Sáng 20/8, phiên tòa xét xử đại án bán rẻ hai khu "đất vàng" cho tư nhân gây thất thoát hàng nghìn tỷ đồng ngân sách nhà nước xảy ra tại Tổng công ty Sản xuất - xuất nhập khẩu Bình Dương (Tổng công ty 3/2) tiếp tục phần tranh luận.
Bước lên bục khai báo, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương - bị cáo Trần Văn Nam xin nhận một phần trách nhiệm và khẳng định "không tranh công, không đổ lỗi" cho cấp dưới.
Bị cáo Trần Văn Nam - cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương tại phiên tòa (Ảnh: T.Trung).
Ông Nam cho rằng trong quá trình làm việc chưa khi nào nghe tới nội dung "bán" 30% vốn góp của Tổng công ty 3/2 tại Công ty Tân Phú. Bị cáo khẳng định không chỉ đạo hay trực tiếp làm sai lệch các văn bản để hợp thức hóa hồ sơ.
Theo bị cáo, Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương mỗi khi ra chủ trương thì nếu thuộc khối Nhà nước sẽ do Ban cán sự và UBND triển khai; nếu thuộc công tác Đảng sẽ do Phó Bí thư Thường trực thực hiện.
Do vậy, nếu Tổng công ty 3/2 bán cổ phần sẽ phải có kết luận của Phó Bí thư Thường trực hoặc kết luận của đại diện chủ sở hữu là Văn phòng Tỉnh ủy. Tuy nhiên khi nghe và xem lại hồ sơ thì không có nội dung này.
Cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương cho rằng bị cáo Ngô Dũng Phương - cựu Trưởng phòng Tài chính, Văn phòng Tỉnh ủy Bình Dương (người soạn thảo văn bản chuyển nhượng cổ phần) đã "không biết thứ bậc hoặc không nghiên cứu nên mới tham mưu cho Thường trực ra văn bản".
"Anh Phạm Văn Cành- cựu Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy có chỉ đạo hợp thức hay không, tôi không biết, bởi đó là việc của anh Cành. Nhưng rất tiếc không có anh Cành ở đây để nói cho mọi người hiểu, thế nào là hợp thức hóa"- bị cáo Trần Văn Nam nói.
Thừa nhận còn chậm trễ khi "không quyết liệt và làm việc rõ ràng với Tổng công ty 3/2 để cho sai phạm kéo dài" nhưng cựu Bí thư Bình Dương cho rằng lý do khách quan là "để chờ thêm kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương cho rõ ràng".
"Việc bị quy kết là hợp thức hóa đau lòng lắm, rất đau lòng. Tôi khẳng định bản chất lãnh đạo tỉnh Bình Dương qua các thời kỳ không bao giờ có chuyện dung túng, hợp thức hóa, che giấu, bắt tay và chống lưng cho sai phạm"- bị cáo Nam nói.
Bào chữa cho cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương, luật sư Nguyễn Đình Hưng dẫn ra các chứng cứ thể hiện Thường trực Tỉnh ủy "không biết" việc Tổng công ty 3/2 bán đất và chỉ hay biết sự việc sau khi giao dịch hoàn thành.
Trong đó, từ năm 2018, ông Trần Văn Nam đã có nhiều ý kiến không để Tổng công ty 3/2 chuyển nhượng đất và giao cho thanh tra vào cuộc. Tháng 8/2018, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương còn chủ trì một cuộc họp, xác định "việc chuyển nhượng là đúng". Nhưng sau đó, ông Nam kiên quyết hủy bỏ việc chuyển nhượng.
Luật sư cho rằng cựu Bí thư Bình Dương không có dấu hiệu phạm tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí" mà chỉ có trách nhiệm vì "không kiểm tra, nắm bắt kịp thời để xảy ra sai phạm". Hậu quả hành vi của ông Nam có thể bị coi là sai quy trình, nhưng không gây hậu quả thất thoát tài sản của Nhà nước.
Hơn nữa, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước đến nay đều chấp nhận, không yêu cầu truy thu và cả đại diện chủ sở hữu khu đất (Tỉnh ủy Bình Dương) cũng không yêu cầu phải truy thu.
Đối với hành vi ký áp khung giá năm 2006 cho việc giao đất năm 2012, luật sư Hoàng Văn Hướng (cũng bào chữa cho bị cáo Trần Văn Nam) phản ánh, không riêng Tổng công ty 3/2 mà một số doanh nghiệp khác cũng được giao đất năm 2006 (chưa có quyết định chính thức) và họ đã phản đối cách tính tiền theo giá tại thời điểm có quyết định giao đất. Trong việc ký quyết định thu tiền để giao hai khu đất cho Tổng công ty 3/2, cựu Bí thư Bình Dương "không có yếu tố vụ lợi" và không cố ý làm thất thoát tài sản Nhà nước. Bị cáo Nam ký vì "tin tưởng các cơ quan chuyên môn" cấp dưới như Cục Thuế, Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Dương,…
Trước đó (chiều 19/8), đại diện viện kiểm sát đề nghị hội đồng xét xử TAND TP Hà Nội tuyên phạt bị cáo Trần Văn Nam 9-10 năm tù giam về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Bị cáo Nguyễn Văn Minh - cựu Chủ tịch HĐQT Tổng công ty SX-XNK Bình Dương (Tổng Công ty 3/2) tại phiên tòa. Ảnh: TTXVN.
Trong vụ án này, bị cáo Trần Văn Nam bị cáo buộc giao hai khu đất 43ha và 145ha tại Bình Dương cho Tổng công ty 3/2 năm 2012 nhưng áp giá thu tiền về ngân sách theo khung của năm 2006, gây thất thoát hơn 761 tỷ đồng.
Dù không xin phép chủ sở hữu là Tỉnh ủy Bình Dương, doanh nghiệp này vẫn mang 43ha đất đi góp cổ phần vào Công ty Tân Phú. Năm 2016, công ty phải cổ phần hóa nên Tỉnh ủy Bình Dương ra công văn yêu cầu đưa khu đất 43ha phải được giao cho Công ty Impco trực thuộc Tỉnh ủy.
Tuy nhiên, nhóm của Nguyễn Văn Minh - cựu Chủ tịch Tổng công ty 3/2 không làm theo yêu cầu trên; còn thỏa thuận bán khu đất cho doanh nghiệp của nữ "đại gia" Đặng Thị Kim Oanh. Do khu đất đang đứng tên chủ sở hữu là Công ty Tân Phú, nhóm Nguyễn Văn Minh bán toàn bộ cổ phần tại Tân Phú cho bà Đặng Thị Kim Oanh. Khu đất từ tài sản nhà nước bị chuyển sang tư nhân, gây thiệt hại hơn 984 tỷ đồng.