Nghiên cứu được xuất bản trên tạp chí Nature Nanotechnology cuối tháng 4, do Đại học Cambridge và Oxford và Viện Công nghệ California hợp tác thực hiện.
Đây là chiến lược hướng tới loại "vaccine chủ động", tức là những loại vaccine được sản xuất khi virus nào đó có khả năng gây ra đại dịch xuất hiện. Vaccine được phát triển từ những liên kết protein vô hại ở các dòng virus corona khác nhau và hạt nano cực nhỏ. Người dùng có thể tiêm vaccine để dự phòng trước khi các virus lưu hành trong cộng đồng.
Vaccine huấn luyện hệ miễn dịch nhắm vào các protein chung của virus khác nhau cùng thuộc họ corona. Vì vậy, khả năng bảo vệ vô cùng rộng, khiến nó có hiệu quả chống lại các virus đã biết và chưa biết đến.
Rory Hills, nhà nghiên cứu tại Đại học Cambridge, đồng tác giả của báo cáo, cho biết: "Chúng tôi đã chứng minh rằng vaccine tương đối đơn giản cũng có thể hiệu quả trên nhiều virus khác nhau".
Thử nghiệm trên chuột cho thấy vaccine tạo phản ứng miễn dịch phổ rộng với nhiều loại virus corona, trong đó có Sars-Cov-1, mầm bệnh gây ra đợt bùng phát dịch Sars năm 2003, dù protein của nó không được thêm vào vaccine khi điều chế.
Các nhà nghiên cứu đang làm việc trong phòng thí nghiệm. Ảnh: Reuters
Tiến sĩ Hills cho biết có thể sản xuất vaccine tại các cơ sở lên men vi sinh. Các nhà nghiên cứu đang làm việc với đối tác công nghiệp nhằm mở rộng quy trình điều chế. Hạt nano và protein virus có thể được tạo ra ở những nơi khác nhau, sau đó trộn lại để trở thành vaccine.
Hiện nay, các cơ quan quản lý y tế chưa có quy trình để triển khai tiêm chủng chủ động. Các nhà nghiên cứu cho biết sẽ đàm phán với các bên liên quan để đi đến quyết định phù hợp. Nếu vaccine được chứng minh là an toàn và hiệu quả ở người, nó sẽ trở thành một trong những biện pháp ngăn ngừa bệnh truyền nhiễm mà người dân có thể lựa chọn sử dụng, giống với liều tiêm phòng Covid-19 tăng cường.
Các chuyên gia phỏng đoán, nhiều khả năng các quốc gia sẽ bổ sung vào kho dự trữ để ngăn chặn các mầm bệnh trong tương lai, sau khi vaccine đã được cấp phép.
"Các nhà khoa học đã làm tốt nhiệm vụ khi nhanh chóng sản xuất vaccine Covid-19 cực kỳ hiệu quả trong đại dịch vừa qua. Tuy nhiên, thế giới vẫn đối mặt với cuộc khủng hoảng, với số người chết rất lớn. Chúng ta cần tìm cách hiệu quả hơn để bảo vệ thế hệ tương lai", ông Hills cho hay.
Thục Linh (Theo Guardian)