Căn cước công dân là gì?
Căn cước chính là một loại giấy tờ tùy thân giống như CCCD/CMND được Bộ Công an cung cấp cho người dân là công dân Việt Nam. Trên Căn cước sẽ có những thông tin quan trọng mang tính cá nhân như họ tên, tuổi, ngày tháng năm sinh, quốc tịch, nơi cư trú... chính vì vậy, đây là giấy tờ quan trọng người dân nên giữ gìn cẩn thận để tránh kẻ gian lợi dụng lừa đảo...Ngoài ra, theo quy định những trường hợp này cần đi đổi CCCD/CMND trước 1/1/2025 nếu không thì sẽ bị xử phạt.
Từ 1/1/2025 người dân không đi đổi CCCD/CMND sang căn cước mới bị phạt tiền đúng không?
Những người bắt buộc phải đổi CCCD gắn chip sang căn cước mới
Tại Điều 21 Luật Căn cước công dân 2014 có quy định về độ tuổi đổi thẻ căn cước công dân như sau: Thẻ Căn cước công dân phải được đổi khi công dân đủ 25 tuổi, đủ 40 tuổi và đủ 60 tuổi.
Chính vì vậy, trong năm 2024, người sinh năm 1999, 1984 và 1964 bắt buộc phải đổi thẻ căn cước công dân mới để không bị phạt.
Nếu căn cước công dân được cấp trong vòng 2 năm trước các mốc tuổi này, thì vẫn được sử dụng đến mốc tuổi tiếp theo.
Trong trường hợp công dân đi làm căn cước công dân khi đã đủ 60 tuổi, tính đến thời điểm cấp thẻ, thì thời hạn sử dụng thẻ là đến suốt đời. Tức là công dân được sử dụng cho đến khi mất mà không cần làm thủ tục đổi thẻ thêm lần nào nữa, trừ trường hợp thẻ bị mất, hoặc bị hư hỏng…
Chính thức "khai tử" CMND từ 1/1/2025
Theo quy định chuyển tiếp tại Điều 46 Luật Căn cước, giấy CMND còn hạn sử dụng chỉ được sử dụng đến hết 31/12/2024.
Nghĩa là, từ năm 2025, những ai đang dùng CMND dù còn hạn hay hết hạn thì cũng không còn được sử dụng nữa. Thay vào đó, những người này phải làm thủ tục thay đổi CMND sang thẻ Căn cước theo quy định của Luật Căn cước mới nhất.
Bên cạnh đó, khoản 3 Điều 46 Luật Căn cước có quy định, thẻ CCCD mã vạch, CCCD gắn chip hoặc CMND nếu hết hạn từ ngày 15/1/2024 đến hết ngày 15/1/2024 thì vẫn được sử dụng đến hết ngày 30/6/2024.
Như vậy, có hai thời điểm liên quan đến CMND, CCCD mà người dân cần lưu ý:
- Sử dụng hết 30/6/2024: Áp dụng với CMND, CCCD đã hết hạn trong thời gian từ 15/01/2024 - 30/6/2024.
- Sử dụng đến hết 31/12/2024: CMND còn hạn sử dụng. Sau ngày này, tức từ 2025, mọi CMND đều phải làm thủ tục đổi sang thẻ Căn cước.
Mức phạt khi không đổi căn cước công dân hết hạn
Theo điểm b khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP và Điều 23 Luật căn cước công dân 2014, kể từ năm 2022, việc không đổi căn cước công dân khi hết hạn sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng.
Người dân không đi đổi CCCD/CMND sang căn cước sẽ bị phạt tiền?
Lệ phí cấp, đổi thẻ căn cước công dân gắn chip
Theo Điều 4 Thông tư 59/2019/TT-BTC, mức phí cấp thẻ căn cước công dân gắn chip được quy định như sau:
Đổi thẻ căn cước công dân khi bị hư hỏng không sử dụng được; thay đổi thông tin về họ, chữ đệm, tên; đặc điểm nhân dạng; xác định lại giới tính, quê quán; khi công dân có yêu cầu: 50.000 đồng/thẻ.
Theo Thông tư 59/2019/TT-BTC, đổi thẻ căn cước công dân gắn chip khi có sai sót về thông tin trên thẻ căn cước công dân gắn chip do lỗi của cơ quan quản lý căn cước công dân thì người dân không phải nộp lệ phí. Nếu sai sót do lỗi của người dân thì lệ phí đổi thẻ căn cước công dân gắn chip theo quy định là 50.000 đồng/thẻ.
Cấp lại thẻ căn cước công dân khi bị mất thẻ căn cước công dân, được trở lại quốc tịch Việt Nam theo quy định của Luật quốc tịch Việt Nam: 70.000 đồng/thẻ.
Theo quy định thì với tất cả những người dân có CCCD gắn chip đang còn hạn sử dụng, không bị hư hỏng không có sai sót trong thông tin in trên căn cước, thì không cần phải bắt buộc đi đổi sang Căn cước mới - Trừ khi có nhu cầu mong muốn đổi. Đồng thời, thông tin người dân không đi đổi Căn cước công dân gắn chip sang Căn cước sẽ bị phạt tiền lên tới 3-4 triệu đồng là sai sự thật.