Trong cuộc phỏng vấn được Sky News công bố ngày 29/11, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky được hỏi về thông tin Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có thể gây sức ép buộc Ukraine từ bỏ những vùng lãnh thổ hiện do Nga kiểm soát nhằm đổi lấy việc được gia nhập NATO.
"Nếu muốn giai đoạn nóng của cuộc chiến dừng lại, chúng tôi cần phần lãnh thổ mà mình kiểm soát được đặt dưới ô bảo trợ của NATO", ông Zelensky trả lời, kèm theo điều kiện liên minh phải tôn trọng đường biên giới đã được quốc tế công nhận của Ukraine.
Đây là dấu hiệu cho thấy Tổng thống Zelensky dường như đã chấp nhận rằng việc giành lại các vùng lãnh thổ Nga đang kiểm soát ở miền đông và miền nam sẽ không nằm trong thỏa thuận đình chiến trong tương lai gần. Trước đây, ông tuyên bố Ukraine chỉ chấp nhận thỏa thuận hòa bình nếu Nga rút hết quân khỏi các vùng lãnh thổ đang kiểm soát.
Lãnh đạo Ukraine khẳng định thỏa thuận ngừng bắn là điều cần thiết nhằm "đảm bảo Tổng thống Nga Vladimir Putin không quay lại" để kiểm soát thêm lãnh thổ nước này. Ông nhấn mạnh rằng cần phải đặt phần lãnh thổ mà Ukraine còn kiểm soát dưới ô bảo trợ của NATO "ngay lập tức" để ngăn kịch bản Nga giành thêm đất.
"Chúng ta cần phải nhanh chóng làm điều này. Ukraine sau đó có thể lấy lại phần lãnh thổ bị chiếm đóng bằng con đường ngoại giao", Tổng thống Zelensky nói thêm.
Ông Zelensky trong cuộc phỏng vấn công bố ngày 29/11. Ảnh: Sky News
Đây là lần đầu tiên ông Zelensky đề cập đến kịch bản ngừng bắn mà cho phép Nga kiểm soát lãnh thổ Ukraine, dù chỉ là tạm thời. Từ đầu xung đột, lãnh đạo Ukraine chưa bao giờ tuyên bố sẽ từ bỏ các khu vực hiện do Nga nắm giữ, trong đó có bán đảo Crimea được Moskva sáp nhập hồi năm 2014.
Ông Zelensky trước đây cho biết hiến pháp Ukraine không cho phép tiến hành động thái như vậy và cách duy nhất để điều này xảy ra là người dân tại những vùng lãnh thổ đó đồng ý ly khai.
Trong cuộc phỏng vấn với báo Le Monde của Pháp hồi tháng 7, ông Zelensky ám chỉ rằng các khu vực trên có thể sáp nhập vào Nga nếu người dân được bỏ phiếu trong một cuộc trưng cầu dân ý tự do và công bằng. Tuy nhiên, lãnh đạo Ukraine khẳng định nước này sẽ cần lấy lại các vùng lãnh thổ đó để có thể tổ chức một cuộc bỏ phiếu đáp ứng được những tiêu chí trên.
Hiện khoảng 20% lãnh thổ được quốc tế công nhận của Ukraine đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Tổng thống Nga Vladimir Putin từng tuyên bố Moskva sẵn sàng đàm phán về thỏa thuận ngừng bắn, với điều kiện các bên phải chấp nhận "thực tế mới" với 4 vùng lãnh thổ mà Nga đã tuyên bố sáp nhập, gồm Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson.
Tuyên bố mới nhất được ông Zelensky đưa ra vào thời điểm chỉ còn gần hai tháng nữa là ông Trump sẽ nhậm chức. Tổng thống đắc cử Mỹ đã thể hiện lập trường hoài nghi việc hỗ trợ quân sự cho Ukraine và từng thúc giục đảng Cộng hòa chặn gói viện trợ mới cho Kiev.
Ông cùng nhiều người thân cận cho rằng xung đột Ukraine đang khiến người nộp thuế Mỹ tốn quá nhiều tiền và phải nhanh chóng chấm dứt chiến sự.
Những tuyên bố đó khiến nhiều người ở Ukraine lo ngại rằng ông Trump có thể đột ngột cắt giảm các khoản viện trợ quan trọng của Mỹ và tăng sức ép với Kiev để chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn với điều khoản nhượng lãnh thổ cho Moskva.
Cục diện chiến sự Nga - Ukraine. Đồ họa: RYV
Trong cuộc phỏng vấn ngày 29/11, ông Zelensky cho biết Ukraine cần phải hợp tác với ông Trump để có được "sự ủng hộ lớn nhất".
"Tôi muốn làm việc trực tiếp với ông Trump vì có nhiều tiếng nói khác nhau trong đội ngũ của ông ấy", Tổng thống Ukraine nói. "Tôi muốn lắng nghe ông ấy và chia sẻ ý tưởng của mình".
Ông Zelensky cũng nhắc lại rằng họ đã có cuộc gặp "nồng ấm và mang tính xây dựng" tại New York hồi tháng 9. "Đó là cuộc gặp tốt đẹp và là bước đầu tiên quan trọng. Giờ chúng tôi sẽ phải chuẩn bị cho các cuộc tiếp xúc tiếp theo", Tổng thống Ukraine cho hay.
Phạm Giang (Theo AFP)