Ông Trần Tùng, nguyên phó giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Thái Nguyên, ngày 2/10 bị Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đề nghị truy tố về tội Nhận hối lộ và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Ông Nguyễn Văn Văn, nguyên phó giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam và Lê Ngọc Tường, nguyên phó giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Quảng Nam là hai trong số 5 người bị đề nghị truy tố về tội Nhận hối lộ.
Theo kết luận điều tra, việc tổ chức đưa công dân về nước trong đợt dịch Covid-19 được thực hiện dưới ba hình thức là chuyến bay "giải cứu", "combo" và chuyến bay đơn lẻ, phát sinh đột xuất ngoài kế hoạch. UBND các tỉnh, thành phố được Chính phủ giao nhiệm vụ tiếp nhận hồ sơ, thẩm định, ra văn bản chấp thuận chủ trương cho các doanh nghiệp đưa công dân về địa phương cách ly.
Lợi dụng chủ trương này, một số cá nhân tại UBND các tỉnh, thành phố đã trực tiếp hoặc qua trung gian thỏa thuận đưa nhận hối lộ số tiền lớn.
Bị can Trần Tùng, cựu Phó giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Thái Nguyên. Ảnh: Bộ Công an
Thực hiện chủ trương của Chính phủ về việc công dân tự trả phí cách ly y tế, UBND tỉnh Thái Nguyên giao Sở Ngoại vụ là đầu mối tổng hợp danh sách, hồ sơ của các doanh nghiệp. Đơn vị này cũng được giao chủ trì, phối hợp với Sở Y tế, Công an tỉnh và các địa phương để thẩm định điều kiện nhập cảnh và cách ly y tế.
Bị can Trần Tùng, Phó giám đốc Sở Ngoại vụ được giao nhiệm vụ này. Các phương án sau đó được trình UBND tỉnh xem xét, phê duyệt.
Cuối năm 2020, ông Vũ Hồng Nam, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản (đã bị xét xử ở giai đoạn 1), thông qua Giám đốc Sở ngoại vụ Thái Nguyên Nguyễn Đình Việt để liên hệ với ông Trần Tùng.
Ông Nam đề nghị tạo điều kiện đưa công dân từ Nhật Bản về nước cách ly tại Thái Nguyên. Ông Tùng nhận lời và nói "khi nào có khách sạn trống sẽ thông báo cho ông Nam biết".
Đầu tháng 3/2021, Trần Tùng gọi điện cho ông Nam thông báo đã có địa điểm cách ly và đề nghị gửi công điện về UBND tỉnh Thái Nguyên. Khi công điện đang trên đường về Thái Nguyên, ông Nam móc nối cho Lê Văn Nghĩa (Giám đốc Công ty Nhật Minh, đã bị xét xử ở giai đoạn 1) liên hệ với ông Tùng.
Ông Tùng hẹn gặp Nghĩa tại nhà hàng ở thành phố Thái Nguyên. Tại cuộc gặp, Phó giám đốc Sở Ngoại vụ yêu cầu ông Nghĩa trao đổi để Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản có văn bản gửi Thái Nguyên xin chủ trương cách ly do tỉnh không giải quyết đề nghị của doanh nghiệp. Còn lại, các thủ tục để chấp thuận chủ trương cách ly ông Tùng sẽ lo.
Ngoài ra, ông Tùng yêu cầu ông Nghĩa cho Công ty Sen vàng Đất Việt của Trần Thị Quyên thực hiện cách ly trọn gói là 18 triệu đồng một khách. Chi phí này đã gồm tiền khách sạn, ăn ở, test Covid, xe vận chuyển và cả "chi phí khác như việc xin văn bản chấp thuận cách ly được thuận lợi".
Tuy nhiên trên hợp đồng chỉ ghi là 12 triệu đồng một khách; 6-8 triệu đồng tiền chênh lệch còn lại sẽ chuyển ngoài hợp đồng cho bà Quyên để chuyển lại cho ông Tùng. Thấy chi phí quá cao nên xin giảm giá nhưng không được ông Tùng đồng ý nên ông Nghĩa đành chấp nhận.
Theo "kịch bản" ông Trần Tùng đưa ra, bà Quyên sẽ lo trọn gói các thủ tục cách ly cho khách tại Thái Nguyên. Còn ông Nghĩa chuyển toàn bộ tiền trong và ngoài hợp đồng như đã thỏa thuận cho bà Quyên. Kết quả, Công ty Nhật Minh đã được tổ chức ba chuyến bay đưa 668 người về cách ly tại Thái Nguyên. Ông Nghĩa sau đó đã chuyển hơn 11 tỷ đồng cho bà Quyên, trong đó 4,4 tỷ đồng là "tiền ngoài hợp đồng".
Như vậy, ông Trần Tùng đã nhận hối lộ 3 lần của Nghĩa thông qua bà Quyên, tổng 4,4 tỷ đồng, kết luận điều tra nêu.
Sau chuyến bay ngày 28/9/2021, ông Nam không cho Nghĩa thực hiện chuyến bay đưa công dân hồi hương mà để ông Trần Tùng tự đề cử công ty thực hiện. Qua trao đổi, ông Tùng chọn Công ty Fujitravell, Nhật Bản của bà Bùi Thị Kim Phụng, để hợp tác.
Bà Phụng chịu trách nhiệm bán vé trọn gói, thuê tàu bay đưa công dân từ Nhật Bản đến sân bay Nội Bài. Sau đó chuyển tiền để ông Tùng đón người từ Nội Bài về địa điểm cách ly.
Để mọi việc suôn sẻ, ông Tùng gợi ý bà Phụng mượn pháp nhân của Công ty Cổ phần Én Việt và công văn chấp thuận chủ trương cách ly của UBND tỉnh Thái Nguyên để xin Cục lãnh sự cho thực hiện chuyến bay. Cùng lúc, Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản có công điện đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên tiếp nhận 2.300 công dân về nước trên 10 chuyến bay cách ly tự trả phí. UBND tỉnh Thái Nguyên đồng ý.
Cơ quan An ninh kết luận, khi thực hiện 7 chuyến bay, ông Trần Tùng đã hưởng lợi 3,2 tỷ đồng. Ngay sau khi kết thúc chuyến bay, ông Tùng còn chỉ đạo bà Quyên chuyển 200 triệu đồng chúc Tết Giám đốc Sở Ngoại vụ Thái Nguyên Nguyễn Đình Việt.
Mỗi công văn xin chủ trương cách ly kèm theo 100 triệu đồng
Tương tự như Thái Nguyên, UBND tỉnh Quảng Nam cũng có công văn về việc tiếp đón công dân về nước cách ly y tế tại khách sạn, có thu phí. Sở Y tế giao Phó giám đốc Nguyễn Văn Văn làm nhiệm vụ xem xét phương án nhập cảnh từng chuyến bay. Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch do Phó giám đốc Lê Ngọc Tường sẽ đánh giá năng lực tổ chức đón đoàn.
Cuối tháng 5/2021, Nguyễn Thị Thanh Hằng đã liên hệ, đến phòng làm việc của ông Văn và Tường nhờ hỗ trợ cho công dân hồi hương được cách ly y tế tự trả phí ở Quảng Nam. Ông Văn và Tường đồng ý, sau đó phối hợp tham mưu cho UBND tỉnh tiếp nhận công dân về nước trên 56 chuyến bay do bà Hằng thực hiện.
Mọi việc êm xuôi, bà Hằng đã 5 lần đưa tiền, tổng 450 triệu đồng cho bị can Văn. Trong đó 4 lần đưa mỗi lần 100 triệu đồng khi bà Hằng đến gặp ông Văn đưa công văn xin chủ trương cách ly. Lần cuối cùng, bà Hằng đến nhà Văn đưa 50 triệu đồng.
Bị can Tường, Hằng cũng 4 lần đến đưa tiền khi mang theo công văn xin chủ trương cách ly, tổng 400 triệu đồng. Tại giai đoạn 1 vụ án, bà Hằng đã bị xét xử về tội Đưa hối lộ, trong đó có tiền hối lộ cho ông Văn và Tường.
Tại Hải Dương, bị can Lê Thị Phượng, chuyên viên Phòng khoa giáo văn xã, Văn phòng UBND tỉnh Hải Dương) bị cáo buộc đã lợi dụng nhiệm vụ, quyền hạn được giao, thỏa thuận nhận hối lộ 650.000.000 đồng để tham mưu, đề xuất UBND tỉnh Hải Dương ban hành 2 công văn chấp thuận cách ly y tế cho Công ty Sora và Công ty Biển Bạc theo đề nghị của Bùi Huy Hoàng và Võ Thị Hồng.
Cấp phép bay trái quy định với giá 2 triệu đồng một hành khách
Kết luận điều tra nêu, ông Vũ Hồng Quang, nguyên Phó phòng vận tải hàng không, Cục hàng không Việt Nam, có nhiệm vụ tiếp nhận, xem xét ra quyết định cấp phép chuyến bay "combo". Khi triển khai, nhiều doanh nghiệp không thuê được tàu bay cỡ lớn để chở hết số lượng hành khách được duyệt nên phải thuê hai tàu nhỏ. Từ đó dẫn đến phát sinh chi phí, trong khi vẫn còn ghế trống khách.
Để có thêm lợi nhuận, Nguyễn Thị Thanh Hằng (Phó giám đốc Công ty Bluesky) và Nguyễn Tiến Mạnh (Phó giám đốc Công ty Lữ hành Việt) đã thỏa thuận và được Quang đồng ý cấp phép bay theo số lượng khách vượt so với văn bản đã được duyệt. Chi phí 2 triệu đồng một khách.
Ông Quang sau đó chỉ đạo Nguyễn Mạnh Trường, chuyên viên Phòng vận tải hàng không, Cục hàng không Việt Nam, cấp phép bay trái quy định cho 1.019 khách. Ông Quang nhận hối lộ 1,9 tỷ đồng và chuyển khoản 4 lần cho Trường, tổng 244 triệu đồng, nhà chức trách cáo buộc.
Phạm Trung Kiên là một trong ba người bị tuyên phạt tù chung thân ở giai đoạn 1 của vụ án. Ảnh: Ngọc Thành
Ngoài ra, Quang còn nhờ cán bộ Bộ Y tế Phạm Trung Kiên giúp đỡ để có được văn bản chấp thuận cho công dân về nước trên các chuyến bay đơn lẻ. Ông Kiên đồng ý với giá 10 triệu đồng/công dân.
Chuyện này được Quang đem trao đổi với Nguyễn Mạnh Cương, trưởng phòng của một hàng hàng không và Vũ Hoàng Dũng, lao động tự do. Quang nói có thể xin được văn bản cấp phép cho công dân về nước trên chuyến bay đơn lẻ với phí từ 2.000 đến 3.000 USD/công dân.
Bị can Cương và Dũng sau đó trao đổi với các công ty lữ hành tập hợp hồ sơ và thỏa thuận chi phí chênh lên từ 100 đến 500 USD/công dân.
Quang đã thỏa thuận và đưa hối lộ cho Kiên 7,4 tỷ đồng để có được văn bản chấp thuận cho 624 công dân về nước, hưởng lợi 20 tỷ đồng. Bị can Cương đã chuyển 3,8 tỷ đồng cho Quang đưa hối lộ Kiên để có văn bản chấp thuận cho 388 công dân về nước, hưởng lợi 2 tỷ đồng.
>> Danh sách 17 người bị đề nghị truy tố
Phạm Dự