Gallup, tổ chức thăm dò và phân tích dư luận có trụ sở tại Mỹ, hôm 19/11 công bố khảo sát cho thấy người dân Ukraine đang ngày càng mệt mỏi với xung đột và lần đầu ghi nhận tỷ lệ ủng hộ đàm phán hòa bình chiếm đa số trong dư luận nước này.
Các đợt thăm dò tiến hành vào tháng 8 và tháng 10 cho thấy trung bình 52% người Ukraine được hỏi bày tỏ mong muốn "kết thúc chiến sự bằng đàm phán càng sớm càng tốt", trong khi 38% cho rằng Ukraine nên tiếp tục chiến đấu đến khi giành được thắng lợi trước Nga.
Gallup đánh giá quan điểm của dư luận Ukraine đã thay đổi đáng kể so với giai đoạn ngay sau khi chiến sự bùng phát hồi tháng 2/2022.
Trong khảo sát được tiến hành vào những tháng đầu chiến sự, 73% người Ukraine kiên quyết chọn "chiến đấu đến cùng". Đến năm 2023, tỷ lệ ủng hộ "tiếp tục chiến đấu" giảm xuống còn 63%, trong khi 27% ủng hộ giải pháp đàm phán hòa bình.
Gallup chưa công bố số cuộc phỏng vấn cụ thể cho kết quả khảo sát năm nay. Tuy nhiên, trong tài liệu về phương pháp và quy mô khảo sát toàn cầu năm 2006-2023, tổ chức này cho biết đã thực hiện 1.000 cuộc phỏng vấn sâu qua điện thoại mỗi năm trong giai đoạn 2022-2023, sử dụng tiếng Nga và tiếng Ukraine, dựa trên số thuê bao có xác thực.
Lực lượng Nga khai hỏa vào vị trí của quân Ukraine ở tỉnh Kursk trong bức ảnh lấy từ video Bộ Quốc phòng Nga công bố ngày 13/11. Ảnh: AP
Kể từ khi xung đột bùng phát, các chiến tuyến chính đều nằm ở những vùng phía đông và nam Ukraine. Gallup cũng tiến hành thăm dò dư luận ở các khu vực này qua từng giai đoạn.
Theo các nhà phân tích của Gallup, trong năm 2022, phần lớn người dân Ukraine ở những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của chiến sự vẫn ủng hộ tiếp tục chiến đấu, với 63% ở miền đông và 61% ở miền nam Ukraine. Tuy nhiên, mức ủng hộ kéo dài chiến đấu đã giảm ở gần như mọi khu vực trên cả nước trong năm nay, tất cả đều dưới 50%.
Những khu vực xa tiền tuyến như thủ đô Kiev và miền tây Ukraine giảm sâu nhất về mức ủng hộ chiến đấu, lần lượt giảm 39 và 40 điểm phần trăm. Tại miền đông, 63% người dân muốn xung đột kết thúc sớm, chỉ 27% muốn tiếp tục.
Trong nhóm ủng hộ đàm phán, khoảng 52% tin rằng Ukraine nên sẵn sàng nhượng bộ một phần lãnh thổ để đổi lấy hòa bình, 38% phản đối và 10% không đưa ra ý kiến. Gallup không hỏi chi tiết về mức độ nhượng bộ lãnh thổ mà người dân chấp nhận.
Ngay cả những người ủng hộ chiến đấu đến cùng cũng thay đổi cách nhìn nhận về "chiến thắng" sau gần ba năm chiến sự. Ở năm 2022 và 2023, lần lượt 92% và 93% cho rằng chiến thắng là "giành lại toàn bộ lãnh thổ trước năm 2014, trong đó có bán đảo Crimea". Đến năm 2024, tỷ lệ ủng hộ cách nhìn nhận này giảm còn 81%.
Gallup cũng khảo sát ý kiến người dân ủng hộ đàm phán về vai trò của các cường quốc nước ngoài trong tiến trình hòa bình. Khoảng 70% muốn Liên minh châu Âu (EU) và 63% ủng hộ Anh đóng vai trò quan trọng trong đàm phán, cao hơn hẳn mức ủng hộ Mỹ làm cầu nối, bất chấp lãnh đạo Mỹ là ai.
Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm 16/11 tuyên bố Kiev sẵn sàng chấm dứt xung đột với Moskva thông qua đàm phán, với điều kiện nền tảng là "đất nước Ukraine vững mạnh" cả trên chiến trường và ngoại giao. Ông nhấn mạnh Ukraine sẽ làm mọi cách để chiến sự chấm dứt trong năm 2025 thông qua biện pháp hòa bình.
Thanh Danh (Theo Gallup, NY Post, Pravda)