Một người phụ nữ đi ngang qua bức tường có những biểu ngữ vinh danh những người lính Nga. Ảnh chụp tại Kursk vào ngày 17-10-2024 - Ảnh: AFP
Chia sẻ với Hãng tin Tass ngày 13-3, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết chiến dịch của quân đội Nga nhằm giải phóng vùng Kursk thuộc lãnh thổ Nga khỏi các lực lượng Ukraine hiện "bước vào giai đoạn cuối".
Các binh sĩ Ukraine đang chịu áp lực dữ dội tại Kursk, nơi họ đã kiểm soát được một phần lãnh thổ sau cuộc xâm nhập vào tháng 8 năm ngoái.
Hôm 12-3, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có chuyến thăm đầu tiên tới Kursk kể từ khi Ukraine bắt đầu cuộc xâm nhập vào tháng 8-2024. Nhà lãnh đạo Nga đã đặt ra nhiệm vụ đánh bại lực lượng vũ trang Ukraine tại vùng biên giới này càng sớm càng tốt.
Kursk nằm ở đâu và chuyện gì đã xảy ra?
Kursk là một phần của miền tây nước Nga, giáp với vùng Sumy của Ukraine. Vào ngày 6-8-2024, Ukraine đã thực hiện cuộc xâm nhập bất ngờ khi họ vượt qua biên giới và chiếm giữ một phần lãnh thổ ở Kursk, mà theo tuyên bố của Ukraine có lúc đạt tới 1.376km² và bao gồm khoảng 100 thị trấn, làng mạc.
Nhưng sau đó, các lực lượng Nga cùng với binh sĩ từ Triều Tiên đã giành lại phần lớn vùng này. Các blogger quân sự thân Nga cho rằng quân đội Ukraine đang có nguy cơ bị bao vây tại đây, điều mà các chỉ huy cấp cao của Ukraine đã bác bỏ.
Cuộc tấn công ở Kursk có ý nghĩa gì với Ukraine?
Phần lãnh thổ mà Ukraine kiểm soát ở Kursk chỉ là một phần nhỏ so với các khu vực mà Nga đã kiểm soát ở Ukraine từ năm 2014. Tổng diện tích Nga đã kiểm soát chiếm khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine.
Tuy nhiên chiến dịch ở Kursk đã mang lại thắng lợi lớn nhất cho Ukraine kể từ cuối năm 2022, và tạo ra cú hích tinh thần mạnh mẽ: Sau nhiều tháng trời chống lại "chiến dịch quân sự đặc biệt" của Nga, Ukraine đã khiến đối phương bất ngờ bằng cuộc xâm nhập của mình.
Vị trí vùng Kursk của Nga và một số diễn biến. Trong đó vùng màu xanh là phần lãnh thổ mà Ukraine còn kiểm soát gần đây - Ảnh: REUTERS
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nói về việc "khôi phục công lý", đưa chiến tranh về ngay trong lòng nước Nga và chế giễu những nỗ lực của ông Putin trong việc đặt ra "lằn ranh đỏ" nhằm răn đe kẻ thù.
Ukraine cũng hy vọng chiến dịch này sẽ làm chậm các bước tiến của Nga ở miền đông Ukraine bằng cách buộc Matxcơva phải điều quân để bảo vệ Kursk. Tuy nhiên trên thực tế các bước tiến của Nga ở miền đông Ukraine chỉ càng nhanh hơn sau đó.
Cuối cùng, ông Zelensky coi Kursk như một con bài mặc cả, mà ông từng tuyên bố vào tháng trước là có thể được trao đổi để lấy lại các vùng lãnh thổ Ukraine hiện bị Nga kiểm soát.
Nga phản ứng ra sao và tình hình đã thay đổi như thế nào?
Theo Hãng tin Reuters, cuộc xâm nhập đầu tiên vào lãnh thổ Nga kể từ Thế chiến 2 là một sự bẽ mặt đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Tuy nhiên ông đã hạ thấp tác động quân sự của cuộc xâm nhập từ Ukraine, ban đầu gọi đây là hoạt động "khủng bố".
Từ cuối tháng 10 năm ngoái, các binh sĩ Triều Tiên bắt đầu được Nga đưa đến Kursk để chiến đấu cùng quân Nga theo hiệp ước phòng thủ chung mà hai nước đã ký kết vài tháng trước đó. Ông Putin chưa bao giờ thừa nhận công khai vai trò của lính Triều Tiên trên chiến trường, nhưng Ukraine và các đồng minh chỉ ra binh sĩ Triều Tiên đã tham gia tích cực vào cuộc chiến và chịu tổn thất nặng nề.
Tình thế của Ukraine trở nên tồi tệ hơn sau quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong tháng này về việc tạm dừng viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo với Kiev (hiện đang nối lại), mặc dù Nga trước đó đã báo cáo các bước tiến gần như hằng ngày.
Nếu Ukraine mất chỗ đứng ở Kursk, điều gì sẽ xảy ra?
Ukraine có nguy cơ mất toàn bộ những gì quân đội nước này đã đạt được từ chiến dịch ở Kursk, gồm cả lãnh thổ, nhuệ khí chiến đấu và lợi thế đàm phán. Các lực lượng nước này có thể chịu thương vong nặng nề nếu bị bao vây hoặc buộc phải rút lui dưới hỏa lực dữ dội.
Thất bại ở Kursk sẽ làm gia tăng áp lực lên Tổng thống Zelensky sau hàng loạt cú sốc trong những tuần gần đây, gồm cả màn tranh cãi nảy lửa với ông Trump tại Nhà Trắng vào hôm 28-2, đồng thời làm suy yếu vị thế của ông trong các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai.
Tuần này Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga Valery Gerasimov tuyên bố quân Nga đã giành lại quyền kiểm soát hơn 86% lãnh thổ do Ukraine kiểm soát ở Kursk.
Hôm 12-3, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskyi cho biết quân Ukraine sẽ tiếp tục hoạt động ở Kursk miễn là cần thiết.
