hành trình SCALP-EG và bom lượn dẫn đường Hammer.
Bộ trưởng Quốc phòng Pháp không công bố số lượng máy bay được chuyển trong đợt đầu, cũng như tổng số tiêm kích Mirage 2000 mà Kiev được tiếp nhận. Đây sẽ là mẫu tiêm kích phương Tây thứ hai được cung cấp cho Ukraine, sau những chiếc F-16 của Na Uy và Hà Lan.
Tiêm kích Mirage 2000-5F cất cánh từ căn cứ không quân ở miền đông Pháp hồi năm 2022. Ảnh: AFP
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hồi tháng 6/2023 tuyên bố viện trợ cho Ukraine tiêm kích Mirage 2000-5, song không tiết lộ số lượng và thời điểm bàn giao.
Mirage 2000 là tiêm kích một động cơ do hãng Dassault Aviation của Pháp phát triển, được biên chế cho không quân Pháp từ thập niên 1980. Mỗi chiếc có chiều dài 14 mét, sải cánh 9 mét, trần bay 15 km, tốc độ tối đa 2.700 km/h, trang bị 9 giá treo vũ khí và thùng dầu phụ với tổng tải trọng 6,3 tấn.
Phiên bản Mirage 2000-5 được nâng cấp về radar, hệ thống điện tử và sử dụng được nhiều loại vũ khí dẫn đường hơn các biến thể trước đó. Tập đoàn Dassault đã bàn giao 37 tiêm kích Mirage 2000-5 cho không quân Pháp, toàn bộ sẽ bị loại biên trước năm 2029 để nhường chỗ cho dòng Rafale hiện đại hơn.
Forbes ước tính Pháp sẽ chuyển giao hàng chục phi cơ Mirage 2000-5 cho Ukraine trong năm 2025, đủ để mở rộng quy mô của Lữ đoàn Không quân Chiến thuật số 7, đơn vị oanh tạc cơ của không quân Ukraine, hoặc thành lập lữ đoàn mới.
Đây sẽ là bổ sung đáng giá cho không quân Ukraine, vốn đã chịu thiệt hại nặng nề sau gần ba năm chiến sự. Kiev được cho là chỉ còn vài chục cường kích Su-24 đời cũ từ Liên Xô, bên cạnh các dòng chiến đấu cơ mới hơn như MiG-29 và Su-27. Ukraine tiếp nhận lô tiêm kích F-16 đầu tiên của phương Tây từ đầu tháng 8, nhưng đã mất một chiếc trong lần đầu xuất kích.
Tháng 9/2023, Yuri Ignat, khi đó là phát ngôn viên không quân Ukraine, từng chê tiêm kích Mirage 2000 sau khi xuất hiện thông tin Paris có ý định chuyển 13 chiếc cho Kiev. "Mirage là tiêm kích lỗi thời, Pháp sở hữu các mẫu máy bay tốt hơn và châu Âu cũng vậy", ông tuyên bố.
Tổng thống Volodymyr Zelensky hồi tháng 2 xác nhận Ukraine đang đề nghị Pháp chuyển giao chiến đấu cơ Mirage 2000, cho thấy Kiev đã đổi ý.
Phạm Giang (Theo Forbes, Kyiv Independent, Newsweek)