Phim kinh dị là thể loại mang đến những giây phút rùng mình cho khán giả, khám phá góc tối tâm hồn, cuộc sống con người. Dịp Halloween năm nay, USA Today điểm qua những phim "phải xem trước khi chết" - được giới phê bình đánh giá cao.
The Cabinet of Dr. Caligari (1920)
Trailer "The Cabinet of Dr. Caligari". Video: Rotten Tomatoes Trailers
Bộ phim câm do đạo diễn Đức Robert Wiene chỉ đạo. Nội dung xoay quanh Francis (Friedrich Feher đóng) và vị hôn thê Jane (Lil Dagover) tìm bằng chứng buộc tội bác sĩ Caligari (Werner Krauss) và anh chàng bị mộng du Cesare (Conrad Veidt) vì giết chết người bạn Alan của họ. Trong suốt quá trình điều tra tại một nhà thương điên, những sự thật dần hé lộ.
Tác phẩm gây ấn tượng khi phát hành ở Đức, sau đó lan rộng đến Pháp và Mỹ. Theo Rotten Tomatoes, The Cabinet of Dr. Caligari được cho là bộ phim kinh dị đầu tiên, đặt ra tiêu chuẩn cao cho thể loại này.
The Bride of Frankenstein (1935)
Trailer "The Bride of Frankenstein". Video: Rotten Tomatoes Trailers
Dự án của đạo diễn James Whale, là phần tiếp theo của Frankenstein (1931), tiếp tục câu chuyện về nhà khoa học điên Henry Frankenstein (Colin Clive). Anh bị người cố vấn cũ - Pretorius (Ernest Thesiger) - kiểm soát, yêu cầu tạo ra người tình của Quái vật (Boris Karloff thủ vai).
Giới phê bình khen ngợi màn trình diễn của Boris Karloff và Elsa Lanchester. Năm 1998, tác phẩm được thêm vào danh sách của Viện lưu trữ phim quốc gia, do có ý nghĩa về mặt văn hóa, lịch sử và thẩm mỹ. Time xếp Bride of Frankenstein trong danh sách 100 phim hay nhất mọi thời.
Horror of Dracula (1958)
Trailer "Horror of Dracula". Video: Rotten Tomatoes Trailers
Phim do Terence Fisher đạo diễn, dựa trên tiểu thuyết cùng tên của Bram Stoker. Trong quá trình tìm kiếm người bạn mất tích Jonathan Harker (John Van Eyssen), bác sĩ săn ma cà rồng Van Helsing (Peter Cushing) được dẫn đến lâu đài của Bá tước Dracula (Christopher Lee). Khi đến nơi, Van Helsing tìm thấy Harker trong hầm mộ của Dracula và phát hiện mục tiêu tiếp theo của bá tước là vị hôn thê của Harker, Lucy Holmwood (Carol Marsh). Với sự giúp đỡ của anh trai Lucy, Van Helsing hợp sức đối phó kẻ phản diện.
Theo trang Film Bulletin, nhạc phim của James Bernard là một trong những yếu tố khiến tác phẩm lôi cuốn khán giả. Variety cho rằng kỹ thuật đan xen nhiều tình huống của phim tạo nhiều sự căng thẳng và hồi hộp. Một số nhà phê bình khen diễn xuất của Peter Cushing và Christopher Lee. Dù chỉ xuất hiện bảy phút, nhân vật Bá tước Dracula trở thành biểu tượng gắn liền với tên tuổi Lee. Vai diễn được đánh giá vừa quyến rũ vừa đáng sợ, khác với hình ảnh ma cà rồng chỉ gây khiếp hãi trong phim câm đen trắng trước đó.
The Birds (1963)
Trailer "The Birds". Video: Universal Pictures
Tác phẩm của Alfred Hitchcock kể về người phụ nữ thượng lưu tên Melanie Daniels (Tippi Hedren) và luật sư Mitch Brenner (Rod Taylor) gặp nhau tại một cửa hàng thú cưng ở San Francisco (Mỹ). Sau đó, cô giao một cặp chim uyên ương đến nhà Mitch ở bờ biển California. Tuy nhiên, không lâu sau, những con chim đột ngột tấn công người dân. Ban đầu, các chúng chia thành từng đợt nhỏ lẻ, nhưng dần trở nên tàn bạo.
Giới chuyên môn nhận định The Birds chứng minh việc phát triển các tình tiết là chìa khóa tạo nên sự hồi hộp trong phim của Alfred Hitchcock. Ông thành công khi biến những chú chim tưởng chừng vô hại thành nhân vật phản diện đáng sợ nhất trong lịch sử phim kinh dị. Theo KinoVoid, đạo diễn Andrei Tarkovsky xếp phim trong 77 tác phẩm bắt buộc phải xem đối với sinh viên ngành điện ảnh. Năm 2021, tạp chí Time Out bình chọn tác phẩm vào danh sách 100 phim kinh dị hay nhất.
Night of the Living Dead (1968)
Trailer "Night of the Living Dead". Video: Rotten Tomatoes Trailers
Tác phẩmcủa đạo diễn George A. Romero đến nay vẫn được xem là chuẩn mực cho dòng phim về zombie. Câu chuyện kể về bảy người bị mắc kẹt trong một trang trại ở phía tây Pennsylvania, cảnh giác trước bọn quái vật ăn thịt người.
Phim được thực hiện với kinh phí thấp nhưng tạo ra nhiều khung hình ám ảnh. Trong phim, người chết hồi sinh ngay sau lúc tắt thở và trở thành những xác sống. Chúng có tốc độ chậm nhưng kiên trì với mục tiêu. Night of the Living Dead mang đến những thay đổi mang tính cách mạng trong việc phim ảnh khắc họa hình ảnh zombie.
The Exorcist (1973)
Một cảnh trong phim "The Exorcist". Ảnh: Warner Bros.
Tác phẩm của William Friedkin dựa trên sự kiện có thật, bắt đầu khi cô bé Regan (Linda Blair) có những hành động kỳ lạ. Mẹ của Regan (Ellen Burstyn thủ vai) tìm kiếm mọi sự giúp đỡ. Trong lúc đó, một linh mục địa phương (Jason Miller) nghĩ cô bé có thể bị quỷ dữ bắt giữ, yêu cầu thực hiện lễ trừ tà, đồng thời cử cha Merrin (Max von Sydow) đến để giúp đỡ.
Ở Oscar năm 1974, phim thắng hai trong số 10 đề cử, gồm giải Kịch bản chuyển thể xuất sắc và Âm thanh xuất sắc. Cây bút Richard Roeper của Chicago Sun-Times gọi The Exorcist là bộ phim đáng sợ nhất từng được thực hiện. Theo ScreenRant, nhiều khán giả ngất xỉu khi xem bộ phim, còn một số người buồn nôn trước những cảnh quay táo bạo của tác phẩm.
Jaws (1975)
Phim do Steven Spielberg đạo diễn, dựa trên tiểu thuyết đầu tay của nhà văn người Mỹ Peter Benchley. Kịch bản lấy bối cảnh thị trấn Amity Island (Mỹ), nơi cảnh sát trưởng Martin Brody (Roy Scheider đóng), nhà hải dương học Matt Hooper (Richard Dreyfuss) và thợ săn cá mập Quint (Robert Shaw) hợp sức truy đuổi và tiêu diệt một con cá mập trắng khổng lồ đang hoành hành tại bãi biển địa phương.
Trailer "Jaws" năm 1975. Video: Universal Pictures
Sau khi ra mắt, tác phẩm nhanh chóng có doanh thu cao nhất thời điểm công chiếu, giành ba giải Oscar cho Dựng phim xuất sắc, Nhạc phim xuất sắc, và Âm thanh xuất sắc. Tờ Washington Post gọi Jaws là "một trong những bộ phim giật gân nhất từng được thực hiện". Theo Guinness World Records, Jaws là dự án đầu tiên vượt qua mốc 100 triệu USD doanh thu tại phòng vé Mỹ.
Alien (1979)
Trailer "Alien". Video: 20th Century Fox
Alien là thương hiệu kinh dị do đạo diễn Ridley Scott sáng tạo, lấy bối cảnh năm 2122 khi con tàu vũ trụ Nostromo của Ripley (Sigourney Weaver đóng) nhận được tín hiệu từ một hành tinh bí ẩn. Họ đáp xuống thăm dò và một thành viên bị Facehugger tấn công. Con quái vật thoát ra ngoài, tiêu diệt nhóm người trên tàu, chỉ có Ripley sống sót.
Tác phẩm được coi là bước đột phá về công nghệ điện ảnh thế giới. Trong đó, dự án tạo nên một trong những nhân vật kinh điển của thể loại phim khoa học giả tưởng, quái vật không gian, cùng hình tượng nữ anh hùng tiên phong trên màn ảnh do Sigourney Weaver thủ vai.
The Shining (1980)
Cảnh kinh điển của Shelley Duvall trong phim "The Shining". Video: Warner Bros.
Dự án do Stanley Kubrick chỉ đạo, chuyển thể từ truyện ngắn cùng tên của Stephen King. Câu chuyện xoay quanh Jack Torrance (Jack Nicholson đóng) - người đàn ông dần mất trí khi sống cùng gia đình ở một khách sạn biệt lập. Cảnh nhân vật Jack dùng rìu phá cửa, hành lang ngập máu, hai cô bé song sinh ma mị, hay cảnh cậu bé Danny (con trai của Jack, Danny Lloyd đóng) chạy xe đạp được khán giả nhớ đến nhiều năm sau.
Một cảnh trong bộ phim kinh dị "The shining". Ảnh: IMDb
Khi mới ra mắt, tác phẩm không gây ấn tượng với giới chuyên môn. Chicago Tribune cho rằng phim gây thất vọng dù Kubrick là đạo diễn lừng danh. Ngay cả tác giả nguyên tác Stephen King cũng chê hướng đi của Kubrick. Tuy nhiên, luồng ý kiến đảo chiều vài năm sau, khi các nhà phê bình phân tích kỹ hơn về tác phẩm. Năm 2001, The Shining được xếp hạng 29 trong danh sách 100 phim giật gân hay nhất của Viện Phim Mỹ. 5 năm sau, nhà phê bình Roger Ebert đưa tác phẩm vào danh sách phim xuất sắc do ông chọn, cho rằng nó lạnh lẽo, đáng sợ, để lại nhiều nghi hoặc về ý nghĩa.
Quế Chi (theo USA Today)