Điện là nguồn sưởi ấm và hy vọng cho người dân Ukraine trong mùa đông năm nay - Ảnh: REUTERS
Tại Ukraine, khoảng trống trước thềm cuộc chuyển giao quyền lực ở Nhà Trắng đang được lấp đầy bằng những đợt giao tranh ác liệt hơn khi cả Ukraine và Nga đều tranh giành lợi thế trên chiến trường.
Và một lần nữa, mùa đông biến thành vũ khí lợi hại.
Có thể là mùa đông khắc nghiệt nhất
Ngày 29-11, Nga tiến hành cuộc tấn công lớn thứ hai vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine trong tháng này với hơn 91 tên lửa và 97 máy bay không người lái (drone). Theo Bộ Nội vụ Ukraine, các cơ sở hạ tầng bị hư hại ở chín khu vực và thiệt hại nặng nề nhất là vùng phía tây.
Hãng tin Reuters cho biết Ukraine đã ngắt kết nối tất cả các đơn vị điện hạt nhân khỏi lưới điện trước cuộc tấn công để bảo vệ chúng. Gần 70% năng lượng điện của Ukraine lấy từ các nhà máy điện hạt nhân.
"Một lần nữa, ngành năng lượng lại bị kẻ thù tấn công dữ dội. Các cuộc tấn công vào các cơ sở năng lượng đang diễn ra trên khắp Ukraine", Bộ trưởng Bộ Năng lượng Ukraine German Galushchenko thông báo trên Facebook.
Hơn 1 triệu người bị mất điện ngay sau các cuộc không kích và hàng triệu người khác phải chịu tình trạng cắt điện luân phiên giữa lúc nhiệt độ giảm còn 0oC.
Bộ Năng lượng cho biết đây là cuộc tấn công lớn thứ 11 của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine trong năm nay. Các quan chức Ukraine đã cáo buộc Nga "vũ khí hóa mùa đông" và tích trữ tên lửa để tiến hành các cuộc không kích.
Ông Andrii Yermak, lãnh đạo Văn phòng Tổng thống Ukraine, tố Nga được các đồng minh, bao gồm Triều Tiên, hỗ trợ để tấn công vào các hạ tầng năng lượng của Ukraine.
Matxcơva trong tháng này đã tăng cường tấn công vào nguồn năng lượng của Ukraine vốn đã suy yếu sau ba năm chiến tranh.
Theo Liên Hiệp Quốc và Ngân hàng Thế giới, Ukraine đã mất hơn một nửa công suất sản xuất điện trong 14 tháng đầu tiên của cuộc chiến toàn diện và tình hình đang xấu đi.
Đài Al Jazeera cho biết tình trạng thiếu điện còn trầm trọng hơn trong mùa đông vì phải đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine đang đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì lực lượng vũ trang của nước này khi nguồn tài trợ từ phương Tây suy giảm.
Mới đây, bà Rosemary DiCarlo, một quan chức cấp cao của Liên Hiệp Quốc, cảnh báo rằng các cuộc tấn công của Nga có thể khiến mùa đông năm nay trở thành "mùa đông khắc nghiệt nhất kể từ khi bắt đầu chiến tranh" đối với Ukraine.
Chiến thuật của Nga
Tổng thống Vladimir Putin ngày 28-11 cho biết đợt tấn công nhằm đáp trả việc Ukraine phóng tên lửa ATACMS tầm trung của Mỹ vào lãnh thổ Nga. Nhà lãnh đạo Nga cảnh báo sẽ phóng tên lửa siêu thanh Oreshnik vào "các trung tâm ra quyết định" ở Kiev và đang lựa chọn mục tiêu, báo hiệu các cuộc tấn công vào Ukraine có thể gia tăng.
Theo ông Putin, nếu Nga tấn công bằng nhiều loại vũ khí cùng lúc sẽ có sức mạnh tương đương với một cuộc tấn công hạt nhân hoặc một cú va chạm "thiên thạch".
Cũng trong bài phát biểu, ông Putin khen ngợi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump là chính trị gia thông minh, giàu kinh nghiệm sẽ sớm tìm ra "giải pháp". Nhà lãnh đạo Nga cũng tuyên bố sẵn sàng đối thoại với Mỹ.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cáo buộc Nga đang leo thang cuộc chiến để chính quyền sắp tới của Mỹ chấp nhận các điều kiện của Matxcơva.
"Bằng cách phóng tên lửa Oreshnik, ông Putin chỉ nhằm mục đích phá hoại những nỗ lực của Tổng thống Trump sau lễ nhậm chức. Ông ta muốn leo thang tình hình ngay bây giờ để Tổng thống Trump không thể chấm dứt chiến tranh", Hãng tin Ukrinform dẫn lời ông Zelensky chỉ trích.
Đến nay, một số thông tin cho rằng chính quyền ông Trump có thể sử dụng vấn đề năng lượng làm đòn bẩy cho đàm phán giữa Nga và Ukraine, trong đó có thể bao gồm điều kiện hai bên kiềm chế các cuộc tấn công quy mô lớn vào ngành năng lượng và nhiên liệu của nhau để hướng tới một lệnh ngừng bắn.
"Vài tháng qua các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga tương đối lắng dịu, khiến nhiều người tin rằng Điện Kremlin hiện đang tích trữ tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình để tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa hàng loạt vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine khi nhiệt độ bắt đầu giảm mạnh", nhà phân tích Aura Sabadus nhận định trên trang Atlantic Council.
Vị chuyên gia này cho rằng biện pháp hiệu quả nhất để Ukraine bảo vệ cơ sở hạ tầng năng lượng vẫn là tăng cường phòng không.
Ukraine tìm cách ứng phó
"Chúng ta đã vượt qua thành công ba mùa sưởi ấm, nhưng mùa đông sắp tới có thể là mùa khó khăn nhất", Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal mới đây cảnh báo. Ông nhấn mạnh việc khôi phục năng lượng là một trong những thách thức lớn nhất của Ukraine trong những tháng tới.
Bên cạnh việc xây dựng lại những cơ sở bị tàn phá, Ukraine đang nỗ lực phân cấp sản xuất điện để hệ thống năng lượng ít bị tấn công hơn và sản xuất điện mặt trời.
Tuy nhiên việc này sẽ cần hàng tỉ USD, trong khi ngân sách mới nhất của Ukraine cho thấy phần lớn nguồn tiền của nước này sẽ dồn vào quốc phòng.