AI giải đề toán 'nhanh như chớp', chúng ta phải dạy và học ra sao?

Thí sinh ở một điểm thi tại TP.HCM vui vẻ sau khi kết thúc môn thi toán - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Điều này một lần nữa đặt ra nhiều suy nghĩ về tính cấp thiết phải thay đổi cách dạy và học trong bối cảnh mới.

Cách đây bảy năm, trong bài nói chuyện tại Hội nghị TED tháng 4-2017, chuyên gia trí tuệ nhân tạo (AI) người Nhật Noriko Arai đã chia sẻ về Robot Todai. Đây là sản phẩm được lập trình để tham gia vào bài kiểm tra đầu vào của một trong những trường đại học danh tiếng nhất Nhật Bản - Trường đại học Tokyo.

Mặc dù Robot Todai không đạt đủ điểm số để trúng tuyển vào trường học, nhưng nó vẫn đạt thành tích tốt hơn 80% số học sinh tham gia vào kỳ thi này. Kỳ thi vào Trường đại học Tokyo bao gồm bảy phần khác nhau, trong đó có thể kể đến toán học, khoa học, tiếng Anh, cũng như cần phải viết một bài luận 600 từ.

Bảy năm qua đánh dấu sự phát triển theo cấp số nhân của công nghệ, nhất là AI, vì vậy chuyện ChatGPT giải chính xác đề thi toán tốt nghiệp phổ thông 2024 là một điều có thể hiểu được.

Tôi chép bài báo AI giải toán trên báo Tuổi Trẻ vào Gemini của Google với câu hỏi "Nếu AI có thể giải toán như vậy, học sinh phải học toán như thế nào, giáo viên phải dạy toán như thế nào?". Và kết quả là ra gần như toàn bộ câu trả lời mà Gemini đã cung cấp.

Sự ra đời của AI và khả năng giải toán của nó đặt ra nhiều vấn đề cho cả học sinh và giáo viên về cách học và dạy môn toán hiệu quả trong tương lai.

Dưới đây là một số phân tích và đề xuất:

Đối với học sinh

Thay đổi tư duy học tập: Thay vì chỉ tập trung vào việc học thuộc công thức và giải toán theo mẫu, học sinh cần rèn luyện tư duy logic, tư duy phản biện và khả năng sáng tạo để giải quyết vấn đề một cách linh hoạt.

Tận dụng AI như công cụ hỗ trợ: Học sinh có thể sử dụng AI để tra cứu thông tin, giải thích các khái niệm toán học khó hiểu, luyện tập giải toán và nhận phản hồi. Tuy nhiên cần lưu ý rằng AI chỉ là công cụ hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn cho việc học tập và rèn luyện tư duy của bản thân.

Phát triển các kỹ năng khác: Ngoài kiến thức toán học, học sinh cần phát triển các kỹ năng khác như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng sử dụng công nghệ... Những kỹ năng này sẽ giúp học sinh thành công trong học tập và cuộc sống.

Đối với giáo viên

Đổi mới phương pháp giảng dạy: Thay vì chỉ giảng dạy theo phương pháp truyền thống, giáo viên cần sử dụng các phương pháp giảng dạy mới mẻ, sáng tạo và phù hợp với thời đại. Giáo viên có thể sử dụng các công nghệ giáo dục, các dự án học tập, các hoạt động thực hành để giúp học sinh học tập hiệu quả hơn.

Đánh giá học sinh một cách toàn diện: Giáo viên cần sử dụng nhiều phương pháp đánh giá khác nhau để đánh giá học sinh một cách toàn diện, bao gồm đánh giá kiến thức, kỹ năng, thái độ và hành vi.

Trang bị kiến thức và kỹ năng về AI: Giáo viên cần trang bị kiến thức và kỹ năng về AI để có thể sử dụng AI hiệu quả trong việc giảng dạy và học tập.

Tháng 6-2024, tôi có cơ hội được tham gia một chương trình đào tạo dành cho giáo viên các trường trung học cơ sở, trung cấp và cao đẳng nghề về nâng cao năng lực số giáo viên. Một câu hỏi tôi thường đặt cho các học viên: "Nhiệm vụ quan trọng nhất của giáo viên là gì?". Câu trả lời tôi nhận được nhiều nhất là: "Truyền đạt kiến thức đến học sinh, sinh viên".

Rõ ràng những gợi ý trên đây của AI rất đáng để chúng ta suy nghĩ về mục tiêu của sự học, sự dạy, từ đó nhanh chóng có những thay đổi trong việc học (của học sinh, sinh viên) và việc dạy (của thầy cô giáo) để thích ứng với bối cảnh mới.