Hướng dẫn tính lương hưu cho người suy giảm khả năng lao động
Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 chính thức có hiệu lực, mang đến những quy định mới về lương hưu dành cho người lao động. Theo đó, người lao động đủ tuổi nghỉ hưu và có ít nhất 15 năm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ được hưởng lương hưu.
Mức lương hưu hàng tháng của người lao động được tính dựa trên tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng, nhân với mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.
Dự thảo thông tư hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm xã hội đã đưa ra các ví dụ cụ thể về cách tính lương hưu từ ngày 1/7/2025.
Ví dụ, ông B. 61 tuổi 3 tháng, làm việc trong điều kiện bình thường, đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc 18 năm 4 tháng và sẽ nghỉ hưu từ ngày 1/9/2025. Tỷ lệ hưởng lương hưu của ông B. được tính như sau:
- 15 năm đầu: 40%
- 3 năm tiếp theo (từ năm thứ 16 đến năm thứ 18): 3 x 1% = 3%
- 4 tháng (tính là nửa năm): 0,5 x 1% = 0,5%
Tổng cộng tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng của ông B. là 43,5%.
Người lao động đủ tuổi nghỉ hưu và có ít nhất 15 năm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc sẽ được hưởng lương hưu
Trong trường hợp của ông K., nghỉ hưu từ tháng 4/2027 khi đủ 55 tuổi, đã đóng bảo hiểm xã hội 30 năm, trong đó có 15 năm làm nghề nặng nhọc, độc hại và bị suy giảm khả năng lao động 81%, tỷ lệ hưởng lương hưu của ông K. được tính như sau:
- 20 năm đầu: 45%
- 10 năm tiếp theo (từ năm thứ 21 đến năm thứ 30): 10 x 2% = 20%
Tổng cộng tỷ lệ hưởng là 65%. Tuy nhiên, ông K. nghỉ hưu trước tuổi 56 tuổi 9 tháng, nên phải giảm trừ 3% (2% + 1%).
Như vậy, tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng của ông K. là 62%.
Mức lương hưu hàng tháng của người lao động được tính dựa trên tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng, nhân với mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội
Cách tính tỷ lệ lương hưu trong trường hợp cụ thể
Dự thảo thông tư mới đã đề cập đến việc tính toán mức lương hưu hàng tháng cho những người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu, nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội tại Việt Nam dưới 15 năm, dựa theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Đây là một quy định quan trọng tại khoản 4 Điều 66 của Luật Bảo hiểm xã hội.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã minh họa quy định này bằng trường hợp của ông C., 62 tuổi, đề nghị hưởng lương hưu từ ngày 1/3/2029. Ông C. có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tại Việt Nam là 10 năm, và ở Hàn Quốc là 5 năm.
Việc xem xét và giải quyết chế độ hưu trí cho ông C. căn cứ theo Luật Bảo hiểm xã hội và Hiệp định giữa Việt Nam và Hàn Quốc về bảo hiểm xã hội, cụ thể như sau:
Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội của ông C. được tính là tổng thời gian tham gia ở cả Việt Nam và Hàn Quốc: 10 năm + 5 năm = 15 năm, đảm bảo ông đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Mức lương hưu của ông C. tại Việt Nam được tính dựa trên thời gian ông đã đóng bảo hiểm xã hội tại Việt Nam:
- Tỷ lệ hưởng lương hưu là: 10 năm x 2,25% = 22,5%.
Mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho 10 năm đóng bảo hiểm tại Việt Nam được xác định theo quy định tại Điều 72 của Luật Bảo hiểm xã hội.
Ngoài khoản lương hưu tại Việt Nam, ông C. còn được hưởng chế độ hưu trí cho thời gian đóng bảo hiểm xã hội tại Hàn Quốc theo pháp luật của Hàn Quốc.