"Nếu tôi chấp nhận được ân xá, đó sẽ là sự sỉ nhục cảnh sát quốc hội, nền pháp quyền và đất nước. Tôi đã nhận tội vì tôi thật sự có tội. Chấp nhận ân xá chỉ tạo cơ hội cho những người khác ra vẻ và lan truyền những nhận thức lệch lạc", Pamela Hemphill cho biết hôm 22/1.
Hemphill, 71 tuổi, chuyên viên tư vấn cai nghiện rượu và ma túy ở bang Idaho, tham gia cuộc biểu tình biến thành bạo loạn ở Đồi Capitol ngày 6/1/2021. Một năm sau, bà nhận tội trước tòa với cáo buộc xâm phạm khuôn viên tòa nhà quốc hội, bị kết án 60 ngày tù và ba năm quản thúc.
Hemphill từng được những người ủng hộ Tổng thống Donald Trump đặt cho biệt danh "Bà ngoại MAGA", dựa theo tên phong trào "Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại".
Tuy nhiên, 4 năm sau vụ bạo loạn, Hemphill nói bà không còn ủng hộ Tổng thống Trump hay tin vào những tuyên bố như cuộc bầu cử năm 2021 "bị đánh cắp". Bà nói đã trải qua nhiều buổi tư vấn tâm lý và nhận ra rằng mình "thật sự có lỗi trong vụ bạo loạn lịch sử".
Pamela Hemphill trong ảnh công bố hôm 22/1. Ảnh: AP
"Tôi đã đánh mất lý trí. Giờ đây tôi hiểu phong trào năm đó không khác gì một giáo phái và tôi đã bị lôi kéo tham gia", Hemphill nói khi nhắc tới phong trào "Chặn cuộc ăn cướp" của những người ủng hộ ông Trump vào cuối năm 2020, sau khi ông tranh cử thất bại.
Ngày 6/1/2021, đám đông hàng nghìn người ủng hộ ông Trump xông vào Đồi Capitol để ngăn quốc hội Mỹ chứng nhận chiến thắng của ông Joe Biden. Đây là lần đầu Đồi Capitol bị tấn công với quy mô lớn như vậy kể từ cuộc chiến giành độc lập khỏi Anh năm 1814.
Theo Bộ Tư pháp Mỹ, 1.583 người đã bị buộc tội liên quan đến cuộc bạo loạn, với các hành vi như tấn công, chống đối hoặc cản trở nhân viên thực thi pháp luật, hay tấn công bằng vũ khí chết người.
Trong sắc lệnh đầu tiên sau khi nhậm chức hôm 20/1, Tổng thống Trump đã ân xá cho khoảng 1.500 người. Ông gọi họ là "những con tin đã dũng cảm chịu án tù", chỉ trích những vụ bắt giữ người biểu tình sau bạo loạn là "ghê tởm, kinh hoàng và phi nhân tính".
Ân xá là một trong những đặc quyền của tổng thống Mỹ được quy định trong hiến pháp. Điều 2, Mục 2, Khoản 1 Hiến pháp Mỹ ghi "Tổng thống có quyền hoãn thi hành án và ân xá với các tội danh chống lại nước Mỹ, ngoại trừ những trường hợp bị luận tội". Tổng thống Mỹ có thể thực hiện quyền ân xá bất cứ khi nào trong nhiệm kỳ.
Những trường hợp đã hoàn thành bản án như Hemphill sẽ được xóa tiền án trong lý lịch tư pháp.
Tuy nhiên, Hemphill cho rằng chính quyền của ông Trump đang tìm cách "viết lại lịch sử", vì vậy bà không chấp nhận được đặc cách. Bà đã liên hệ với luật sư để nghiên cứu hành động pháp lý nhằm từ chối quyết định ân xá của ông Trump. "Hôm đó, chúng tôi đã sai. Chúng tôi đã phạm pháp. Không thể có lệnh ân xá", bà nói.
Thanh Danh (Theo BBC, NewsNation, Reuters)