Một người lính cứu hỏa đi giữa đống đổ nát ở khu dân cư Altadena, nơi đám cháy Eaton quét qua - Ảnh: AFP
Theo Đài NBC News, từ nhiều thế kỷ qua, tiểu bang California vẫn thường điều thêm tù nhân đến hỗ trợ mỗi khi xảy ra cháy rừng lớn.
Tuy nhiên những ngày qua địa phương này bỗng vấp phải không ít ý kiến trái chiều cho rằng các nhà chức trách địa phương bồi thường, bù đắp và trả lương không đủ cho các tù nhân khi họ phải lao vào nơi nguy hiểm đến tính mạng.
Một người cho biết trên mạng xã hội X rằng những tù nhân đang tham gia chữa cháy rừng là những người đã được lựa chọn và đào tạo kỹ lưỡng nhưng lại nhận lương rất ít. Chưa kể các tù nhân có thể bị thương trong lúc làm nhiệm vụ chữa cháy.
Tương tự các nhà phê bình cho rằng chương trình huy động lính cứu hỏa này là hoạt động bóc lột, vì các tù nhân cứu hỏa vô tình bị đẩy đến ranh giới giữa việc liều mạng sống để được giảm án hoặc tiếp tục thụ án như bản án mà tòa đã tuyên trước đó.
Tính đến ngày 7-1, Sở Cải huấn và Phục hồi nhân phẩm California (CDCR), cơ quan chịu trách nhiệm điều hành hệ thống nhà tù và tạm tha của tiểu bang California, đã huy động 783 tù nhân đến khu vực các đám cháy rừng, làm việc suốt ngày đêm để hỗ trợ lực lượng cứu hỏa cùng dập tắt các đám cháy.
Cũng theo CDCR, mỗi tù nhân sẽ nhận 10,24 USD mỗi ngày khi tham gia các hoạt động chữa cháy khẩn cấp.
Để có thể tham gia chương trình chữa cháy, các tù nhân phải được xem là đủ sức khỏe về cả thể chất và tinh thần, có bản án tối đa tám năm tù và không mắc các tội như đốt phá, phá hoại tài sản hoặc bạo lực tình dục.
CDCR cho biết các tù nhân tham gia chương trình chữa cháy sẽ có thể được giảm án.
California là một trong số ít nhất 10 tiểu bang tại Mỹ có chương trình điều tù nhân tham gia các hoạt động chữa cháy. Chương trình này đã có từ năm 1915, nhằm bù đắp thiếu hụt nhân sự trong lực lượng cứu hỏa.
Vào năm 2024, các cử tri ở California đã bác bỏ “đề xuất số 6”, một sáng kiến nhằm cấm hành vi lao động cưỡng bức đối với các tù nhân trong các nhà tù hoặc trại giam, trong đó bao gồm việc cấm đưa các tù nhân đang bị giam giữ tham gia chữa cháy rừng khi không có đủ chuyên gia hỗ trợ dập lửa.
Bản “đề xuất số 6” đã thất bại mặc dù đề xuất này được các nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ cũng như các nhóm vận động và các công đoàn lao động ủng hộ.
“Điều kiện làm việc trong các nhà tù ở California tệ đến nỗi việc lao vào các đám cháy đã trở thành lựa chọn hợp lý đối với các tù nhân. Có lẽ, đó cũng là lựa chọn ‘an toàn’ nhất đối với họ”, ông Matthew Hahn - người đã trải qua chín năm trong tù trả lời báo Washington Post hồi năm 2021.
Theo ông Hahn, một số tù nhân còn ước được tham gia cứu hỏa vì thà vậy còn tốt hơn ngồi tù.
Ngôi nhà duy nhất không bị cháy ở Altadena
Trả lời Đài ABC News hôm 13-1, bà Debbie Slavin cho biết nhà bà là ngôi nhà duy nhất trong khu dân cư Altadena, hạt Los Angeles không bị lửa cháy rừng Eaton thiêu rụi.
“Khi ngọn lửa thiêu rụi hàng rào, nó cũng làm vỡ đường ống nước. Tôi thật sự tin rằng nước chảy ra từ ống vỡ đã dập tắt ngọn lửa khi nó chỉ mới cháy đến hàng rào nhà tôi”, bà Slavin nói.
Theo các nhà chức trách tiểu bang California, tính đến ngày 13-1 (theo giờ địa phương), các đám cháy rừng kinh hoàng đã làm ít nhất 24 người chết, thiêu rụi một khu vực rộng hơn 16.000ha ở Los Angeles, nhấn chìm hơn 12.000 nhà ở, công trình công cộng, ô tô trong biển lửa.