Bão lớn ở Địa Trung Hải hôm 29/10 gây ra mưa lớn và lũ quét, cuốn trôi người dân và phá hủy nhà cửa, trong đó vùng Valencia là khu vực hứng thiệt hại nặng nhất. Tính đến chiều 31/10, lực lượng cứu hộ đã tìm thấy 155 thi thể tại đây.
Giới chức các vùng Castilla-La Mancha và Andalusia trước đó một ngày cho biết tổng cộng ba người đã thiệt mạng do lũ tại hai khu vực này. Thương vong có thể gia tăng do hàng chục người vẫn còn mất tích. Lực lượng cứu hộ cũng chưa thể tiếp cận một số khu vực ở vùng nông thôn.
Đây là trận lũ gây thương vong lớn nhất tại Tây Ban Nha trong nhiều thập kỷ qua.
Thị trấn Paiporta tại vùng Valencia là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng lớn nhất trong trận lũ lịch sử này. Trong số 155 người thiệt mạng tại Valencia, ít nhất 62 trường hợp xảy ra ở Paiporta.
"Mọi thứ đều bị phá hủy", Cardona Teruel, người dân địa phương, nói. "Giống như ngày tận thế, thây ma trỗi dậy mà bạn thấy trong phim vậy".
Bùn đất, xe cộ và mảnh vỡ chất đống trên đường phố tại thị trấn Paiporta hôm 31/10 sau trận lũ quét. Ảnh: AFP
Một phần nguyên nhân là không có cảnh báo chính thức nào trước khi nước lũ tràn vào thị trấn. "Không có bất kỳ cảnh báo nào cả", thị trưởng Paiporta Maribel Albala nhấn mạnh.
Cơ quan khí tượng Tây Ban Nha AEMET đã phát cảnh báo đỏ tại vùng Valencia vào sáng 29/10, song phải đến 20h lực lượng phòng vệ dân sự mới ra thông điệp yêu cầu cư dân Paiporta không ra khỏi nhà.
Cardona Teruel cho biết cảnh báo chính thức chỉ được ban bố sau khi cô đã lội qua đoạn nước ngập đến đầu gối để trở về nhà. "Chúng tôi rất bực", Teruel cho biết. "Không hề có thông báo nào về việc sơ tán nhà cửa hay yêu cầu người dân không lái xe. Không thể chỉ gửi cảnh báo sau khi điều tồi tệ nhất đã xảy ra".
Trước thời điểm nước lũ tràn về, cũng không có dấu hiệu nào cho thấy cơn bão này sẽ nguy hiểm hơn những cơn bão trước đó. Vì vậy, nhiều người dân chỉ xuống garage dưới căn hộ của mình để chuyển ôtô lên chỗ cao hơn thay vì đi sơ tán. "Tôi được biết rằng đó là nơi rất nhiều người đã bị mắc kẹt", bà Albalat nói.
Trong cuộc phỏng vấn sau đó với đài TVE, Thị trưởng Paiporta cho biết không ít người vẫn đang ở trên mặt đất hoặc dưới lòng đất khi nước bắt đầu dâng cao. "Đó là một cái bẫy", bà khẳng định.
Trong số các nạn nhân thiệt mạng ở Paiporta có Lourdes Maria Garcia và đứa con ba tháng tuổi của cô. Garcia đang ở trong xe của chồng mình, Antonio Tarazona, khi nước lũ dâng lên quanh họ.
Khi chiếc xe bắt đầu nổi lên trên mặt nước, Tarazona đã thoát ra ngoài để tìm cách kéo vợ con ra, song xe bị dòng nước cuốn đi. "Nước lũ sau đó nhấn chìm chiếc xe. Điều cuối cùng tôi thấy là họ đang kêu cứu từ phía trên nóc ôtô", anh nhớ lại.
Cảnh sát sau đó xác nhận đã tìm thấy thi thể của Garcia và đứa bé.
Xe cộ bị hư hỏng tại thị trấn Paiporta hôm 30/10 sau trận lũ quét. Ảnh: AFP
Tại một nhà dưỡng lão địa phương, lũ lụt xuất hiện trong lúc cư dân tại đó đang ăn tối. Họ la hét khi nước bắt đầu tràn vào, còn nhân viên tại đây thì vội vã lội qua bể nước ngập đến đầu gối để đưa mọi người lên tầng cao hơn. Hầu hết cư dân đã được cứu sống, song vẫn có 6 người thiệt mạng.
Một số người dân địa phương cũng cho biết họ hoàn toàn bất ngờ khi nước lũ tràn về, do lúc đó trời không hề đổ mưa. Andries Klarenburg, giáo viên dạy tiếng Anh tới từ thành phố Manchester, chỉ bắt đầu nhận thấy có điều gì đó không ổn khi đột ngột mất điện.
"Điều đầu tiên tôi thấy khi nhìn ra ngoài cửa sổ là ôtô đang trôi nổi xung quanh. Cứ như là đang mơ vậy", anh nói.
Klarenburg ngay lập tức nghĩ về vợ và cô con gái một tháng tuổi, những người đang trên đường về nhà cùng mẹ vợ anh bằng ôtô. Klarenburg cố gắng gọi điện thoại cho vợ nhưng máy của anh đã hết pin.
"Tôi không biết họ còn sống hay đã chết cho đến khi sạc được điện thoại bằng máy tính xách tay cũ", anh nhớ lại.
Cách đó khoảng ba km, vợ của anh Florencia Rey đang lo lắng nghĩ xem phải làm gì. Cô rẽ vào một con phố sau khi phát hiện lũ lụt ở một con đường khác, chỉ để thấy mình bị vây kín bởi dòng nước đang dâng cao. Nước lũ sau đó tràn vào xe và nhanh chóng lấp đầy bên trong.
"Chiếc xe bắt đầu tự di chuyển dù vẫn tôi đang đạp phanh", Rey nhớ lại.
Cô giật mạnh cửa, kéo con mình ra ngoài. Ba người sau đó lội qua đoạn nước ngập gần một mét và leo lên được tầng hai của một nhà kho. Trong những khoảng thời gian ngắn có sóng điện thoại, họ gọi cho Klarenburg và giữ liên lạc với nhau cho đến khi được cảnh sát giải cứu.
Gia đình Klarenburg đoàn tụ vào sáng 30/10. Sau đó một ngày, họ đã an toàn trong căn hộ ở tầng ba của mình, song lại thiếu nước và thực phẩm.
"Chúng tôi cảm thấy bị cô lập vì không thấy sự hiện diện của giới chức hay điều gì đó tương tự. Có trực thăng bay trên đầu và còi báo động, song cộng đồng địa phương mới là bên đang làm tất cả mọi thứ, từ dọn dẹp đường sá cho đến di chuyển xe cộ", Klarenburg nói.
Bản đồ lượng mưa tính theo mm trên giờ tại Tây Ban Nha chiều 29/10. Đồ họa: Guardian
Ngoài sai sót của giới chức, biến đổi khí hậu cũng được cho là nguyên nhân dẫn đến trận lũ lịch sử tại Tây Ban Nha. Giới khoa học cho biết cuộc khủng hoảng khí hậu do con người tạo nên đang làm gia tăng cường độ, thời gian và tần suất xảy ra các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Việc Địa Trung Hải ấm lên cũng làm nước bốc hơi nhiều hơn, khiến các trận mưa lớn trở nên nghiêm trọng hơn.
Thị trưởng Albalat cho biết người dân Paiporta vẫn trong cơn sốc. "Tình hình rất thảm khốc. Một số khu vực không có điện, chúng tôi không có nước sinh hoạt và gặp khó khăn trong việc liên lạc", bà cho hay.
Phạm Giang (Theo AFP, Guardian)