Cánh tay ở tháp phóng đón trúng tên lửa đẩy Super Heavy giữa không trung hôm 13/10. Ảnh: AFP
Trong thử nghiệm hồi tháng 10, tên lửa đẩy Super Heavy bay lên, chỉ vài phút sau khi phóng nó đốt cháy động cơ để hạ cánh chậm dần và trở lại tháp phóng trên cánh tay robot. Khi tên lửa đẩy Super Heavy quay trở lại nơi hạ cánh định sẵn, tiếng nổ siêu thanh điếc tai vang lên. "Đó thực sự là một trong những âm thanh ầm ĩ nhất mà tôi từng nghe", Noah Pulsipher, sinh viên vật lý ứng dụng ở Đại học Brigham Young tại Provo, Utah, đồng tác giả nghiên cứu gần đây về tiếng ồn gắn liền với hoạt động phóng Starship, cho biết trên CNN.
Âm thanh có thể nghe thấy từ khoảng cách hàng kilomet, ồn ngang tiếng súng nổ ở phạm vi gần, theo nghiên cứu công bố trên tạp chí JASA Express Letters.
Dự kiến tiếng nổ siêu thanh tương tự sẽ phát ra mỗi lần SpaceX đưa tên lửa đẩy Super Heavy trở lại bãi phóng Starbase nằm gần Brownsville, Texas, giáp biên giới Mexico ở điểm cực nam của bang. Tính đến nay, công ty đã tiến hành 6 chuyến bay thử nghiệm hệ thống tên lửa Starship ở cấu hình xếp chồng đầy đủ, nhưng chỉ có chuyến bay thứ 5 hồi tháng 10 có tên lửa đẩy Super Heavy bay trở lại để hạ cánh.
Nhà chức trách liên bang đã cấp phép cho chuyến bay tiếp theo là Flight 7, trong đó tên lửa đẩy Super Heavy có thể bay trở lại và hạ cánh. Là tầng bên dưới của hệ thống Starship, tên lửa đẩy ban đầu đưa tàu vũ trụ Starship nằm ở tầng trên lên quỹ đạo trước khi quay lại bệ phóng. Tiếng nổ siêu thanh gắn liền với hoạt động đó có thể dấy lên những mối lo ngại mới về môi trường đối với chương trình phát triển tên lửa.
Vấn đề liên quan tới tiếng nổ siêu thanh có thể bao gồm khả năng tổn thương thính lực hoặc dẫn tới vấn đề nhỏ ở kết cấu của các tòa nhà trong khu vực gần vịnh Mexico. Elon Musk, giám đốc điều hành SpaceX, phủ nhận báo cáo gần đây về nguy cơ của tiếng nổ siêu thanh. Dù chưa có trường hợp hư hại nào về tài sản được ghi nhận sau lần hạ cánh nhẹ nhàng đầu tiên của Super Heavy hồi tháng 10, nhóm nghiên cứu cho biết họ cần thêm dữ liệu nhằm tìm hiểu đầy đủ nguy cơ.
Nếu SpaceX hướng tới thực hiện hàng chục, thậm chí hàng trăm lần phóng Starship mỗi năm, mục tiêu đó sẽ dấy lên câu hỏi về phản ứng của cộng đồng địa phương xung quanh bãi phóng của công ty và liệu siêu tên lửa mới có thể bị phản đối giống như các phương tiện nổi tiếng khác từng gây tranh cãi về tiếng nổ siêu thanh hay không.
Nguy cơ tiềm ẩn
Các nhà nghiên cứu và quản lý đang làm việc để đánh giá rủi ro mà tiếng nổ siêu thanh có thể gây ra với khu vực xung quanh. "Bất cứ khi nào bạn gặp âm thanh chói tai trên 140 decibel, nguy cơ mất thính lực rất đáng lưu tâm. Tiếng nổ siêu thanh từ lần phóng hồi tháng 10 của Starship lên tới 146 decibel ở một số khu vực, giống như nghe tiếng nổ súng chỉ cách vài mét mà không có dụng cụ bảo vệ", Gee cho biết.
Theo ông, áp suất và độ ồn mà nhóm nghiên cứu ở Brigham Young đo được hé lộ tiếng nổ siêu thanh đạt mức có thể làm vỡ cửa kính ở một số khu vực, đặc biệt là loại cũ, hư hỏng hoặc chỉ có một lớp. Theo Gee, dù mối đe dọa đối với con người và tài sản chắc chắn rất nhỏ, họ vẫn chưa rõ tiếng nổ siêu thanh tác động như thế nào đối với cộng đồng Nam Texas quanh bãi hạ cánh của Starship. Gee và cộng sự sẽ cần thêm dữ liệu về tiếng nổ siêu thanh và mô hình thời tiết có thể tác động như thế nào tới nó.
Nhóm nghiên cứu Brigham Young thu thập dữ liệu thông qua thiết bị đặt cách bãi phóng 9,7 - 35,4 km. Nhưng có những công trình nằm gần bệ phóng Starship hơn nhiều, ở địa điểm SpaceX gọi là Starbase. Hiệu ứng mạnh nhất từ tiếng nổ siêu thanh sẽ mang tính cục bộ, theo SpaceX. Khu vực Starbase chủ yếu bao gồm khu bảo tồn động vật hoang dã và đất tư nhân do SpaceX sở hữu. Ngoài ra còn có khu phố mang tên làng Boca Chica, ở cách bệ phóng chưa tới 3,2 km. SpaceX mua phần lớn nhà cửa trong vùng cách đây vài năm nhưng cư dân tư nhân vẫn sở hữu ít nhất vài bất động sản.
An Khang (Theo CNN)