Sau hơn hai năm mở cuộc điều tra của đơn vị cảnh sát đặc biệt, hôm thứ năm, 10/11, cơ quan công tố cho biết Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa sẽ không phải đối mặt với cáo buộc hình nào sự liên quan vụ bê bối "cục tiền trong ghế sofa", được phát hiện trong trang trại nhà ông vào tháng 6/2022.
Sự việc bắt đầu từ lá đơn tố cáo của cựu giám đốc Cơ quan An ninh Nhà nước, Arthur Fraser, ngày 1/6/2022 tại đồn cảnh sát Johannesburg.
Trong đơn, ông Arthur cáo buộc tổng thống Ramaphosa hành vi rửa tiền, trốn thuế và vi phạm luật ngoại tệ về tiền mặt, do liên quan một vụ trộm 4 triệu USD tiền mặt.
Khi biết về vụ trộm, thay vì báo cáo, tổng thống Ramaphosa đã "cố gắng che đậy bằng cách cử các thành viên trong đơn vị bảo vệ tổng thống truy tìm những tên trộm, bắt cóc và sau đó hối lộ chúng để chúng giữ im lặng về sự tồn tại của số tiền", theo đơn tố cáo của ông Fraser.
Tổng thống Cyril Ramaphosa. Ảnh: Times Live
Cựu giám đốc an ninh, Arthur Fraser, cáo buộc ông Ramaphosa sau đó đã giấu tiền mặt trong đồ nội thất tại trang trại để trốn tránh luật ngoại tệ của Nam Phi khi số tiền này bị đánh cắp.
Vụ trộm xảy ra tại trang trại săn bắn của ông Ramaphosa ở vùng nông thôn phía bắc Nam Phi vào đầu năm 2020 và đã được giữ kín cho đến khi Fraser đưa ra cáo buộc.
Fraser cho biết ông đã nộp "bằng chứng hỗ trợ" cho cảnh sát bao gồm ảnh, cảnh quay video và thông tin chi tiết về tài khoản ngân hàng.
Ông Arthur Fraser được mệnh danh "trùm tình báo" của Nam Phi dưới thời tổng thống tiền nhiệm, Jacob Zuma, từ năm 2016 đến năm 2018. Cựu giám đốc Cơ quan An ninh này là người trung thành nổi tiếng với cựu Jacob Zuma, người từng bị tuyên 15 tháng tù vì tội tham nhũng, vừa mãn hạn tháng 8/2023.
Vụ xử cựu tổng thống Zuma được coi là một cam kết và lời tuyên chiến của tân tổng thống Ramaphosa trong việc đối đầu với nạn tham nhũng ở cấp cao nhất.
Cựu giám đốc Cơ quan An ninh Nhà nước, Arthur Fraser, người tố cáo Tổng thống Ramaphosa. Ảnh: News 24
Ban đầu, việc ông Fraser tố cáo tổng thống đương nhiệm Ramaphosa được cho là tiềm ẩn động cơ chính trị. Ông Ramaphosa sau đó thừa nhận có một vụ cướp như vậy, thật sự đã xảy ra tại trang trại Phala Phala của ông ở tỉnh Limpopo phía bắc. Vụ việc đã được ông báo cáo với người đứng đầu đơn vị bảo vệ của ông, đơn vị này trực thuộc Sở Cảnh sát Nam Phi.
Về số tiền 580.000 USD được cảnh sát tìm thấy, giấu trong lõi ghế sofa, tổng thống giải thích tiền đến từ việc bán động vật săn bắn và bán trâu bò tại trang trại và ông "không liên quan đến bất kỳ hành vi phạm tội nào".
Ông Ramaphosa "đi qua" vụ bê bối và được bầu lại làm lãnh đạo Nam Phi vào tháng 6 vừa qua, khi cuộc điều tra hình sự vẫn đang diễn ra.
Trong quyết định không truy tố vừa qua, các công tố viên cho biết không đưa ra bất kỳ cáo buộc nào đối với ông Ramaphosa hoặc bất kỳ ai trong nhóm an ninh của ông được đưa ra sau "một quá trình điều tra toàn diện".
Hải Thư (Theo AP, News Central Africa)