Theo hai quan chức Mỹ am hiểu vấn đề, cuộc gặp diễn ra tại Malta trong hai ngày 16 và 17/9, "nằm trong nỗ lực không ngừng hướng tới mục tiêu duy trì đường dây liên lạc cởi mở giữa đôi bên và quản lý mối quan hệ có trách nhiệm".
Cuộc thảo luận có thể đặt nền tảng cho cuộc gặp rất được chờ đợi giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào mùa thu này nhằm giảm bớt căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Các quan chức chính quyền Mỹ đang chuẩn bị cho một cuộc họp như vậy có thể diễn ra vào tháng 11 tại Hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại San Francisco.
Tối cùng ngày, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ra thông báo cho biết Ngoại trưởng Vương Nghị đã có cuộc trao đổi ""thẳng thắn, thực chất và mang tính xây dựng" với cố vấn an ninh Mỹ.
Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan (trái) gặp Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tại Malta hồi cuối tuần qua. Ảnh: Bộ Ngoại giao Trung Quốc
Theo Nhà Trắng, hai bên đã "thảo luận những vấn đề chính trong mối quan hệ song phương Mỹ - Trung, các vấn đề an ninh khu vực và toàn cầu, xung đột Ukraine các vấn đề xuyên eo biển, cùng nhiều chủ đề khác".
Chính quyền Biden lo ngại việc thiếu liên lạc giữa hai nước có thể dẫn đến một cuộc đối đầu không mong muốn. Trong những tháng gần đây, Washington đã tìm cách đưa mối quan hệ trở lại đúng hướng sau khi nó rơi xuống mức thấp kỷ lục hồi tháng hai trong sự cố khí cầu.
Lầu Năm Góc lúc bấy giờ đã bắn hạ vật thể được cho là khí cầu do thám Trung Quốc bay vào không phận nước này. Tuy nhiên, Trung Quốc nhấn mạnh đó chỉ là khí cầu dân sự bay lạc vào lãnh thổ Mỹ, chỉ trích Washington "hành động thái quá".
Tổng thống Biden và Chủ tịch Tập chưa nói chuyện trong gần một năm. Họ gặp nhau lần cuối vào tháng 11 năm ngoái bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali, Indonesia.
Tổng thống Mỹ cho biết ông "thất vọng" khi Chủ tịch Trung Quốc không tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 tại Ấn Độ trong hai ngày 9 và 10/9. Khi được hỏi ông dự kiến gặp Chủ tịch Tập vào thời gian nào, Tổng thống Biden nói ông "hy vọng có thể gặp sớm hơn".
Cuộc gặp của cố vấn an ninh Nhà Trắng Sullivan và Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị diễn ra sau một loạt cuộc đàm phán cấp cao giữa hai bên trong những tháng gần đây. Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo đã đến thăm Trung Quốc vào tháng trước. Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen tới Bắc Kinh hồi tháng 7.
Trong chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên kể từ năm 2018, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã gặp Chủ tịch Tập Cận Bình ở Bắc Kinh hồi tháng 6 và gặp Ngoại trưởng Vương Nghị vào tháng 7. Chính quyền lúc bấy giờ cũng mô tả cuộc gặp là "một phần trong những nỗ lực không ngừng nhằm duy trì các kênh liên lạc mở" giữa hai nước.
Vũ Hoàng (Theo NBC News, Reuters, AFP)