Mới đây, thông tin Huy chương Bạc Olympic Toán quốc tế, Phạm Ngọc Anh Cương, qua đời do đột quỵ ở tuổi 62 khiến nhiều người tiếc nuối. Ông là bạn cùng đội trong bộ tứ huyền thoại Tiệp - Trình - Long - Cương dự IMO 1979.
Trong kỳ thi này, ông Phạm Ngọc Anh Cương (học sinh Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên Hà Nội) được 33/40 điểm. So với 3 người còn lại, ông Phạm Ngọc Anh Cương không nổi tiếng bằng nhưng là người hiếm hoi có bài đăng ở Doklady Akademy Nauk - Viện Hàn lâm khoa học Nga. Bài của ông Cương do GS Novikov giới thiệu và được đăng vào năm 1985, đây là thành tích ít ai có được. Sự ra đi của nhân tài do đột quỵ mới được thông báo khiến nhiều người không khỏi tiếc nuối.
Phạm Ngọc Anh Cương - đứng giữa (hàng trước) cùng những người dự IMO 1979. Ảnh: Vietnamnet
Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200.000 người bị đột quỵ. Trung bình cứ 6 người thì một người có nguy cơ đột quỵ. Bệnh này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, chủ yếu là người từ 55 tuổi trở lên. Mặc dù vậy, những năm gần đây, tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ ngày càng gia tăng, chiếm 10-15%.
Ăn chuối mỗi ngày chữa ung thư ruột kết, sau 7 tháng người đàn ông ngỡ ngàng với kết quả nhận được
Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê (Nguyên Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế), không chỉ người có tuổi mà ngay cả người còn trẻ giờ đây cùng bị đột quỵ, thậm chí cả trẻ em, số lượng ngày càng tăng. Tỷ lệ người trẻ và người trung niên chiếm khoảng 1/3 tổng số các trường hợp đột quỵ. Tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ tuổi tăng trung bình khoảng 2% mỗi năm, trong đó nam giới cao gấp 4 lần nữ giới.
Tại Hội nghị đột quỵ quốc tế năm 2022, PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết, độ tuổi trung bình người dân Việt Nam hiện nay bị đột quỵ khoảng 65 tuổi; độ tuổi dưới 45 chiếm 7,2%. Tại Việt Nam, kết quả nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ đột quỵ nhồi máu não là 76%, chảy máu não là 24%.
Vì sao đột quỵ ngày càng nhiều và có xu hướng trẻ hóa?
1. Lối sống không lành mạnh
Chế độ ăn uống không cân đối, ít vận động, hút thuốc lá và lạm dụng rượu có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như cao huyết áp, tiểu đường, béo phì, từ đó làm tăng nguy cơ đột quỵ.
2. Stress và áp lực công việc
Mức độ stress cao trong thời gian dài cũng là một yếu tố có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.
3. Ô nhiễm môi trường
Tiếp xúc với không khí ô nhiễm và các hóa chất độc hại cũng có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.
4. Yếu tố di truyền và tiền sử gia đình
Một số người có tiền sử gia đình mắc bệnh đột quỵ, điều này dễ làm tăng nguy cơ đột quỵ ở họ.
5. Sự tiến bộ của y học
Việc chẩn đoán, nhận biết các triệu chứng của đột quỵ đã được cải thiện, khiến cho việc ghi nhận số ca đột quỵ gia tăng và người trẻ tuổi cũng được phát hiện mắc bệnh này.
Những dấu hiệu đầu tiên cảnh báo đột quỵ nhưng nhiều người phớt lờ bỏ qua
1. Đau đầu đột ngột
Bạn có thể bị đau đầu không rõ nguyên nhân, đặc biệt là nếu kèm theo các triệu chứng khác, có thể là dấu hiệu của đột quỵ.
2. Rối loạn thị giác
Mất thị lực đột ngột hoặc mờ một phần ở một hoặc cả hai mắt.
3. Yếu liệt nửa người
Cảm giác yếu ớt hoặc tê bì ở một bên của cơ thể, khuôn mặt, cánh tay, hoặc chân.
4. Rối loạn ngôn ngữ
Bạn có thể gặp khó khăn trong việc nói hoặc hiểu ngôn ngữ, nói lắp bắp hoặc nói không rõ ràng.
5. Chóng mặt hoặc mất cân bằng
Cảm giác chóng mặt, mất thăng bằng bỗng nhiên xuất hiện, nhất là khả năng giữ thăng bằng kém cần cảnh giác với đột quỵ.
6. Khó khăn trong việc đi lại
Bạn có thể vấp ngã không rõ nguyên nhân hoặc cảm thấy khó khăn khi di chuyển.
Các dấu hiệu này có thể xuất hiện một cách nhẹ nhàng và nhanh chóng biến mất, khiến nhiều người nghĩ rằng không đáng lo ngại, không tìm kiếm sự giúp đỡ y tế kịp thời. Tuy nhiên, đây là các dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ, cần được xem xét ngay lập tức để có thể can thiệp y tế sớm nhất có thể, nhằm giảm thiểu hậu quả và cải thiện cơ hội phục hồi sau đột quỵ.
Phòng tránh đột quỵ bằng cách nào?
- Ăn uống cân đối với nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, giảm lượng muối và chất béo không lành mạnh.
- Tập thể dục đều đặn ít nhất 150 phút mỗi tuần với các hoạt động như đi bộ nhanh, bơi lội hoặc đi xe đạp.
- Duy trì cân nặng lý tưởng để giảm áp lực lên hệ thống tim mạch.
- Hạn chế rượu và tránh hút thuốc lá để giảm nguy cơ cao huyết áp, xơ vữa động mạch.
- Đo và kiểm soát huyết áp thường xuyên, theo dõi, điều trị nếu có dấu hiệu tăng huyết áp.
- Quản lý các tình trạng sức khỏe như tiểu đường và cholesterol cao dưới sự giám sát của bác sĩ.
- Tìm các phương pháp thư giãn và giảm stress như thiền, yoga, hoặc dành thời gian cho sở thích cá nhân.
- Thực hiện các xét nghiệm sàng lọc và kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ.
(Ảnh minh họa: Internet)
