"Ông nghĩ rằng chúng tôi muốn làm bang thứ 51 của Mỹ? Không có chuyện đó. Nhưng có lẽ California muốn trở thành tỉnh thứ 11 của Canada. Chúng tôi sẽ tiếp nhận California, Oregon và Washington. Ông thấy ổn không?", nghị sĩ Elizabeth May, lãnh đạo đảng Xanh của Canada, gửi thông điệp tới Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump khi phát biểu tại buổi họp báo ngày 8/1 ở thủ đô Ottawa.
Bà nói rằng người dân ba bang California, Oregon và Washington có thể ủng hộ việc sáp nhập vào Canada để được hưởng quyền lợi chăm sóc y tế miễn phí và luật quản lý súng nghiêm ngặt hơn tại Mỹ. Bà cũng đề nghị thống đốc ba bang này tổ chức trưng cầu dân ý về khả năng tách khỏi Mỹ và trở thành một phần của Canada.
Elizabeth May, lãnh đạo đảng Xanh, tranh luận chính sách tại Quebec vào tháng 10/2019. Ảnh: AFP
"Ông Donald, hãy suy nghĩ kỹ về đề xuất này đi. Ông có thể loại bỏ những bang vốn lúc nào cũng bỏ phiếu cho đảng Dân chủ", bà May nói. California, Oregon và Washington là các bang xanh, thường xuyên bỏ phiếu cho ứng viên đảng Dân chủ trong các cuộc bầu cử tổng thống.
Tuyên bố được bà May đưa ra một ngày sau khi ông Trump nêu ý tưởng "dùng sức mạnh kinh tế" để sáp nhập Canada vào Mỹ. Ông cho rằng nên "xóa bỏ ranh giới nhân tạo" giữa hai nước, nói rằng Canada nên là một bang của Mỹ vì Mỹ đang bảo vệ Canada và tốn "200 tỷ USD mỗi năm" cho quốc gia láng giềng phía bắc.
Trong hai tháng qua, ông Trump nhiều lần đề cập đến ý tưởng này với thái độ ngày một nghiêm túc hơn. Ông nhiều lần đăng bình luận trên mạng xã hội rằng Canada nên trở thành "bang thứ 51" của Mỹ và gọi Thủ tướng Trudeau là "thống đốc bang Canada".
Ngày 6/1, sau khi ông Trudeau công bố kế hoạch từ chức, ông Trump tiếp tục nhắc lại ý tưởng này và trực tiếp dùng từ "sáp nhập" trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social.
Thủ hiến Ontario Doug Ford dự họp ở Mississauga vào tháng 12/2024. Ảnh: Reuters
Doug Ford, Thủ hiến tỉnh Ontario, cũng đưa ra bình luận phản pháo tương tự nhắm vào ông Trump trong cuộc họp báo đầu tuần này.
"Tôi sẽ mặc cả với Tổng thống đắc cử Mỹ như sau: Hay là chúng tôi mua lại Alaska nhé? Chúng tôi sẽ sáp nhập cả Minnesota và thành phố Minneapolis", ông nói, phản hồi câu hỏi về cách Canada nên ứng phó thế nào trước lời đe dọa áp thuế và đề xuất sáp nhập của ông Trump.
Thủ hiến Ford ca ngợi Canada là "quốc gia tuyệt vời nhất thế giới" và tỉnh Ontario "tuyệt vời hơn mọi nơi khác". Chính trị gia 60 tuổi khẳng định chừng nào còn làm thủ hiến Ontario thì tỉnh của mình sẽ không bao giờ trở thành một phần lãnh thổ Mỹ.
Trong cuộc phỏng vấn sau đó trên đài CNN, Ford đính chính đề xuất mua lại Alaska và Minnesota chỉ là nói đùa. Ông phân bua rằng mình chỉ đưa ra ví dụ để chứng minh đề xuất sáp nhập Canada vào Mỹ là ý tưởng phi lý.
Thanh Danh (Theo Daily Beast, CBS, CTV News)