Hành vi của ông Lưu Bình Nhưỡng bị VKSND tỉnh Thái Bình nêu trong cáo trạng vừa hoàn tất, truy tố về tội Cưỡng đoạt tài sản và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, ngày 28/10.
Cùng vụ án, Lê Thanh Vân, cựu đại biểu Quốc hội, và Nguyễn Văn Vương bị truy tố về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi; Phan Minh Cường, Vũ Đăng Phương bị truy tố tội Cưỡng đoạt tài sản.
Theo cáo trạng, Công ty TNHH MTV kinh doanh khai thác vật liệu xây dựng Sao Đỏ được UBND tỉnh Thái Bình cấp phép khai thác mỏ cát tại vùng biển xã Thụy Trường, huyện Thái Thụy. Khi Sao Đỏ và các doanh nghiệp khai thác cát, Cường và Phương đã gây chuyện, chặn lối ra vào bãi triều nhằm ép doanh nghiệp phải trả tiền theo khối lượng cát khai thác. Nếu không đồng ý, Cường sẽ gây cản trở, không cho các tàu vào khai thác.
Cường yêu cầu Công ty Sao Đỏ phải trả 1.500 đồng/m3 cát mà công ty khai thác được, tương đương 1,05 triệu đồng/một tàu khai thác cát. Vì không còn cách nào khác, doanh nghiệp buộc phải chấp nhận yêu cầu Cường đưa ra. Nhằm che giấu hành vi cưỡng đoạt, Cường đã ký hợp đồng làm bảo vệ cho Sao Đỏ. Từ tháng 9/2020 đến 12/2020, Sao Đỏ đã buộc phải trả cho Cường 3,3 tỷ đồng.
Quá trình khai thác cát, tàu của Sao Đỏ làm đổ cọc, vây tại bãi triều trái phép của giang hồ Dũng "Chiến" nên dẫn đến nhóm của Cường thường xuyên phải ra mặt đánh nhau. Thấy không an toàn nên từ tháng 1/2021, Sao Đỏ dừng việc khai thác cát và không trả tiền cho Cường.
Ông Lưu Bình Nhưỡng lúc bị bắt. Ảnh: Công an Thái Bình
Bị thất thu, trong tháng 5 và 6/2021, Cường, Phương nhiều lần đến nhà riêng của ông Nhưỡng ở quận Tây Hồ, Hà Nội và nhà thờ của bị can tại huyện Hưng Hà, Thái Bình, nhờ giúp đỡ. Ông Nhưỡng khi đó là đại biểu Quốc hội khóa 15, Phó trưởng Ban dân nguyện thuộc Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Tại các lần gặp gỡ, Cường nhờ ông Nhưỡng can thiệp với lãnh đạo Công an tỉnh Thái Bình tạo điều kiện giúp đỡ. Cường còn khoe với ông Nhưỡng là dùng bãi triều để thu tiền của Sao Đỏ, mỗi tháng được 400 - 500 triệu đồng. Ông Nhưỡng đồng ý giúp song không gọi điện can thiệp ngay.
Sau đó, để tăng cường thêm sự gắn kết, Cường rủ vợ chồng vị đại biểu Quốc hội đầu tư mua bãi triều được lập trái phép. Trong lần dẫn ra biển chơi, Cường còn chỉ cho ông Nhưỡng biết bãi triều trái phép của anh ta đang dùng để thu tiền bảo kê của Sao Đỏ.
Cuối tháng 7/2021, vợ chồng ông Nhưỡng đồng ý mua 30 ha bãi triều mà Cường tự cắm trái phép, lấn chiếm từ trước. Cường nói giá thị trường là 1,2 tỷ đồng nhưng chỉ lấy của vợ chồng ông 900 triệu. Mua xong, vợ chồng ông Nhưỡng giao lại cho Cường quản lý để thu tiền theo tháng, từ 60-80 triệu đồng.
Trên thực tế không có công ty nào khai thác nhưng để "làm thân" với vị Phó ban Dân nguyện, Cường đã trích từ tiền cưỡng đoạt được để chi trả. Khi vợ ông Nhưỡng nhắn tin hỏi lợi nhuận, Cường đã tự tính toán số tiền phải đưa là 400 triệu đồng. Tuy nhiên vợ ông Nhưỡng chưa cầm tiền luôn vì để gom lại mua thêm mảnh đất gần khu trang trại nhà Cường.
Ngày 4/9/2021, Cường tiếp tục gọi điện, nhắn tin nhờ ông Nhưỡng can thiệp thêm vì liên tục bị nhóm xã hội đen Dũng "Chiến" cản trở việc bảo kê. Để thuận lợi cho công việc làm ăn chung với Cường ngoài bãi triều và giúp đỡ cho Cường không bị quấy rối khi đi bảo kê, ông Nhưỡng đã gọi điện cho ông Phạm Mạnh Hùng, Phó giám đốc Công an tỉnh Thái Bình.
Ông Nhưỡng nói Cường là cháu nên nhờ vị Phó giám đốc công an giải quyết, xử lý giúp nhóm Dũng "Chiến". Toàn bộ cuộc gọi được ông Nhưỡng ghi âm lại, gửi cho Cường nghe.
Nhận được ghi âm, Cường mang ra khoe với đàn em để đánh tiếng đến nhóm Dũng Chiến. Nhằm gây thanh thế, ông Nhưỡng còn dẫn Cường đi cùng đến Đồn biên phòng, gặp chính quyền xã Thụy Xuân, huyện Thái Thụy. Khi biết Cường có ông Nhưỡng "chống lưng", nhóm Dũng "Chiến" sợ hãi, bỏ đi nơi khác làm ăn.
Cường sau đó thông báo cho Sao Đỏ đã "dẹp loạn" xong để quay lại khai thác. Từ tháng 10/2021 đến 4/2022, Cường cùng đồng phạm đã cưỡng đoạt của công ty Sao Đỏ hơn 1,3 tỷ đồng. Tháng 4/2022, Cường bị bắt về tội Gây rối trật tự công cộng nên các phần việc do Phương đảm nhận và thu thêm của Sao Đỏ 230 triệu đồng.
Theo VKS, tổng số tiền Cường và đồng phạm đã cưỡng đoạt của Sao Đỏ là 4,9 tỷ đồng. Trong đó, việc cưỡng đoạt 1,6 tỷ đồng từ 10/2021 đến 7/2022 có sự giúp sức của ông Nhưỡng. Toàn bộ số tiền này, Cường chi tiêu cá nhân và trả cho Phương khoảng 180 triệu đồng.
Can thiệp đến tòa án để nhờ 'xét xử theo hướng có lợi'
Năm 2020, anh Bùi Văn Thao (người làm thuê cho Cường) kể cho Cường nghe về vụ việc dân sự tranh chấp đất đai đã bị TAND huyện Thủy Nguyên xử sơ thẩm, tuyên thua. Anh Thao sau đó nhờ Cường nói với ông Nhưỡng can thiệp giúp với TAND Hải Phòng để xử theo hướng có lợi cho anh ở phiên phúc thẩm.
Cường đồng ý và đến gặp nhờ bị can Nhưỡng can thiệp. Ông Nhưỡng đồng ý, dặn Cường về bảo anh Thao viết đơn. Ông sau đó nhiều lần nhận đơn và các tài liệu kèm theo của anh Thao gửi đến song chưa can thiệp ngay.
Khoảng tháng 11/2020, khi Cường đến nhà thờ của gia đình chơi ở xã Hùng Dũng, huyện Hưng Hà, ông Nhưỡng khen bộ cánh cổng gỗ của nhà Cường đẹp. Thấy vậy, Cường nói sẽ biếu ông một bộ cánh cổng nhờ thờ với mục đích để vị Phó ban Dân nguyện nhiệt tình giúp đỡ việc của anh Thao. Cường, Thao sau đó mang bộ cánh cổng bằng gỗ lim trị giá 75 triệu đồng đến lắp cho nhà thờ của ông Nhưỡng.
Một tháng sau, Cường dẫn anh Thao mang theo đơn tố cáo khẩn cấp đến nhà ông Nhưỡng ở Hà Nội nhờ can thiệp giúp. Tại đây, Cường nói cho ông Nhưỡng biết về việc nếu giữ lại được mảnh đất, anh Thao sẽ cắt ra 100m2 trị giá khoảng 160 triệu đồng để bán lấy tiền cảm ơn ông.
Ngày 14/12/2020, ông Nhưỡng lấy tư cách Đại biểu Quốc hội ký văn bản kiến nghị Chánh án TAND, Viện trưởng VKSND và Giám đốc Công an thành phố Hải Phòng chỉ đạo giải quyết vụ việc. Ông đề nghị xác minh một số nội dung mà anh Thao tố cáo trong đơn.
Sau khi TAND thành phố Hải Phòng có đơn phúc đáp, không chấp nhận đề nghị yêu cầu tạm đình chỉ giải quyết vụ án, ông Nhưỡng bảo Cường, Thao về làm đơn lại để tiếp tục can thiệp. Ngày 31/5/2021, ông Nhưỡng lấy tư cách Đại biểu Quốc hội gửi văn bản kiến nghị TAND Hải Phòng xem xét hủy án sơ thẩm.
Tòa án thành phố Hải Phòng sau đó trả lời lại rằng đã nhận được kiến nghị và chuyển HĐXX xem xét. Ông Nhưỡng chụp văn bản này của tòa án, gửi cho Cường qua Telegram. Tháng 6/2021, tòa phúc thẩm giữ nguyên nội dung sơ thẩm, buộc vợ chồng Thao phải bàn giao lại nhà, đất.
Lúc này, ông Nhưỡng tiếp tục hướng dẫn anh Thao gửi đơn kiến nghị gửi Văn phòng Quốc hội đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm. Biết không có kết quả nên anh Thao dừng lại.
Trong một vụ việc khác, ông Nhưỡng cũng bị cáo buộc đã hướng dẫn doanh nghiệp "làm đơn kêu cứu khẩn cấp" để gỡ khó cho việc phê duyệt dự án Quế Võ 3, tỉnh Bắc Ninh. Sau khi nhận đơn của doanh nghiệp, ông Nhưỡng lấy tư cách đại biểu Quốc hội viết phiếu chuyển đơn gửi Thủ tướng xem xét, giải quyết.
Ông sau đó nhận 300.000 USD, tương đương 6,9 tỷ đồng. Gia đình ông đã nộp lại toàn bộ số tiền này.
Trong năm 2019, ông Nhưỡng còn can thiệp đến UBND tỉnh Quảng Ninh cho Công ty Hạ Long được tiếp tục thực hiện dự án 36ha. Ông sau đó hưởng lợi 1 lô đất trị giá 1,8 tỷ đồng và nhằm hưởng lợi 1.000 m2 đất tại dự án này có giá 1,9 tỷ đồng.
Từ tháng 7 đến 10/2023, ông Nhưỡng bị cáo buộc đã gọi điện, ký văn bản gửi lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh can thiệp cho doanh nghiệp sớm được cấp phép khai thác dự án và hưởng lợi 210 triệu đồng.
Ông Nhưỡng, 61 tuổi, là tiến sĩ Luật kinh tế, từng là đại biểu Quốc hội khóa 14 (2016-2021) thuộc đoàn đại biểu tỉnh Bến Tre, ủy viên Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội. Tháng 9/2018, ông được Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều động, bổ nhiệm giữ chức Phó trưởng Ban dân nguyện. Ông bị bắt hôm 14/11/2023 khi chỉ còn ít ngày nữa là nghỉ hưu.
Phạm Dự