Tám năm trước, phần lớn cử tri đảng Cộng hòa ở hạt Hancock, bang Iowa không chọn Donald Trump, khi ông chỉ giành được chưa đầy 1/5 số phiếu trong các cuộc họp kín lựa chọn ứng viên của đảng. Song đến nay, tình hình ở đây đã thay đổi.
Các đảng viên Cộng hòa ở hạt Hancock ngày 15/1 sẽ tổ chức cuộc họp kín đầu tiên để bầu chọn ứng viên của đảng, mở đầu cho mùa bầu cử tổng thống Mỹ. Ông Trump dường như đã sẵn sàng cho chiến thắng ở Hancock với sự ủng hộ áp đảo của cử tri vùng nông thôn, những người giờ coi cựu tổng thống là ứng viên tốt nhất.
Bất chấp những rắc rối pháp lý đang bủa vây ông Trump, nhiều cử tri Cộng hòa tin tưởng ông có thể đạt mục tiêu cuối cùng của họ là đánh bại Tổng thống Joe Biden.
"Hồ sơ của Trump đã nói lên tất cả và tôi nghĩ chúng tôi cần ông ấy trở lại để khôi phục nền kinh tế", Osmund Bud Jermeland, 65 tuổi, người bán thiết bị nông nghiệp ở Hancock, nói.
Cuộc thăm dò gần đây nhất của WSJ chỉ ra ông Trump nhận được 71% ủng hộ của cử tri đảng Cộng hòa ở vùng nông thôn trong vòng bầu cử sơ bộ, cao hơn nhiều so với tỷ lệ ủng hộ 59% của cử tri Cộng hòa nói chung.
Cựu tổng thống Donald Trump tại Des Moine, bang Iowa ngày 10/1. Ảnh: AFP
Trong đêm bầu cử 13/11/2016, ông Trump đã không giành được chiến thắng ở các thành phố lớn Mỹ trước đối thủ Dân chủ Hillary Clinton. Ở vùng ngoại ô, ông để thua sít sao. Song tại 2.332 hạt với phần lớn là thị trấn nhỏ và vùng nông thôn nước Mỹ, ông chiến thắng áp đảo với 60% phiếu bầu, trong khi bà Clinton giành được 34%.
Lợi thế 26 điểm phần trăm của ông Trump so với bà Clinton ở vùng nông thôn đã vượt xa khoảng cách mà các ứng viên Cộng hòa từng giành được trong bốn cuộc bầu cử trước đó. Tỷ lệ phiếu bầu của ông Trump ở vùng nông thôn năm đó cũng cao hơn 29% so với tỷ lệ ông nhận được ở các khu vực thành thị trên toàn quốc.
Trong cuộc bầu cử năm 2020, ông Trump cũng giành được gần 2/3 số phiếu bầu ở vùng nông thôn trên khắp nước Mỹ. Tại Hancock, nơi ông từng chỉ có 19% phiếu bầu trong năm 2016, tỷ lệ ủng hộ dành cho cựu tổng thống năm 2020 tăng lên 71%.
"Việc ông Trump giành được ủng hộ của cử tri nông thôn ở các bang chiến trường như Wisconsin, Michigan và Pennsylvania có thể góp phần định đoạt người chiến thắng trong cuộc bầu cử năm nay", John McCormick, nhà bình luận của WSJ, nhận định.
Damon Quandt, nhân viên ngân hàng 31 tuổi, ban đầu dự định bỏ phiếu cho một ứng viên khác như Thống đốc Florida Ron DeSantis. Tuy nhiên, anh giờ muốn bầu cho cựu tổng thống Trump.
Quandt lo ngại nếu đảng Cộng hòa đề cử một người khác ngoài ông Trump, những người ủng hộ nhiệt thành của cựu tổng thống sẽ không hậu thuẫn người đó. Song anh tin nếu ông Trump được chọn, hầu hết những người ủng hộ các ứng viên Cộng hòa khác cuối cùng sẽ bỏ phiếu cho cựu tổng thống trong cuộc bầu cử tháng 11.
Cử tri Cộng hòa này không cho rằng DeSantis có nhiều khả năng giành chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng. Anh cũng không tin rằng bà Nikki Haley là ứng viên mạnh nhất để đấu với Tổng thống Joe Biden.
"Ông Trump có sẵn nền tảng ủng hộ và đang dẫn đầu", Quandt nói.
Dennis Guth, nghị sĩ bang Iowa và là đại diện cho hạt Hancock, cho biết ông ủng hộ DeSantis nhưng tin rằng ông Trump sẽ chiến thắng ở hạt này. "Mọi người xem ông ấy là doanh nhân thành đạt, biết cách hoàn thành công việc và đàm phán", ông nói.
Brian Lund, mục sư 42 tuổi ở Hancock, từ chối cho biết ủng hộ ai trong cuộc họp kín, nhưng nghĩ rằng Trump có nền tảng ủng hộ mạnh mẽ trong khu vực vì mọi người tin sự giàu có của cựu tổng thống cho phép ông có khả năng kiểm soát chính quyền.
"Họ muốn thấy có ai đó đấu tranh cho lợi ích của mình", ông nói.
Cử tri tham gia cuộc họp kín của đảng Cộng hòa nhiều khả năng xem Trump là ứng viên tốt nhất để điều hành nền kinh tế, khi 2/3 trong số những người tham gia khảo sát ở bang Iowa hồi tháng 12 năm ngoái nói ông Trump sẽ làm tốt trong lĩnh vực quan trọng này.
"Ông ấy đã làm rất nhiều điều tốt cho nông dân và người dân vùng nông thôn", Florence Sis Greiman, nông dân 60 tuổi nói, nhấn mạnh các chính sách của ông Trump về thương mại, nỗ lực thúc đẩy cắt giảm quy định và giảm chi phí đầu vào trong lĩnh vực nông nghiệp trong thời gian nắm quyền.
Người ủng hộ chờ đợi tham dự cuộc vận động tranh cử của ông Donald Trump ở Sioux Center, Iowa ngày 5/1. Ảnh: AFP
Iowa sẽ là bang mở màn vòng bầu cử sơ bộ đảng Cộng hòa để lựa chọn ứng viên đại diện cho cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024. Bang New Hamsphire sẽ tổ chức bầu cử sơ bộ sau đó một tuần. Trump hiện vẫn là ứng viên hàng đầu và giới quan sát tin một chiến thắng áp đảo của ông ở Iowa có thể là dấu hiệu sớm về chiến thắng của cựu tổng thống trong vòng bầu cử sơ bộ.
Cuộc thăm dò hồi tháng 12/2023 của Times/Siena cho thấy 64% cử tri đảng Cộng hòa trên toàn quốc ủng hộ ông Trump trong vòng bầu cử sơ bộ. Hai ứng viên tiềm năng khác là bà Halley và ông DeSantis đứng thứ hai và ba với tỷ lệ ủng hộ lần lượt 11% và 9%.
Giới quan sát cho rằng ông Trump ngày càng tiến sát vị trí đề cử của đảng Cộng hòa khi bỏ xa các đối thủ, ngay cả khi đương đầu với nhiều vụ kiện tụng. Ông đã bị truy tố 4 lần trong năm 2023 và đối mặt 91 cáo buộc hình sự liên quan tới xử lý tài liệu mật và nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử năm 2020.
John Golnick, cư dân 70 tuổi ở Hancock và có kế hoạch bỏ phiếu cho Trump trong cuộc họp kín, cho rằng tất cả các cuộc điều tra nhắm vào cựu tổng thống đều là "lừa đảo".
"Ông ấy bị điều tra trong nhiều vấn đề. Nếu có điều gì đó thực sự nghiêm trọng, họ chắc chắn đã tìm ra nó từ 4-5 năm trước rồi", Golnick nói.
Emilia Sanchez, cử tri 24 tuổi ở Evansdale, thị trấn nhỏ phía nam Waterloo, bang Iowa, từng bỏ phiếu cho ông Trump trong cuộc bầu cử đầu tiên trong đời 4 năm trước và đây vẫn là ứng viên mà cô lựa chọn trong cuộc bầu cử năm nay.
"Tôi đứng về phía tổng thống Trump", cô nói. "Chúng tôi đã trải qua bốn năm với sự lãnh đạo của Trump và tôi nghĩ ông ấy đã làm rất tốt".
John-Charles Fish, cử tri 45 tuổi ở Waukon, thị trấn nhỏ đông bắc bang Iowa, đồng tình với quan điểm này. "Các lựa chọn thay thế dường như không hấp dẫn. Mọi thứ khi ông ấy nắm quyền tốt hơn so với hiện tại", ông nói, thêm rằng dự kiến chọn Trump trong cuộc họp kín tuần sau.
Thanh Tâm (Theo WSJ, Washington Post, Reuters)