"Lựa chọn trên phiếu bầu của bạn là bí mật. Không ai biết bạn đã chọn ai trên lá phiếu. Những gì xảy ra trong buồng bỏ phiếu sẽ chỉ mình bạn biết", nữ diễn viên Julia Roberts nói trong một quảng cáo truyền hình trước thềm bầu cử tổng thống Mỹ.
Thông điệp trên gây chú ý rộng rãi và được Roberts đưa ra nhằm trấn an những phụ nữ ủng hộ Phó tổng thống Kamala Harris rằng họ có thể yên tâm bầu cho bà mà không ai biết về lựa chọn của mình, ngay cả các thành viên trong gia đình.
Banner kêu gọi ủng hộ cựu tổng thống Donald Trump và Phó tổng thống Kamala Harris bên ngoài một địa điểm bầu cử sớm ở Charlotte, bang Bắc Carolina, ngày 2/11. Ảnh: Reuters
Nhưng nếu các cử tri thầm lặng này cũng che giấu lựa chọn của mình với cả những đơn vị thăm dò ý kiến trước bầu cử thì sao?
Nếu các cuộc thăm dò không phản ánh đúng lựa chọn thực sự của một số phụ nữ, những người chiếm hơn 50% số cử tri, điều này đồng nghĩa những báo cáo cho rằng hai ứng viên tổng thống đang tiến đến ngày bầu cử với tỷ lệ ủng hộ ngang ngửa có thể không chính xác.
Đây chỉ là một ví dụ về cách các cuộc thăm dò có thể bỏ quên hoặc không phát hiện ra những nhóm ủng hộ tiềm tàng của các ứng viên.
Khi các đơn vị thăm dò bầu cử tìm cách giải thích việc họ không thể lường trước chiến thắng của Donald Trump vào năm 2016 và tiếp tục đánh giá thấp ông vào năm 2020, câu trả lời được không ít người đưa ra là có những người ủng hộ ứng viên đảng Cộng hòa đề cao cảnh giác với các thể chế dân sự, do đó họ che giấu ý định bỏ phiếu thực sự. Họ được gọi là "những cử tri thầm lặng của Trump".
Một số chiến lược gia bầu cử cho rằng điều ngược lại có thể xảy ra trong cuộc đua Nhà Trắng năm nay, khi áp lực ở một số cộng đồng ủng hộ Trump mạnh đến mức khiến những cử tri không ủng hộ ông, đặc biệt là phụ nữ, giờ đây ngần ngại tiết lộ ý định thực sự của họ.
"Tôi không có bằng chứng trực tiếp về điều này, nhưng trong bầu không khí cực kỳ căng thẳng như hiện nay, dễ hiểu nếu có một tỷ lệ đáng kể cử tri nữ không muốn tiết lộ với người thân và cả các nhà thăm dò ý kiến ý định bỏ phiếu cho Harris", Mark Putnam, chuyên gia quảng bá của đảng Dân chủ, nói, thêm rằng áp lực xã hội cũng có thể khiến một số nam giới che giấu ý định bỏ phiếu.
Nỗ lực khuyến khích "những cử tri thầm lặng của Harris'' đi bỏ phiếu đã khiến Trump chú ý. Ông hôm 2/11 chỉ trích quảng cáo của nữ diễn viên Roberts, do nhóm Vote Common Good sản xuất.
"Bạn có thể bỏ phiếu theo bất kỳ cách nào bạn muốn và sẽ không ai biết được", Roberts nói trong quảng cáo khi hai phụ nữ có vẻ đang đánh dấu lá phiếu của họ cho Phó tổng thống Harris, mặc dù chồng họ kỳ vọng họ ủng hộ cựu tổng thống Trump.
Thông điệp này được hưởng ứng bởi nhiều người ủng hộ Harris khác, trong đó có hạ nghị sĩ Cộng hòa Liz Cheney.
Niềm tin rằng phụ nữ có thể che giấu lựa chọn trên phiếu bầu của họ một phần xuất phát từ kinh nghiệm từ những nhân viên đảng Dân chủ đến gõ cửa từng nhà vận động cử tri, một nhà thăm dò ý kiến cho chiến dịch Harris giải thích. Theo một số nhân viên chiến dịch, đôi khi những người chồng không cho vợ mình nói chuyện với họ.
Nhưng cũng có khả năng các cuộc thăm dò lại tiếp tục đánh giá thấp động lực ủng hộ dành cho cựu tổng thống Trump. Một dấu hiệu cho điều này có thể được tìm thấy từ cuộc khảo sát của New York Times/Siena College ở các bang chiến trường hôm 3/11, trong đó phát hiện ra rằng những người da trắng ủng hộ đảng Dân chủ có khả năng tham gia thăm dò cao hơn những người da trắng theo đảng Cộng hòa. New York Times cho biết phát hiện này có thể báo hiệu rằng những cuộc thăm dò không nắm bắt được hoàn toàn xu hướng ủng hộ đối với Trump.
Mặt khác, nhiều đơn vị thăm dò ý kiến xây dựng khảo sát của họ dựa trên các cuộc phỏng vấn với những cử tri đã đăng ký, những người có tên trong danh sách cử tri ở mỗi bang. Nhưng một số bang chiến trường cho phép mọi người đăng ký cử tri và bỏ phiếu vào đúng ngày bầu cử, trong số đó có Wisconsin, Michigan và Nevada. Bắc Carolina cho phép đăng ký cử tri trong thời gian bỏ phiếu sớm.
Vì thế các nhà thăm dò ý kiến có thể đã bỏ lỡ cơ hội nói chuyện với những người quyết định bỏ phiếu muộn này, vì họ không xuất hiện trong danh sách cử tri cho đến ngày cuối cùng.
Năm 2020, khoảng 68.000 người đã đăng ký bỏ phiếu tại Wisconsin vào ngày bầu cử, theo L2, tổ chức phi đảng phái thu thập danh sách cử tri từ các bang. Con số này vượt xa biên độ chiến thắng của Tổng thống Joe Biden tại Wisconsin là khoảng 20.700 phiếu.
Tại Michigan, khoảng 14.600 người đã đăng ký vào ngày bầu cử năm 2020. Ở Nevada, con số là gần 10.000 người. Cả hai bang đều được coi là những bang chiến trường trong cuộc bầu cử năm nay.
Các nhà thăm dò ý kiến luôn nghĩ rằng những cuộc khảo sát vào đầu mùa vận động tranh cử đã thổi phồng mức độ ủng hộ dành cho ứng viên độc lập Robert F. Kennedy Jr., cháu ruột cố tổng thống Mỹ John F. Kennedy, hay những ứng viên thuộc đảng thứ ba khác.
Lịch sử cho thấy cử tri thường "gửi gắm phiếu bầu" tạm thời cho một ứng viên độc lập như vậy trong lúc cân nhắc lựa chọn thực sự của mình. Họ sau đó sẽ chuyển sang bầu cho một trong hai ứng viên của đảng lớn, những người có cơ hội thực sự giành chiến thắng.
Tỷ lệ ủng hộ các ứng viên độc lập đã giảm đáng kể từ mức 15% trong cuộc khảo sát của Wall Street Journal hồi tháng ba tại các bang chiến trường, trong đó 11% dành cho Kennedy. Nhưng mức ủng hộ cuối cùng cho Kennedy có thể mang nhiều ý nghĩa trong một cuộc bầu cử sít sao như hiện nay.
Một cuộc khảo sát được bang Iowa công bố hôm 2/11 xác nhận rằng Kennedy vẫn thu hút phiếu bầu, khoảng 3% tại bang này, mặc dù ông đã từ bỏ chiến dịch tranh cử tổng thống. Đây là một dấu hiệu đáng lo ngại cho đảng Cộng hòa, vì nhiều cuộc thăm dò năm nay cho thấy Kennedy thu hút nhiều phiếu bầu từ các cử tri ủng hộ Trump hơn là Harris khi ông được đưa ra làm lựa chọn.
Kennedy vẫn còn tên trên lá phiếu không chỉ ở Iowa mà còn ở Michigan và Wisconsin. Tuần trước, Tòa án Tối cao đã bác yêu cầu vào phút chót của chính ông là xóa tên ông khỏi lá phiếu ở hai bang này.
Trong khi đó, ứng viên đảng Xanh Jill Stein hiện vẫn có tên trong danh sách bỏ phiếu ở nhiều bang chiến trường và cũng có khả năng hút bớt phiếu từ bà Harris.
Các cuộc thăm dò đã vẽ nên một bức tranh không đồng nhất về việc các ứng viên độc lập gây tổn hại nhiều hơn cho Harris hay Trump. Một cuộc khảo sát được NBC News công bố hôm 3/11 đã gợi ý một cách thận trọng rằng bà Harris có thể bị tổn hại nhiều hơn.
Cuộc khảo sát cho thấy hai ứng viên ngang nhau trong số các cử tri đã đăng ký trên toàn quốc về số phiếu bầu trực tiếp, nhưng Trump đã vươn lên dẫn trước một điểm khi các ứng viên độc lập và bên thứ ba có tên trong danh sách lựa chọn. Dù vậy, khảo sát này vẫn chưa thể tính được các cử tri thầm lặng có thể ủng hộ bà Harris hoặc ông Trump nhưng không nói ra lựa chọn của mình.
Vũ Hoàng (Theo WSJ, AFP, Reuters)