Sư tử Jacob mất một chân do mắc bẫy của thợ săn. Ảnh: Alex Braczkowski
Vào một tối tháng 2, hai con sư tử đực đứng ở quãng nước nông của sông Kazinga trong vườn quốc gia Nữ hoàng Elizabeth, ở Uganda, và tìm cách đi qua sông. Bờ bên kia sông ở cách đó gần 1,6 km. Sông Kazinga có thể sâu tới 6 m ở một số chỗ, nổi tiếng với mật độ hà mã lớn nhất thế giới và những con cá sấu dài gần 5 m. Trước đó gần 12 giờ, hai con sư tử đực thua cuộc trong trận chiến giành lãnh thổ nhưng may mắn sống sót. Ở lại bờ bên này con sông rất nguy hiểm và chúng có thể nghe thấy tiếng gầm rống của sư tử cái từ xa, theo Wire New Fax.
Tương tự nhiều loài mèo, những con sư tử không thích bơi. Một con trong số chúng tên Jacob chỉ có 3 chân. Nó mất một chân do mắc bẫy của thợ săn trộm vào năm 2020. Nhưng cả Jacob và em nó là Tibu đều không chùn bước. Hai con mèo lớn bắt đầu chuyến bơi dài nhất mà các nhà nghiên cứu từng ghi nhận ở sư tử. Họ mô tả phát hiện trong bài báo sắp xuất bản trên tạp chí Ecology and Evolution.
Đôi sư tử khá chật vật trong 3 lần vượt sông. Trong lần thử thứ hai, drone theo dõi chúng thu được dấu hiệu nhiệt lớn có thể là một con cá sấu hoặc hà mã bám đuôi. Hai con sư tử đực tách ra theo hình chữ Y trước khi vội vã trở lại bờ. Chưa đầy một giờ sau lần thử đầu tiên, cả hai quyết định thử sức lần thứ 3. Lộ trình dường như rõ ràng và chúng tiếp tục bơi cho tới khi vượt qua con sông. Alexander Braczkowski, nhà sinh vật học bảo tồn làm việc với Đại học Griffith ở Australia và Đại học Bắc Arizona, người nghiên cứu anh em sư tử từ năm 2017, nhận xét chuyến vượt sông của chúng rất gay cấn.
Sông Kazinga cắt ngang qua vườn quốc gia. Tiến sĩ Braczkowski và cộng sự trông thấy Jacob và em nó ở bên kia con sông 3 lần. Họ cho rằng chúng bơi qua lại giữa hai bờ. Nhưng họ thiếu bằng chứng cho thấy chúng bơi suốt quãng đường.
Giới nghiên cứu từng quan sát sư tử bơi ở vùng châu thổ Okavango tại Botswana, nhưng hiếm khi xa quá 46 m. Năm 2012, một con sư tử bơi khoảng 100 m qua sông Zambezi từ Zimbabwe tới Zambia. Vào tháng 11/2023, một con sư tử đực trẻ tuổi bơi ngang qua sông Rufiji ở nam Tanzania, vượt qua quãng đường 300 m trên mặt nước. Có bằng chứng cho thấy sư tử bơi giữa hai bờ hồ Kariba cũng nằm ở biên giới giữa Zambia và Zimbabwe và một đảo giữa hồ với khoảng cách gần một kilomet, dù điều này chưa bao giờ được xác nhận bằng video.
Những loài mèo lớn khác thành thạo dưới nước hơn. Báo đốm chuyên săn cá sấu caiman trên sông ở Brazil. Nghiên cứu vào năm 2022 hé lộ một con sư tử núi ở vùng Puget Sound ngoài khơi bang Washington bơi gần 1,2 km. Cùng năm, một con hổ cái bơi qua khoảng cách tương tự để vượt sông Brahmaputra ở bắc Ấn Độ.
Nhưng tiến sĩ Brackowski ước tính hai con sư tử ở Uganda bơi gần 1,6 km qua sông Kazinga. Tại sao chúng lại thực hiện hành trình vượt sông nguy hiểm như vậy. Theo Craig Packer, người phụ trách Dự án sư tử Serengeti suốt 35 năm, động lực thôi thúc chúng là tìm kiếm bạn tình.
Điều kiện địa phương cũng góp phần thúc đẩy. Theo tiến sĩ Braczkowski, số lượng sư tử trong vườn quốc gia đã giảm từ 71 xuống 40 con năm 2018, với ít nhất 17 con sư tử, chủ yếu là con cái, bị đầu độc bởi cư dân gần đó nhằm bảo vệ gia súc. Số lượng sư tử đực lớn gấp đôi so với con cái. "Sư tử đực không tìm thấy bạn tình trong khu vực chúng sinh sống. Những con cái duy nhất chúng có thể tiếp cận ở bên kia sông", Braczkowski giải thích. Trong trường hợp đó, chúng có thể quyết định tranh thủ cơ hội ở nơi khác.
An Khang (Theo Wire News Fax)