"Chúng ta có thể ngăn phe cực hữu giành thế đa số tuyệt đối", Thủ tướng Pháp Gabriel Attal nói ngày 3/7, thêm rằng 90% ứng cử viên nghị sĩ thuộc phe trung dung của Tổng thống Emmanuel Macron đã rút lui để dồn phiếu cho ứng viên cánh tả khi nhận thấy không có triển vọng thắng đối thủ từ đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia (RN).
Cuộc bầu cử quốc hội Pháp vòng thứ hai sẽ diễn ra ngày 7/7, với các ứng viên chủ yếu đến từ ba bên là phe trung dung, cánh tả và cực hữu. Khi ứng viên phe trung dung rút lui, phiếu bầu sẽ không bị phân tán mà tập trung cho phe cánh tả, nâng cao cơ hội đánh bại ứng viên cực hữu. Điều này cũng tương tự ở những khu vực mà ứng viên phe cánh tả rút lui, ứng viên phe trung dung sẽ có cơ hội thắng cao hơn.
Ông Attal cho rằng việc các ứng viên nghị sĩ trung dung và cánh tả chủ động rút lui để dồn phiếu cho nhau sẽ giúp họ ngăn RN nắm thế đa số tuyệt đối trong quốc hội sau vòng bầu cử thứ hai. Trước đó, hơn 200 ứng viên nghị sĩ từ phe trung dung cầm quyền của Tổng thống Emanuel Macron và liên minh cánh tả đã rút lui trước thềm bầu cử.
Họ làm vậy khi thấy cơ hội chiến thắng của mình ở khu vực bầu cử không cao, nên muốn ứng viên khác thu hút được nhiều cử tri hơn, với hy vọng người đó đánh bại được ứng viên RN.
"Điều cấp thiết lúc này là phải làm mọi thứ để phe cực hữu không chiếm đa số tuyệt đối tại quốc hội. Đó là trách nhiệm của chúng ta", Thủ tướng Pháp nói.
Sau hai vòng bầu cử quốc hội Pháp, đảng nào chiếm đa số tuyệt đối có thể thành lập chính phủ cầm quyền. Nếu không giành được đa số tuyệt đối, họ phải tìm cách lập liên minh với các đảng khác để lên nắm quyền và bầu thủ tướng.
Thủ tướng Pháp Gabriel Attal tại Paris ngày 30/6. Ảnh: AFP
Phe trung dung của Tổng thống Pháp và phe cánh tả đang nỗ lực ngăn RN, do bà Marine Le Pen và chủ tịch đảng Jordan Bardella lãnh đạo, giành 289 ghế cần thiết để chiếm đa số tuyệt đối trong quốc hội. Nếu kịch bản này xảy ra, RN sẽ thành lập chính phủ và bầu ông Bardella, 28 tuổi, trở thành thủ tướng.
Trong cuộc bầu cử vòng một, RN đã giành chiến thắng, còn phe cánh tả và trung dung xếp thứ hai và ba. Nếu RN tiếp tục thắng vòng hai và giành thế áp đảo tại quốc hội, Tổng thống Macron sẽ buộc phải điều hành đất nước với Bardella, chính trị gia thiên về chủ nghĩa dân tộc, hoài nghi Liên minh châu Âu (EU) và có lập trường chống nhập cư.
Ông Bardella đã tuyên bố sẽ phản đối việc triển khai binh sĩ và chuyển tên lửa tầm xa tới Ukraine nếu được bầu làm thủ tướng. Tuy nhiên, ông vẫn duy trì lập trường hỗ trợ Ukraine các trang thiết bị quốc phòng, đạn dược, hoạt động hậu cần để nước này tự vệ và giữ phòng tuyến.
Ông Macron vẫn giữ quyền quyết định chính sách đối ngoại và quốc phòng nếu RN giành chiến thắng, nhưng sẽ không còn có thể định đoạt các quyết sách kinh tế, xã hội trong nước. Ông cũng gần như không thể làm gì để ngăn quốc hội do RN kiểm soát thông qua các đạo luật theo chương trình nghị sự của họ.
Ngọc Ánh (Theo Guardian/Reuters/AFP)