Ông Yoon chưa yên dù thoát luận tội

Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc Woo Won Shik gõ búa thông báo phiên bỏ phiếu về kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol không thể diễn ra vì không đủ số nghị sĩ tham gia tối 7-12 - Ảnh: AFP

"Tôi rất xin lỗi và muốn gửi lời xin lỗi chân thành tới những người bị sốc", ông Yoon phát biểu trên truyền hình sáng 7-12. Đây là lần xuất hiện công khai đầu tiên của nhà lãnh đạo Hàn Quốc kể từ khi ông phải hủy bỏ lệnh thiết quân luật theo yêu cầu của quốc hội.

Phiên luận tội thất bại

Trong bối cảnh đất nước phải đối mặt với tỉ lệ sinh thấp kỷ lục, tỉ lệ tự tử cao cũng đạt mức kỷ lục và tình hình chính trị căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên, việc mất quốc hội vào tay đảng đối lập đã khiến ông Yoon nhiều lần phải gặp tình trạng bế tắc trong việc thông qua ngân sách và các chính sách của mình. Hành động ban bố thiết quân luật như một nỗ lực tuyệt vọng của ông Yoon để ngăn chặn quốc hội bị đảng đối lập kiểm soát được nhiều người gọi là "một cuộc đảo chính bán phần thất bại".

Trong bài phát biểu khoảng 2 phút hôm 7-12, ông nghẹn ngào giãi bày việc ban bố tình trạng thiết quân luật lần này xuất phát từ hoàn cảnh cấp bách buộc ông phải đưa ra quyết định với tư cách là người chịu trách nhiệm cao nhất trong chính quyền.

Khi kết thúc bài phát biểu xin lỗi, ông Yoon cho biết sẽ giao phó cho đảng của mình để ổn định tình hình chính trị, bao gồm cả thời gian còn lại của nhiệm kỳ của ông... trước khi cúi đầu bước ra khỏi bục.

Nhưng phe đối lập đang muốn ông Yoon phải "muối mặt". Đảng Dân chủ đối lập cho biết họ sẽ bắt đầu thủ tục luận tội ông Yoon nếu ông không từ chức ngay lập tức. Và sau đó, quốc hội đã tổ chức phiên kiến nghị luận tội ông Yoon sớm hơn dự kiến hai tiếng.

Theo hiến pháp Hàn Quốc, việc luận một tổng thống có tội cần có sự đồng ý của 2/3 trong số 300 thành viên quốc hội. Nếu được coi là có tội thì tiếp theo là cần có sự đồng ý của 2/3 trong tổng số 9 thành viên của Tòa án Hiến pháp.

Tuy nhiên để "hạ bệ" Tổng thống Yoon, phe đối lập, đang chiếm 192 ghế trong quốc hội, cần thêm 8 thành viên trong Đảng Quyền lực nhân dân (PPP) bảo thủ cầm quyền của Tổng thống Yoon để giành được đa số 2/3 cần thiết.

Tuy nhiên kết quả cuối cùng của phiên luận tội ở quốc hội ngày 7-12 không như mong đợi của đảng đối lập. Đảng PPP có vẻ đoàn kết để tẩy chay phiên luận tội. Một số nhà lập pháp đã rời quốc hội trước cuộc bỏ phiếu luận tội Tổng thống Yoon. Chỉ còn hai người ở lại bên trong tòa nhà quốc hội khi một nhà lập pháp của đảng cầm quyền trở lại đã bỏ phiếu chống lại đề nghị này.

Cân nhắc của đảng cầm quyền

Đảng cầm quyền PPP của ông Yoon cũng đang đứng trước một thách thức lớn là nếu họ bỏ phiếu ủng hộ cuộc luận tội tổng thống là thành viên của đảng mình thì đồng nghĩa tiếp tay cho chiến thắng của phe đối lập trong tổng tuyển cử nhanh chóng sắp tới. Lúc này việc hùa theo đảng đối lập luận tội không phải còn là câu chuyện của ông Yoon mà còn là của toàn bộ Đảng PPP.

Theo hiến pháp, nếu ông Yoon rời nhiệm sở trước khi nhiệm kỳ 5 năm của ông kết thúc vào tháng 5-2027, một cuộc bầu cử tổng thống phải được tổ chức trong vòng 60 ngày. Với uy tín bảo vệ nền dân chủ Hàn Quốc đang lên trong cuộc khủng hoảng vừa rồi, đảng đối lập dường như chắc chắn thắng lớn nếu cuộc bầu cử tổng thống sẽ được tổ chức trong thời gian sắp tới.

Điều này có đồng nghĩa là một sự thay đổi trong ưu tiên của Chính phủ Hàn Quốc với mục tiêu chính sách có thể nghiêng về hướng cấp tiến hơn. Ông Yoon, từng trải qua 27 năm làm công tố viên, nổi tiếng là người có quan điểm bảo thủ. Về mặt chính sách đối ngoại, ông Yoon ủng hộ một chính sách cứng rắn hơn với Triều Tiên và thúc đẩy mối quan hệ xích lại gần hơn với Mỹ và Nhật Bản.

Tuy nhiên, nếu ông Yoon ra đi sớm trong nhiệm kỳ 5 năm của mình, liên minh ba bên Mỹ - Nhật - Hàn sẽ gặp trắc trở. Dù sao ông Kishida cũng đã rời chức thủ tướng Nhật, ông Biden cũng sắp hết nhiệm kỳ tổng thống và còn lại ông Yoon đang phải đối diện với các đối thủ chính trị.

Dù thoát bị quốc hội luận tội ngày 7-12 song trước mắt ông Yoon vẫn còn nhiều thử thách to lớn. Các nhà lập pháp của Đảng Dân chủ đối lập cho biết họ sẽ xem xét lại vụ luận tội vào ngày 11-12. Áp lực ngày càng đè nặng lên ông Yoon khi sức ép của các cuộc biểu tình trong nước chống lại ông ngày càng tăng lên.