Thị trường chứng khoán vừa trải qua phiên giao dịch 12/9 đầy ảm đạm với khối lượng khớp lệnh trên HoSE chỉ đạt hơn 380 triệu đơn vị, thấp nhất trong vòng 17 tháng kể từ giữa tháng 4/2023. Giá trị khớp lệnh chỉ đạt chưa đến 9.300 tỷ đồng, giảm gần 18% so với phiên trước và là mức thấp nhất kể từ cuối tháng 10 năm ngoái.
Đáng chú ý, thanh khoản mất hút trong bối cảnh số lượng tài khoản mở mới tiếp tục tăng mạnh thời gian gần đây. Theo số liệu từ Trung tâm lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), số lượng tài khoản của nhà đầu tư trong nước đã tăng thêm hơn 330.000 tài khoản trong tháng 8/2024, nhích nhẹ so với tháng trước và là mức cao nhất trong vòng hơn 2 năm kể từ giai đoạn tháng 5-6/2022.
Giao dịch ảm đạm chưa hẳn là nhà đầu tư chán chứng khoán mà có thể là do chưa tìm được cơ hội giải ngân hấp dẫn. Thực tế, lượng tiền của nhà đầu tư nằm chờ tại các công ty chứng khoán tại thời điểm cuối quý 2 dù thấp hơn mức kỷ lục trước đó 3 tháng nhưng vẫn là mức rất cao so với mặt bằng hơn 2 năm qua.
Theo ước tính, số dư tiền gửi khách hàng tại các CTCK vào cuối quý 2/2024 đạt khoảng 95.000 tỷ đồng, giảm 9.000 tỷ đồng so với con số kỷ lục vào cuối quý 1, qua đó ngắt chuỗi 4 quý liên tiếp lượng tiền này tăng trưởng so với quý liền trước. Tuy nhiên, đây vẫn là lượng tiền nằm chờ cao thứ 2 trong 9 quý trở lại đây.
Tâm lý thận trọng của nhà đầu tư một phần do lo ngại các biến động khó lượng từ thế giới. Tuần sau, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ có cuộc họp quan trọng với khả năng cao sẽ cắt giảm lãi suất theo giới quan sát quốc tế nhận định. Tuy nhiên, mức độ cắt giảm vẫn còn là một ẩn số và có thể sẽ tác động mạnh đến tâm lý chứng khoán toàn cầu và Việt Nam cũng không ngoại lệ.
Về cơ bản, việc Fed cắt giảm lãi suất gần như chỉ còn là vấn đề thời gian. Tuy nhiên, tâm điểm chú ý của thị trường tài chính toàn cầu đang chuyển dần sang lo ngại suy thoái thay vì câu chuyện hạ lãi suất như vài tháng trước. Căng thẳng địa chính trị vẫn diễn ra tại nhiều khu vực trên thế giới càng khiến tâm lý nhà đầu tư thêm thận trọng.
Theo SGI Capital, các thông tin vĩ mô trong nước tích cực gần đây không còn có tác động tích cực lên dòng tiền trong thị trường. Bên cạnh đó, thị trường bất động sản thời gian gần đây bất ngờ trở thành điểm nóng thu hút sự chú ý của giới đầu tư. Điều này có thể khiến một phần dòng tiền của nhà đầu tư rút khỏi chứng khoán chuyển qua kênh này.
Việc thị trường nhiều lần thất bại trước mốc 1.300 điểm cũng ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư. Khối ngoại giảm tốc độ nhưng vẫn duy trì bán ròng mỗi khi VN-Index tiệm cận vùng kháng cự này. Trong khi đó, dòng tiền nội không gia tăng thêm và còn chịu áp lực chia sẻ với các đợt phát hành lớn gần đây của nhóm cổ phiếu chứng khoán, bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp.
Áp lực trái phiếu đáo hạn cuối năm vẫn là một gánh nặng dòng tiền với nhiều doanh nghiệp lớn, trong đó có cả các doanh nghiệp niêm yết. SGI Capital cho rằng dòng tiền và thanh khoản sẽ khó cải thiện trong các tháng tới khi rủi ro có thể gia tăng đặc biệt là do những biến động mạnh từ thị trường thế giới.
“ Trong đầu tư, mục tiêu quan trọng là tìm kiếm và lựa chọn các cơ hội có rủi ro thấp và lợi nhuận cao. Môi trường hiện nay đang tiềm ẩn những rủi ro và biến động lớn trong khi tương đối khan hiếm các cơ hội rõ nét. Khi những rủi ro bộc lộ và phản ánh đầy đủ lên thị trường và giá cổ phiếu trong thời gian tới, việc có sẵn sức mua và lượng thanh khoản dồi dào có thể mang lại lợi thế lớn ” , SGI Capital nhấn mạnh.
Tương tự, chuyên gia Dragon Capital cũng cho rằng tâm lý nhà đầu tư đang có xu hướng thận trọng và chuyển dịch chiến lược từ các cổ phiếu vốn hóa nhỏ, sang danh mục với các cổ phiếu vốn hoá lớn và ưu tiên tính bền vững. Chiến lược đầu tư cân bằng và hạn chế mức định giá cao sẽ giúp giảm thiểu rủi ro từ thị trường quốc tế và tận dụng cơ hội tăng trưởng trong nước.
Theo Dragon Capital, diễn biến thị trường chứng khoán sẽ phụ thuộc vào các động lực tăng trưởng trong nước, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, để bù đắp lại xu hướng tăng trưởng đang chậm lại của các nền kinh tế lớn. Bên cạnh đó, việc ban hành Thông tư về non-prefunding (ký quỹ trước giao dịch) được kỳ vọng sẽ triển khai vào cuối năm, và có thể trở thành động lực thu hút dòng vốn vào thị trường.