Đài quan sát Arecibo nhìn từ trên cao. Ảnh: NAIC/Arecibo Observatory.
Một dây cáp chính của Đài quan sát Arecibo bị đứt và rơi xuống đĩa phản xạ bên dưới, gây hư hại nghiêm trọng, Popular Mechanics hôm 17/11 đưa tin. Sự việc xảy ra vào đầu tháng này, chỉ 3 tháng sau sự cố đứt cáp đầu tiên.
Đài quan sát Arecibo được trang bị một trong những kính viễn vọng vô tuyến mạnh nhất thế giới. Hệ thống gồm đĩa phản xạ cố định đường kính 305 m và bệ thu nhận nặng khoảng 800 tấn lơ lửng phía trên.
Bệ thu nhận được treo bởi những dây cáp lớn bằng thép có thể chịu sức nặng hàng trăm tấn. Tuy nhiên, sau khi dây cáp phụ đứt vào tháng 8, một dây cáp chính phải chịu thêm lực và cũng đứt hôm 6/11, rơi xuống đĩa phản xạ bên dưới khiến tình trạng hư hỏng trầm trọng thêm.
"Đây chắc chắn không phải là điều chúng tôi muốn chứng kiến, nhưng quan trọng nhất là không ai bị thương", Francisco Cordova, giám đốc Đài quan sát Arecibo, cho biết.
Đĩa phản xạ của Đài quan sát Arecibo vỡ nát sau sự cố đứt cáp tháng 8. Ảnh:UCF/Arecibo Observatory.
Đài quan sát Arecibo được xây dưới đáy một hố sụt tự nhiên tại Puerto Rico và bắt đầu hoạt động từ năm 1963. Vào thời điểm đó, đây là kính viễn vọng vô tuyến đĩa đơn lớn nhất thế giới. Trong gần 6 thập kỷ hoạt động, nó đã vượt qua nhiều cơn bão và động đất. Tuy nhiên, một số chuyên gia lo ngại những trục trặc gần đây có thể đặt dấu chấm hết cho kính viễn vọng.
"Là người dựa vào Arecibo để nghiên cứu khoa học, tôi cảm thấy lo sợ. Tình huống bây giờ rất đáng ngại. Có khả năng nó sẽ phải chịu những thiệt hại khủng khiếp", Scott Ransom, nhà thiên văn tại Đài quan sát Sóng hấp dẫn Nanohertz Bắc Mỹ, chia sẻ. Hai lần đứt cáp khiến Arecibo phải dừng quan sát bầu trời từ tháng 8.
Hơn 250 nhà khoa học sử dụng các thiết bị của đài quan sát này hàng năm, thu được những thông tin quan trọng về vũ trụ. Arecibo đóng vai trò thiết yếu trong chương trình Quan sát Vật thể gần Trái Đất của NASA. Chương trình phòng thủ này tìm kiếm và theo dõi những tiểu hành tinh có thể đâm vào Trái Đất, giúp con người có thời gian chuẩn bị biện pháp đối phó.
Các chuyên gia lên kế hoạch thay thế cáp cũ vào tháng tới, nhưng chưa lo liệu được chi phí. Họ ước tính cần hơn 12 triệu USD và đang kêu gọi vốn từ Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ để sửa chữa. Mọi việc cần được tiến hành nhanh chóng vì chỉ còn vài dây cáp chịu sức nặng của bệ thu nhận khổng lồ. Trong lúc đợi hỗ trợ, các kỹ sư dùng drone và camera từ xa để đánh giá tình hình và xác định nguyên nhân sự cố.
Thu Thảo (Theo Popular Mechanics)