Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 16/3 tuyên bố trên tài khoản Truth Social rằng loạt lệnh ân xá phòng ngừa mà người tiền nhiệm Joe Biden ban hành cho các thành viên Ủy ban Điều tra Bạo loạn Đồi Capitol ngày 6/1/2021 của Hạ viện là "vô nghĩa, vô dụng và không có hiệu lực".
"Chúng được ký bằng autopen, nghĩa là Joe Biden đã không ký chúng, và quan trọng hơn là ông ấy không biết gì về chúng", ông Trump viết, nhưng đưa ra bất kỳ bằng chứng nào.
Autopen là thuật ngữ để chỉ thiết bị sao chép chữ ký để tự động ký các văn kiện, văn bản có số lượng lớn mà không cần thao tác trực tiếp của người sở hữu chữ ký.
"Những tài liệu thiết yếu đối với quá trình ân xá đã không được ông Biden xem qua hay phê duyệt. Ông ấy không biết gì về chúng. Những cá nhân đứng sau sự việc này có thể đã vi phạm pháp luật", ông Trump tuyên bố.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Đồi Capitol ngày 4/3. Ảnh: AP
Tổng thống Mỹ đồng thời cảnh báo rằng mọi thành viên từng tham gia Ủy ban điều tra của Hạ viện về vụ bạo loạn Đồi Capitol ngày 6/1/2021 "đều sẽ trở thành mục tiêu điều tra ở cấp cao nhất". Ông Trump cáo buộc các thành viên ủy ban này đã xóa và hủy hoại toàn bộ bằng chứng liên quan đến ông và "nhiều người vô tội khác trong hai năm tổ chức cuộc săn phù thủy" nhắm vào mình.
"Có thể họ còn có mối liên hệ với những tài liệu mà tôi đã đề cập, được ký với tên của ông Joe Biden mà ông ấy còn không biết gì hoặc không đồng thuận", ông Trump viết, đồng thời chỉ trích người tiền nhiệm là "tổng thống tệ nhất lịch sử quốc gia".
Nhà Trắng và Bộ Tư pháp Mỹ chưa bình luận về tuyên bố của Tổng thống Trump, trong khi đội ngũ của ông Biden cũng chưa đưa ra phản ứng gì. Trước đó, một số thuyết âm mưu đã rộ lên trên mạng xã hội Mỹ về việc ông Biden thường xuyên sử dụng autopen trong nhiệm kỳ.
Ông Biden đã ký loạt lệnh ân xá phòng ngừa cho các nghị sĩ từng làm việc trong Ủy ban điều tra bạo loạn Đồi Capitol của Hạ viện Mỹ cùng chuyên gia dịch tễ Anthony Fauci và cựu chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley vào ngày 20/1, vài giờ trước khi ông Trump nhậm chức.
Hiện chưa rõ số phận của những lệnh ân xá này sau tuyên bố của ông Trump.
Ân xá là một trong những đặc quyền của tổng thống Mỹ được quy định trong hiến pháp. Điều 2, Mục 2, Khoản 1 hiến pháp Mỹ ghi "Tổng thống có quyền hoãn thi hành án và ân xá với các tội danh chống lại nước Mỹ, ngoại trừ những trường hợp bị luận tội". Các tổng thống Mỹ thường ban hành loạt lệnh ân xá hoặc giảm án trong những ngày cuối nhiệm kỳ.
Theo hiến pháp Mỹ, một khi lệnh ân xá được tổng thống ban hành, nó không thể bị các tổng thống đời sau bác bỏ. Lệnh ân xá đó có giá trị ràng buộc về mặt pháp lý và là quyết định cuối cùng.
Trong tuyên bố khi ký loạt lệnh ân xá phòng ngừa, ông Biden bày tỏ lo ngại những người này "đang bị đe dọa chỉ vì đã kiên định làm đúng chức trách, nhiệm vụ". Ông nhấn mạnh loạt lệnh ân xá phòng ngừa không đồng nghĩa thừa nhận những cá nhân này phạm tội, mà là biện pháp bảo vệ họ trước rủi ro pháp lý từ chính quyền kế nhiệm.
Các thành viên Ủy ban điều tra Hạ viện về cuộc bạo loạn Đồi Capitol có hai cựu nghị sĩ đảng Cộng hòa Liz Cheney và Adam Kinzinger, còn lại 7 người là nghị sĩ đảng Dân chủ. Ủy ban này từng tập trung điều tra về vai trò của ông Trump trong cuộc bạo loạn, dù ông luôn phủ nhận trách nhiệm và cho rằng cuộc điều tra là đòn tấn công chính trị để ngăn cản mình trở lại Nhà Trắng.
Thanh Danh (Theo Newsweek, Huffington Post, Fox)