Kết quả khảo sát hậu bỏ phiếu (hỏi ý kiến cử tri sau khi họ đã bầu) do các đài truyền hình Anh thực hiện cho thấy Công đảng trung tả được dự báo giành 410 trong tổng số 650 ghế Hạ viện, sau khi khoảng 46 triệu cử tri đi bầu cử sớm ngày 4/7. Chính đảng chiếm tối thiểu 326 ghế sẽ được quyền bầu thủ tướng và thành lập nội các.
Đảng Bảo thủ trung hữu của Thủ tướng Rishi Sunak được dự đoán chỉ giành 131 ghế, thành tích tồi tệ nhất trong lịch sử của đảng này. Kết quả này phản ánh sự bất mãn của cử tri đối với cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, lục đục trong đảng Bảo thủ. Kể từ cuộc bỏ phiếu Brexit năm 2016, Anh đã có tới 5 thủ tướng dưới sự lãnh đạo của đảng này.
Thủ tướng Anh Rishi Sunak tại một sự kiện ở Birmingham, miền trung nước Anh hồi tháng 2. Ảnh: AFP
Đảng Dân chủ Tự do theo đường lối ôn hòa được dự đoán giành 61 ghế, trong khi đảng Cải cách dân túy cánh hữu do nhà vận động Brexit Nigel Farage đứng đầu được dự đoán giành 13 ghế. Farage từng tuyên bố sẽ hủy hoại đảng Bảo thủ.
Với kết quả này, lãnh đạo Keir Starmer của Công đảng sẽ là thủ tướng tiếp theo của Anh, chấm dứt 14 năm cầm quyền của đảng Bảo thủ. Starmer, 61 tuổi, cựu luật sư nhân quyền và cựu trưởng công tố viên, lần đầu được bầu vào quốc hội hồi năm 2015. Ông trở thành lãnh đạo Công đảng đầu năm 2020.
"Cảm ơn tất cả những người đã vận động, bỏ phiếu và đặt niềm tin vào Công đảng", Starmer đăng trên mạng xã hội X.
Lãnh đạo Công đảng Keir Starmer tới điểm bỏ phiếu ở London ngày 4/7. Ảnh: AFP
Kết quả tồi tệ nhất trước đó của đảng Bảo thủ là 156 ghế vào năm 1906. Theo John Curtice, nhà thăm dò ý kiến uy tín nhất ở Anh, tổn thất của đảng Bảo thủ lần này chủ yếu do đảng Cải cách gây ra, dù Công đảng là bên được hưởng lợi.
Trong 6 cuộc bầu cử gần đây nhất ở Anh, chỉ một cuộc khảo sát hậu bầu cử có kết quả sai. Kết quả chính thức sẽ được công bố trong ngày 5/7.
Lãnh đạo đảng chiến thắng sau đó sẽ gặp Vua Charles III, người sẽ yêu cầu thành lập chính phủ. Việc bổ nhiệm các bộ trưởng dự kiến diễn ra ngay sau bài phát biểu của tân thủ tướng ở Phố Downing.
Thủ tướng Sunak ngày 22/5 quyết định tổ chức bầu cử quốc hội vào 4/7, sớm hơn so với quy định là tháng 1/2025. Quyết định của ông Sunak gây tranh cãi, bởi các kết quả thăm dò đều cho thấy Công đảng dẫn trước đảng Bảo thủ.
Nhà phân tích Luke McGee của CNN nhận định kinh tế Anh khi đó đang có tín hiệu tích cực và ông Sunak khó có thể tìm thời điểm thích hợp hơn. Ông Sunak cũng kỳ vọng nếu tranh cử hợp lý, đảng Bảo thủ có thể thắng ngoạn mục Công đảng.
"Chúng tôi thua xứng đáng. Đảng Bảo thủ dường như đã kiệt sức và cạn ý tướng", Ed Costello, chủ tịch tổ chức Grassroots Conservatives, đại diện cho các thành viên cấp cao đảng Bảo thủ, nói. "Nhưng không phải hoàn toàn là lỗi của Thủ tướng Sunak. Chính các cựu thủ tướng Boris Johnson và Liz Truss đã đẩy đảng đến thảm họa".
Huyền Lê (Theo Reuters, AFP)