Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi TS.BS.CK2 Trà Anh Duy, Trung tâm Sức khỏe Nam Giới Men's Health.
Nguyên nhân
Xuất tinh khô có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các vấn đề về hệ thần kinh, hệ tiết niệu, hoặc do các can thiệp y tế. Một số nguyên nhân chính gồm:
- Xuất tinh ngược dòng (Retrograde Ejaculation):
- Xuất tinh ngược dòng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra xuất tinh khô.
- Đây là tình trạng tinh dịch thay vì được phóng ra ngoài, lại đi ngược vào bàng quang.
- Trong quá trình xuất tinh, cơ cổ bàng quang phải đóng chặt để ngăn không cho tinh dịch đi vào bàng quang và hướng ra ngoài qua niệu đạo. Khi cơ cổ bàng quang không hoạt động đúng cách, tinh dịch sẽ đi ngược vào bàng quang, gây ra hiện tượng xuất tinh ngược dòng.
- Nghiên cứu cho thấy xuất tinh ngược dòng có thể xuất hiện sau các phẫu thuật cắt bỏ u xơ tuyến tiền liệt, phẫu thuật ở vùng cột sống, hoặc do các tổn thương dây thần kinh tiểu khung.
- Phẫu thuật hoặc tổn thương vùng tiểu khung:
- Xuất tinh khô cũng có thể xảy ra sau các phẫu thuật hoặc chấn thương vùng tiểu khung. Một số can thiệp y tế như phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt, phẫu thuật cắt bỏ bàng quang, hoặc phẫu thuật cột sống có thể làm tổn thương các dây thần kinh hoặc cơ liên quan đến quá trình xuất tinh.
- Xuất tinh khô là một biến chứng phổ biến sau phẫu thuật điều trị u xơ tuyến tiền liệt (TURP), với tỷ lệ mắc phải dao động 40-70% bệnh nhân sau phẫu thuật.
- Rối loạn hệ thần kinh tự chủ:
- Các bệnh lý ảnh hưởng đến hệ thần kinh tự chủ, như bệnh tiểu đường hoặc đa xơ cứng (multiple sclerosis), có thể làm giảm hoặc mất khả năng kiểm soát cơ bàng quang, dẫn đến xuất tinh ngược dòng hoặc xuất tinh khô.
- Nghiên cứu cho thấy khoảng 25-30% nam giới mắc tiểu đường có nguy cơ bị xuất tinh ngược dòng hoặc xuất tinh khô do tổn thương thần kinh tự chủ.
- Sử dụng thuốc:
- Một số loại thuốc có thể gây ra xuất tinh khô, đặc biệt là thuốc ảnh hưởng đến hệ thần kinh hoặc hệ tiết niệu, như thuốc chống trầm cảm, thuốc ức chế alpha (dùng trong điều trị tăng huyết áp hoặc u xơ tuyến tiền liệt).
- Các thuốc ức chế alpha như tamsulosin thường gây ảnh hưởng đến cơ chế đóng của cơ cổ bàng quang, làm tăng nguy cơ xuất tinh ngược dòng.
- Lão hóa:
- Quá trình lão hóa cũng có thể làm suy giảm chức năng sinh lý và xuất tinh ở nam giới.
- Theo thời gian, cơ bàng quang có thể yếu dần, gây ra hiện tượng xuất tinh khô do sự suy giảm hoạt động của hệ thần kinh và cơ liên quan.
Tác động của xuất tinh khô đến khả năng sinh sản
Xuất tinh khô có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới vì không có tinh dịch chứa tinh trùng phóng ra ngoài trong quá trình quan hệ tình dục. Điều này làm giảm khả năng thụ thai tự nhiên. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học hiện đại, có nhiều phương pháp hỗ trợ sinh sản giúp nam giới bị xuất tinh khô vẫn có khả năng có con.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các phương pháp như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI) có thể giúp cải thiện khả năng sinh sản cho những nam giới bị xuất tinh khô do xuất tinh ngược dòng hoặc các nguyên nhân khác.
Xuất tinh khô có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới, từ đó tác động tiêu cực đến hạnh phúc gia đình. Ảnh minh họa: Pexels
Chẩn đoán
Chẩn đoán xuất tinh khô thường dựa trên tiền sử bệnh, triệu chứng lâm sàng và một số xét nghiệm cụ thể để xác định nguyên nhân gây ra tình trạng này.
- Hỏi bệnh và khám lâm sàng:
- Bác sĩ sẽ hỏi bệnh nhân về tiền sử phẫu thuật, các bệnh lý nền như tiểu đường, đa xơ cứng, và các thuốc đang sử dụng.
- Khám lâm sàng vùng tiểu khung và hệ sinh dục giúp phát hiện những dấu hiệu bất thường, chẳng hạn như dấu hiệu của u xơ tuyến tiền liệt.
- Xét nghiệm nước tiểu sau khi xuất tinh:
- Để kiểm tra có hiện tượng xuất tinh ngược dòng hay không, xét nghiệm nước tiểu sau khi xuất tinh là phương pháp hữu ích. Nếu tinh dịch xuất hiện trong nước tiểu, điều này xác nhận có xuất tinh ngược dòng.
- Xét nghiệm nước tiểu sau khi xuất tinh có độ nhạy cao trong việc phát hiện tinh dịch trong bàng quang.
- Xét nghiệm hormone:
Kiểm tra nồng độ hormone sinh dục nam (testosterone) cũng có thể được thực hiện để loại trừ nguyên nhân do suy giảm hormone dẫn đến xuất tinh bất thường.
Điều trị
Việc điều trị xuất tinh khô phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng này. Một số phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:
- Điều trị xuất tinh ngược dòng:
- Nếu nguyên nhân là xuất tinh ngược dòng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giúp tăng cường sự co bóp của cơ cổ bàng quang, ngăn tinh dịch chảy ngược vào bàng quang.
- Ephedrine hoặc imidazoline là những thuốc có tác dụng làm tăng sức co bóp của cơ cổ bàng quang, giúp ngăn chặn hiện tượng xuất tinh ngược dòng.
- Phẫu thuật:
Nếu xuất tinh khô do tổn thương sau phẫu thuật hoặc do u xơ tuyến tiền liệt, điều trị bằng phẫu thuật tái tạo có thể là một giải pháp. Tuy nhiên, điều này còn phụ thuộc vào mức độ tổn thương và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
- Điều chỉnh thuốc:
Nếu xuất tinh khô do tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng hoặc chuyển sang loại thuốc khác ít gây tác động đến quá trình xuất tinh.
- Hỗ trợ sinh sản:
Nếu xuất tinh khô ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, bác sĩ có thể sử dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản như lấy tinh trùng từ nước tiểu hoặc từ mào tinh hoàn thông qua phẫu thuật. Tinh trùng này có thể được sử dụng trong các phương pháp thụ tinh nhân tạo hoặc thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
Mỹ Ý