Câu chuyện về những bức ảnh của gia đình Ninh Thị Phương Linh ở TP Hải Dương bắt đầu từ năm 1996, khi cô tròn một tuổi.
Cha Linh là kỹ sư cơ khí thường công tác xa nhà. Trước sinh nhật con gái một tuổi, tháng 12/1996, mẹ cô muốn chụp ảnh gia đình, lưu giữ kỷ niệm cho con đầu lòng. Bà Phạm Thị Nhất thuê thợ ảnh gần nhà, cũng là người từng chụp ảnh cưới cho hai vợ chồng, ghi lại khoảnh khắc đáng nhớ này.
Bối cảnh chụp khi đó là phòng khách của căn nhà cấp bốn, phía trước đặt một chiếc bàn có bày hoa tươi và bánh kẹo. "Nó giống như bất kỳ bức ảnh gia đình truyền thống nào khác, thời đó", người phụ nữ 57 tuổi kể.
Một số bức ảnh gia đình của Ninh Thị Phương Linh được chụp tại phòng khách gia đình trong nhiều năm Ảnh: Nhân vật cung cấp
Một năm sau, người mẹ muốn chụp bức ảnh tương tự vào dịp sinh nhật con. Bối cảnh, không gian cũng như cách bài trí vẫn giữ nguyên, chỉ khác là Linh lớn hơn và biết cách mỉm cười với thợ chụp.
Nhận thấy sự thay đổi của con gái, bà Nhất nảy ra ý tưởng lưu giữ hình ảnh mỗi năm theo đúng một kiểu này. Chồng làm xa, ít về nhà, sinh nhật Linh cũng gần kỷ niệm ngày cưới nên bà thỏa thuận với chồng lấy mốc tháng 12 để gia đình tụ họp, cùng nhau chụp ảnh.
Năm 2000, gia đình xuất hiện thêm thành viên mới là em trai Linh. Hàng năm, cứ tới tháng 12, gia đình bốn người lại diện quần áo đẹp, bày hoa quả lên bàn và đứng ở phòng khách nhờ thợ ảnh ghi lại khoảnh khắc đoàn tụ.
"Những bức ảnh không chỉ lưu giữ kỷ niệm mà còn nhắc nhở về sự gắn kết tình cảm giữa mọi người trong gia đình", bà Nhất nói về mục đích chụp ảnh hàng năm.
Thời gian dần trôi, hai chị em Linh lớn lên, không gian chụp cũng thay đổi từ phòng khách của căn nhà cấp bốn sang nhà tầng khang trang hơn. Dù vậy, bối cảnh là chiếc bàn được bày biện bánh kẹo, hoa tươi vẫn giữ nguyên như cũ.
Để tụ họp được các thành viên khi chồng công tác xa nhà, sau này con cái đều học tại Hà Nội, bà Nhất phải lên kế hoạch trước một tháng.
Có năm, công việc của bố Linh bận rộn, có nguy cơ không thể về quê đúng dịp sinh nhật con gái. Để không ngắt quãng kế hoạch chụp ảnh truyền thống gia đình, ông phải làm việc liên tục không ngày nghỉ, dành phép về nhà. Sau này, ông chuyển công tác về Hải Dương nhưng vẫn có lần trước buổi chụp công ty báo có việc gấp, ông đành lùi thời gian đến giải quyết rồi mới quay về nhà, nơi vợ con vẫn đang đợi cùng hoàn thành bộ ảnh.
"Dù bận nhưng chồng tôi vẫn luôn cố gắng để có được bức ảnh đầy đủ mọi thành viên", bà Nhất nói.
28 năm qua, có một lần duy nhất việc chụp ảnh của gia đình này bị bỏ lỡ. Đó là năm 2011, mẹ đẻ và mẹ chồng bà Nhất lần lượt nhập viện. Dự định chuyển buổi chụp ảnh sang cận Tết nhưng người cháu sống cùng nhà lại bị tai nạn, gia đình phải thay nhau hỗ trợ, chăm sóc.
Việc bỏ lỡ buổi chụp ảnh năm đó dù gây tiếc nuối, nhưng đó là điều bất khả kháng.
Bức ảnh mới nhất của gia đình Phương Linh chụp tháng 11/2024. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Dù gia đình duy trì truyền thống chụp ảnh nhiều năm nhưng không phải lúc nào Phương Linh và em trai cũng cảm thấy thoải mái.
Những năm cấp ba, hai chị em thường khó chịu mỗi lần tạo dáng bởi phải nghe theo lời hướng dẫn của người thợ ảnh đứng tuổi. "Năm nào chụp ảnh con trai cũng được chỉ đạo đút tay túi quần hoặc khoanh tay trước ngực, con gái lại chạm nhẹ vào hoa hay nghiêng người làm điệu", Linh kể. Cô cảm thấy rất miễn cưỡng bởi giới trẻ như cô không còn tạo dáng kiểu già cỗi đó nữa. Bởi vậy có năm, dù người mẹ thiết tha nhưng con gái vẫn miễn cưỡng chụp ảnh cùng khuôn mặt nhăn nhó và bộ đồ ngủ trên người.
Nhưng từ khi bà Nhất phát hiện mắc ung thư, được chỉ định mổ năm 2019, cách nhìn nhận về bộ ảnh gia đình của chị em Linh cũng thay đổi. "Lúc đó tôi mới hiểu cần dành thời gian nhiều hơn cho gia đình vì không biết mình sẽ còn lại bao nhiêu ngày tháng để ở cạnh người thân", cô nói.
Cũng từ đó, hai chị em xuất hiện trong ảnh với tinh thần vui vẻ, phấn chấn nhất bởi hiểu rõ đây là sự kiện người mẹ mong chờ nhất trong năm.
=>> Một số bức ảnh của gia đình Ninh Thị Phương Linh qua các năm
Đầu tháng 12/2024, gia đình vừa hoàn thành kiểu ảnh mới nhất, nâng tổng số lên 29 bộ. Từ năm ngoái, trong khung hình còn có sự xuất hiện của chồng và con gái Phương Linh.
Cô gái 29 tuổi gọi bộ sưu tập đặc biệt này là "biên niên sử gia đình" giúp ghi lại chặng đường "trưởng thành của con cái và già đi của cha mẹ". Phương Linh cho rằng, dù công nghệ thay đổi và ít người còn tráng phim, rửa ảnh nhưng gia đình cô vẫn muốn giữ nét truyền thống. Ngay cả thợ ảnh qua bao năm vẫn là người cũ.
"Bộ ảnh qua các năm sẽ là tư liệu, là kho báu quý giá cho thế hệ sau về hình ảnh một gia đình hạnh phúc và có truyền thống đẹp'', cô nói.
Gần đây, nhân kỷ niệm 30 năm ngày cưới bố mẹ, Phương Linh đăng một số bộ ảnh gia đình lên trang cá nhân, nhận được nhiều phản hồi tích cực. Có người thể hiện mong muốn sẽ thực hiện bộ ảnh giống như gia đình cô, người khác lại chia sẻ bộ ảnh nhắc nhở họ nên dành thời gian nhiều hơn cho người thân của mình.
Nhận được phản hồi tích cực, Linh nhận ra những bức ảnh không chỉ lưu giữ kỷ niệm mà còn nhắc nhở sự quan trọng khi gắn kết tình cảm giữa con cái và bố mẹ. Cô cũng hy vọng, con gái mình sau này lớn lên có thể tiếp tục truyền thống như cách mà mẹ và ông bà ngoại đã thực hiện.
"Giờ chỉ mong mọi thành viên đều khỏe mạnh để xuất hiện nhiều hơn nữa trong những bộ ảnh gia đình ở tương lai", Linh nói.
Hải Hiền