Con người tạo ra robot để đơn giản hoá nhiều công việc phức tạp và nguy hiểm. Tuy nhiên, hiện nay, rất nhiều ngành nghề đang bị đe doạ, dự báo sẽ dần bị thay thế trong tương lai không xa.
6 ngành nghề được dự báo sẽ dần bị robot thay thế
Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) dự đoán xu hướng nghề nghiệp trong năm 2030 sẽ bao gồm các ngành như: Khoa học máy tính, marketing (tiếp thị), AI (trí tuệ nhân tạo), big data (dữ liệu lớn) và sản xuất nội dung. Đồng thời, 6 ngành nghề mà WEF dự đoán sẽ suy giảm đi trong 5 năm tới gồm: Giáo viên; chăm sóc khách hàng; bác sĩ, dược sĩ; kiểm toán, kế toán; bảo vệ, cảnh sát; chuyên gia.
Theo các chuyên gia, khoảng 2,7 triệu công nhân Việt Nam tại các khu công nghiệp đang rơi vào nguy cơ mất việc bởi sự thay thế của robot, độ tuổi thất nghiệp sẽ vô cùng trẻ, thậm chí dưới 25.
Nhiều khu công nghiệp ở Bắc Ninh, Bắc Giang đã sử dụng robot để thay thế con người. Một trong những nhà máy hiện đại nhất Việt Nam về sản xuất ô tô đang sử dụng hơn 1.000 robot để lắp ráp, tỷ lệ robot tại đây cao hơn cả công nhân. Do vậy, để có thể đảm đương các công việc mới, khoảng 2,7 triệu công nhân này sẽ phải đào tạo lại từ đầu trong vòng 5-7 năm tới. Đây là thực tế đang diễn ra ở đất nước ta không phải ở đâu xa xôi trên thế giới. Trí tuệ nhân tạo, điển hình là Chat GPT đang dần thay thế con người.
Ước tính, khoảng 40% nhân viên văn phòng, hành chính nhân sự sẽ mất việc trong tương lai rất gần. Thậm chí, 85% người làm kế toán có thể rơi vào nguy cơ mất việc trong tương lai, những chị kế toán có hơn 20 năm kinh nghiệm, làm việc cần cù, chăm chỉ, cẩn thận cũng sẽ mất việc. Những người làm văn phòng, hành chính nhân sự cũng sẽ mất việc bởi hầu hết các tỉnh thành đang dần chuyển đổi số, không dùng đến giấy tờ. Ngay cả nghề lập trình viên, có khoảng 40% các dòng lệnh phần mềm máy tính đang được trí tuệ nhân tạo điều chỉnh, không cần dùng đến con người.
Chuyên gia cho rằng, ngành nghề sớm biến mất là kế toán, tiếp theo là giáo viên. Trong vòng khoảng 7 năm nữa, giáo viên sẽ chịu áp lực rất lớn vì bị trí tuệ nhân tạo và người máy thay thế.
Robot không thể thay thế những nghề gì?
Cho dù được thiết kế tinh vi đến đâu đi chăng nữa, có những đặc thù nghề nghiệp mà robot khó lòng thay thế con người. Chẳng hạn như:
- Nghề nghiệp về sáng tạo, tư duy: mặc dù robot đã có khả năng lập trình để thực hiện các hành động khá phức tạp. Thế nhưng, nó không thể tự sáng tạo, hay nghĩ ra những ý tưởng mới thay cho con người. Thiết kế thời trang, đồ hoạ, lập trình… là những ngành đòi hỏi bộ óc sáng tạo và bàn tay của con người.
- Nghề nghiệp về tư vấn: dù được lập trình phức tạp, nhưng robot hoàn toàn không có khả năng thấu hiểu con người. Chẳng hạn, một con robot không thể đứng ở vai trò bác sĩ tâm lý để tư vấn cho bệnh nhân.
- Nghề nghiệp liên quan đến con người: những vị trí nghề nghiệp đòi hỏi phải tiếp xúc với nhiều người như chuyên viên tuyển dụng, nhà hoạch định chiến lược, giáo viên… đòi hỏi bộ óc linh hoạt, khéo léo mà robot khó có thể thực hiện được. Chẳng hạn, robot chỉ có thể trợ giúp chuyên viên tuyển dụng lọc hồ sơ ứng viên, nhưng lại không thể thay thế họ phỏng vấn và đánh giá ứng viên.
Để luôn vững vàng trên thị trường việc làm, bên cạnh việc liên tục cập nhật kiến thức, điều quan trọng hơn cả là giúp con trau dồi những kỹ năng mềm mà robot không thể có, việc thực học mới là nền tảng của thành công.