Lực lượng biệt kích, pháo binh Thổ Nhĩ Kỳ cùng một số nhóm dân quân thân Ankara đang tập trung với số lượng lớn ở khu vực biên giới gần thành phố Kobani, miền bắc Syria, các quan chức cấp cao Mỹ ngày 16/12 cho biết. Một quan chức nhận định Thổ Nhĩ Kỳ có thể sớm mở chiến dịch tiến công xuyên biên giới vào Syria.
Động thái tập trung lực lượng này bắt đầu sau khi chính quyền cựu tổng thống Bashar al-Assad sụp đổ ngày 8/12. Nó cũng rất giống với những hoạt động mà Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành trước khi đưa quân tiến công khu vực đông bắc Syria năm 2019, các quan chức Mỹ đánh giá. "Chúng tôi đang tập trung vào vấn đề này và thúc đẩy các bên kiềm chế", một người cho biết.
Xe tăng Thổ Nhĩ Kỳ tiến về khu vực biên giới với Syria tháng 10/2019. Ảnh: AP
Sau khi chính phủ của tổng thống Assad sụp đổ, lãnh thổ Syria chia thành hai khu vực rõ rệt, với phần phía tây và phía nam do phe nổi dậy kiểm soát, còn khu vực rộng lớn ở vùng đông bắc do Lực lượng Syria Dân chủ (SDF), với nòng cốt là dân quân người Kurd, kiểm soát. Thổ Nhĩ Kỳ coi dân quân người Kurd là lực lượng đối địch và là một phần của Đảng Công nhân người Kurd (PKK), vốn bị Ankara coi là nhóm khủng bố.
Ilham Ahmed, quan chức chính quyền người Kurk tại Syria, trong thư gửi Tổng thống đắc của Donald Trump ngày 16/12 cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ có thể sắp mở chiến dịch quân sự và thúc giục ông gây áp lực để Tổng thống Recep Tayyip Erdogan không đưa quân qua biên giới.
"Thổ Nhĩ Kỳ đặt mục tiêu kiểm soát các vùng đất của chúng tôi trước khi ông nhậm chức, buộc ông phải tiếp cận họ với tư cách bên quản lý lãnh thổ của chúng tôi", Ahmed viết. "Hậu quả sẽ rất thảm khốc nếu Thổ Nhĩ Kỳ tấn công".
Giới chức Thổ Nhĩ Kỳ chưa bình luận về thông tin trên.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tới Thổ Nhĩ Kỳ tuần trước để thảo luận với Tổng thống Erdogan về tương lai của Syria, đồng thời tìm kiếm đảm bảo rằng Ankara sẽ giảm hoạt động chống lại các nhóm dân quân người Kurd.
Tuy nhiên, những cuộc đàm phán do Mỹ làm trung gian giữa dân quân người Kurd và các nhóm vũ trang thân Thổ Nhĩ Kỳ tại thành phố Kobani sụp đổ ngày 16/12, theo phát ngôn viên SDF. Người này cho biết Thổ Nhĩ Kỳ cùng các nhóm đồng minh đang gia tăng đáng kể lực lượng ở phía đông và phía tây Kobani.
Các lực lượng đang kiểm soát lãnh thổ tại Syria. Đồ họa: Al Jazeera
Bất ổn tại Syria gia tăng thêm sau khi liên minh quân nổi dậy do nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dẫn dầu kiểm soát Damascus và lật đổ chính phủ cựu tổng thống Assad. Nhiều bên lo ngại giao tranh giữa các nhóm vũ trang thân Thổ Nhĩ Kỳ và dân quân người Kurd sẽ sớm nổ ra.
Ông Trump ngày 16/12 cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ đứng sau liên minh do HTS dẫn đầu, nhận định việc lật đổ ông Assad là "hành động cưỡng chế tiếp quản mà không làm mất nhiều sinh mạng".
Các nhóm vũ trang thân Thổ Nhĩ Kỳ đang kiểm soát một số khu vực giáp biên giới ở miền bắc Syria. Một số chuyên gia nhận định Thổ Nhĩ Kỳ đã bật đèn xanh cho chiến dịch của HTS, song không tham gia trực tiếp.
Bộ trưởng Quốc phòng Yasar Guler ngày 15/12 tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng hỗ trợ quân sự cho chính quyền mới ở Syria nếu được yêu cầu. Ông cho biết Thổ Nhĩ Kỳ có thể thảo luận và đánh giá lại hiện diện quân sự tại Syria với chính quyền mới khi có các điều kiện cần thiết.
Nguyễn Tiến (Theo AFP, WSJ, AP)