Lực lượng vũ trang thân Nga ở Donetsk hôm 22/5 (Ảnh: Reuters).
Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev ngày 20/9 đã lên tiếng sau khi các hội đồng dân sự của vùng ly khai Donetsk và Lugansk kêu gọi chính quyền địa phương tổ chức trưng cầu dân ý để sáp nhập vào Nga.
"Các cuộc trưng cầu dân ý ở Donbass có tầm quan trọng to lớn không chỉ trong việc bảo vệ người dân Lugansk và Donetsk mà còn là sự khôi phục công lý lịch sử", ông Medvedev nhận định.
Cựu Tổng thống Nga cho biết, nếu Lugansk và Donetsk sáp nhập vào Nga, Moscow có thể sử dụng vũ lực để tự bảo vệ mình, vì xâm phạm lãnh thổ của Nga sẽ bị coi là hành vi phạm tội. Ông nhấn mạnh, diễn biến trên có thể cho phép Nga sử dụng mọi biện pháp tự vệ để bảo đảm an toàn cho Donbass, đồng thời không nhà lãnh đạo tương lai nào của Nga có thể đảo ngược được quyết định này.
"Đó là lý do vì sao Ukraine và phương Tây rất sợ các cuộc trưng cầu dân ý. Đó là lý do vì sao các cuộc trưng cầu dân ý này cần phải được tổ chức", ông Medvedev nhấn mạnh.
Theo quan chức này, trong kịch bản 2 vùng ở Donbass sáp nhập Nga, sự chuyển đổi địa chính trị trên thế giới sẽ trở nên không thể đảo ngược.
Trước đó, người đứng đầu vùng ly khai Donetsk Denis Pushilin cho biết, các chuyên gia ở khu vực này đã bắt đầu nghiên cứu về việc tổ chức trưng cầu dân ý gia nhập Nga.
Ngoài ra, người đứng đầu cơ quan dân sự vùng Donetsk Alexander Kofman đã kêu gọi chính quyền khu vực tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý để sáp nhập Nga "ngay lập tức". Bên cạnh đó, cơ quan dân sự vùng Lugansk kêu gọi chính quyền địa phương sẽ tổ chức cuộc trưng cầu dân ý sáp nhập Nga.
Quan chức đại diện của vùng ly khai Lugansk ở Nga Rodion Miroshnik cho hay, 2 vùng Donbass và Moscow sẽ sớm tiến hành tham vấn về các cuộc trưng cầu dân ý.
Ông Miroshnik lưu ý rằng, các nhà chức trách vùng Lugansk không nghi ngờ gì về kết quả của cuộc bỏ phiếu, tuy nhiên họ "cần có một quyết định tích cực từ Moscow và một loạt các bước tiếp theo mà cuối cùng sẽ Lugansk và Donetsk thành một phần của Nga".
Mặt khác, ông Miroshnik cho biết, 2 vùng thuộc Donbass muốn tổ chức các cuộc trưng cầu dân ý minh bạch và hợp pháp và muốn nhận được sự chấp thuận từ Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) và các nước BRICS (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi).
"Chúng tôi không quan tâm đến phản ứng của các nước phương Tây đối với hoạt động (trưng cầu dân ý) của chúng tôi, bởi vì điều đó đã thể hiện trên chiến trường, tuy nhiên điều rất quan trọng đối với chúng tôi là các nước SCO và BRICS sẽ đánh giá nó như thế nào (về việc tổ chức trưng cầu dân ý), các quan sát viên nào sẽ tham gia. Chúng tôi muốn một quy trình minh bạch và hợp pháp nhất", ông Miroshnik nói.
Hai vùng Lugansk và Donetsk đã tuyên bố ly khai khỏi Ukraine từ năm 2014 sau cuộc đảo chính quân sự dẫn tới chính quyền cựu Tổng thống Viktor Yanukovych bị lật đổ. Sau đó, một cuộc giao tranh quyết liệt giữa lực lượng chính phủ Ukraine đã nổ ra với lực lượng ly khai ở 2 vùng Donbass trong 8 năm sau đó.
Nga là quốc gia đầu tiên công nhận độc lập của 2 vùng này hồi tháng 2, vài ngày trước khi Moscow thông báo mở chiến dịch quân sự ở Ukraine hôm 24/2. Nga nói rằng, một trong những mục tiêu khiến họ quyết định mở chiến dịch quân sự ở Ukraine là nhằm bảo vệ cộng đồng người nói tiếng Nga bị phân biệt đối xử ở Donbass.