Không chỉ được bền bỉ ứng dụng trong cơ sở hạ tầng ngầm của đô thị, những chiếc ống bê tông ngày nay còn được đem vào trong thiết kế xây dựng như một nét sáng tạo độc đáo của kiến trúc hiện đại.
Nhằm mang lại sự thoải mái nhất cho người dân, đồng thời giảm thiểu rủi ro từ thiên tai, lũ lụt, chính quyền luôn ưu tiên đầu tư mạnh mẽ cho các cơ sở hạ tầng của đô thị ngày càng được hoàn thiện hơn. Đặc biệt là kiến trúc hệ thống cơ sở hạ tầng ngầm trong lòng đô thị là những dự án được chú trọng đầu tư phát triển. Lý do là bởi những giá trị tiện ích mà hệ thống ngầm đem lại thực sự không hề nhỏ. Chẳng hạn như việc phân phối nước uống, thoát nước đô thị, nước thải; hay thậm chí cả đặt hệ thống dây điện và sợi cáp quang trong một số trường hợp,… tất cả đều được đặt bên trong lòng đất với hệ thống ngầm.
Và để đạt hiệu quả tốt nhất cho công trình này, ngành công nghiệp đã phát triển các bộ phận bê tông ống đúc sẵn vô cùng kiên cố để mang tính năng tốt nhất trong tốc độ xây dựng, khả năng chống chịu lực và bền bỉ với thời gian. Bê tông ống có tiết diện tròn với nhiều kích thước đường kính đa dạng, là loại ống được ưa chuộng nhất và phổ biến khắp nơi trên thế giới. Tuy nhiên, bên cạnh hiệu quả trong xây dựng cơ sở hạ tầng, những chức năng ưu việt của bê tông ống còn được ứng dụng nhịp nhàng trong sáng tạo kiến trúc hiện đại.
Ống bê tông là các ống dẫn cứng và tùy theo nhu cầu cấu tạo của chúng mà các ống dẫn có thể hoặc không có cốt thép bên trong. Hình dạng hình học của chúng cho phép chúng đỡ đúng trọng lượng của trái đất và tải trọng của các kết cấu khác. Các bộ phận này được đo kích thước và chỉ định theo lưu lượng, tính chất cụ thể của công trình (dẫn nước mưa hoặc nước thải) và khả năng chống cơ học. Còn trong kiến trúc, những tính năng trên có lẽ được áp dụng đầu tiên là trong các công trình sân chơi. Vì theo đánh giá khách quan, bản thân một ống bê tông là một món đồ chơi thú vị.
Cụ thể, công trình hạ tầng vệ sinh cho trẻ em Toigetation 2 ở huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên, Việt Nam đã sử dụng ống bê tông làm chậu rửa, được thiết kế phù hợp với chiều cao của trẻ nhằm tạo ra sự độc đáo trong kiến trúc cũng như đem lại tính bền vững trong sử dụng ở vùng cao.
Những chiếc ống này cũng có thể được sử dụng như các bề mặt thẳng đứng, xếp chồng lên nhau. Trong công trình AB Residence tại Yeroskipou, Cộng hòa Síp, các vỏ ống bê tông được xếp chồng tạo ra sự phân chia ranh giới giữa bên trong và bên ngoài của ngôi nhà.
Tại khách sạn Prahran ở châu Úc, cho dù là nhằm mục đích tạo thành một mặt tiền đương đại ngay cạnh tòa nhà lịch sử hay để đưa các yếu tố độc đáo vào thiết kế nội thất thì các ống bê tông lớn đều được sử dụng triệt để trong toàn bộ công trình. Theo ý kiến của các KTS, việc sử dụng các ống bê tông lớn xếp chồng lên nhau giúp cho mặt tiền đường phố tạo ra một hợp âm vừa có chiều sâu và có thể tương tác, vừa có chất lượng điêu khắc ấn tượng.
Tính linh hoạt của những ống bê tông này đều đáp ứng hoàn hảo cho các công trình phức tạp dù là xét về tiết diện hay chiều dài. Một ví dụ điển hình cho điều này là công trình khách sạn ống Tubo Hotel năm 2006 ở Mexico, với ý tưởng vô cùng độc đáo là sử dụng ống bê tông tái chế cho phòng khách sạn. Mỗi mô-đun thiết kế đơn giản với một giường đôi được đỡ bởi các bức tường của ống, lối vào được bao bọc bởi khung kim loại và kính. Do đặc điểm chắc bền, chịu lực của ống bê tông, mỗi quần thể được ghép 3 ống xếp chồng lên nhau, trong đó phần trên có thể lên bằng cầu thang đặt cạnh bên ngoài.
Bên cạnh những công trình ống “truyền thống” trên, cũng có những thiết kế của các KTS với những thử nghiệm độc đáo và có tính ứng dụng cao hơn. Chẳng hạn như công trình nhà ống OPod ở HongKong với thiết kế chi phí tương đối thấp, được xây dựng từ một ống dẫn nước bằng bê tông đường kính 2,5m. Công trình sử dụng cấu trúc bê tông để làm căn hộ cho một hoặc hai người với phòng khách, khu bếp, phòng tắm được bao bọc trong không gian 9,29m2. Các ống có thể xếp chồng lên nhau để trở thành một quần thể nhà ở thấp tầng và nên được sử dụng trong thời gian ngắn, có thể bố trí, di dời thuận tiện đến các địa điểm khác nhau.
Đến nay, vấn để về đảm bảo chất lượng cuộc sống trong chính những ngôi nhà ống này của dân cư vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, những ví dụ về các công trình được dẫn chứng ở trên đã cho thấy rằng kiến trúc có thể định hình lại các yếu tố khô cứng nhất như bê tông ống, hơn nữa còn đem đến những không gian thu hút, độc đáo cho người sử dụng.
Biên dịch | H.N (Nguồn: Archdaily)
XEM THÊM:
- Khi polycarbonate mang đến sắc màu cho những mặt tiền
- Sử dụng “công thức ánh sáng” để thiết kế nông nghiệp bền vững
- 6 ví dụ về kiến trúc tái sử dụng và thiết kế có thể tách rời, thay thế