Tổng thống Yoon bị bắt, rồi sao nữa?

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol - Ảnh: REUTERS

Ngày 15-1, Tổng thống Yoon Suk Yeol trở thành tổng thống đương nhiệm đầu tiên tại Hàn Quốc bị bắt giữ để thẩm vấn về các cáo buộc hình sự.

Sự kiện này diễn ra sau nhiều tuần ông cố thủ trong dinh thự được ví như "pháo đài", với cáo buộc nổi loạn liên quan việc đưa binh sĩ vũ trang vào quốc hội sau lệnh thiết quân luật gây tranh cãi đêm 3-12-2024.

Văn phòng Điều tra tham nhũng quan chức cấp cao (CIO) có 48 giờ để thẩm vấn trước khi phải xin lệnh giam giữ tối đa 20 ngày hoặc trả tự do cho ông Yoon.

Tổng thống Yoon rời "pháo đài"

Sau nhiều tuần căng thẳng, CIO cuối cùng đã thi hành được lệnh bắt giữ đối với Tổng thống Yoon. Lực lượng hơn 3.000 cảnh sát được huy động để đảm bảo việc thực thi lệnh bắt diễn ra suôn sẻ.

Trong nhiều tuần trước khi bị bắt, ông Yoon đã cố thủ tại khu dinh thự trên đồi ở Seoul, nơi được bảo vệ nghiêm ngặt bởi Cơ quan An ninh tổng thống (PSS). Đội ngũ này lắp đặt hàng rào thép gai và nhiều chướng ngại vật, khiến khu vực này được ví như một "pháo đài" kiên cố.

Ngày 3-1, CIO từng nỗ lực tiếp cận nhưng bị đặc vụ PSS và binh sĩ quân đội ngăn chặn, làm dấy lên lo ngại về khả năng xảy ra đụng độ bạo lực.

Tuy nhiên khi CIO quay lại vào ngày 15-1 cùng hơn 3.000 cảnh sát và các công cụ hỗ trợ đặc biệt, lực lượng của ông Yoon không kháng cự. Lần này ông Yoon đã chấp nhận trình diện. 

Trong thông điệp video phát sau đó, ông tuyên bố đồng ý đi thẩm vấn để tránh xung đột đổ máu giữa lực lượng bảo vệ và cảnh sát. Đồng thời ông vẫn cho rằng lệnh bắt giữ và cuộc điều tra của CIO là bất hợp pháp.

Quyền Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang Mok cũng đưa ra lời kêu gọi toàn quốc, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì trật tự. 

Ông nói: "Tất cả mọi người và cộng đồng quốc tế đang theo dõi. Chúng ta không thể dung thứ cho bạo lực, vì nó sẽ gây tổn hại không thể khắc phục được đối với lòng tin của người dân và danh tiếng quốc tế của chúng ta".

Nguồn: New York Times - Dữ liệu: THANH BÌNH - Đồ họa: TUẤN ANH

Chuyện gì tiếp theo?

Theo quy trình pháp lý, CIO có 48 giờ để thẩm vấn trước khi phải xin lệnh giam giữ tối đa 20 ngày hoặc trả tự do. Trong ngày đầu tiên bị thẩm vấn tại văn phòng CIO, ông Yoon thực hiện "quyền im lặng" và từ chối ghi hình. Một quan chức CIO xác nhận rằng ông Yoon không hợp tác trong quá trình làm việc.

Có khả năng ông Yoon sẽ bị chuyển đến Trung tâm giam giữ Seoul sau 48 giờ thẩm vấn. Đây là nơi từng giam cựu tổng thống Park Geun Hye và các nhân vật nổi tiếng khác như chủ tịch Tập đoàn Samsung Lee Jae Yong. Các luật sư của ông Yoon lập luận rằng lệnh bắt giữ này vi phạm thẩm quyền pháp lý và nhóm điều tra viên CIO đã lạm quyền.

Trong khi đó Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc vẫn đang xem xét tính hợp pháp của kiến nghị luận tội ông Yoon mà quốc hội thông qua vào ngày 14-12-2024. Nếu bị kết tội nổi loạn, ông Yoon có thể đối mặt với án tử hình hoặc tù chung thân. Tuy nhiên cũng có khả năng ông sẽ được Tòa án Hiến pháp phục chức, dù điều này khó dự đoán.

Dư luận Hàn Quốc đang chia rẽ sâu sắc. Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy đa số người dân không ủng hộ quyết định ban bố thiết quân luật của ông Yoon, nhưng tình trạng bế tắc chính trị những tuần qua lại tạo động lực cho những người ủng hộ ông. Nhiều người đã tập trung bên ngoài dinh thự tổng thống để phản đối lệnh bắt giữ, đồng thời hô vang khẩu hiệu "Lệnh bắt giữ bất hợp pháp!".

Đáng chú ý Đảng Quyền lực nhân dân (PPP) của ông Yoon đang có dấu hiệu hồi phục về tỉ lệ ủng hộ. Theo kết quả thăm dò mới nhất của Hãng Realmeter, tỉ lệ ủng hộ dành cho PPP đạt 40,8%, chỉ kém Đảng Dân chủ đối lập (42,2%) - một khoảng cách nhỏ hơn đáng kể so với mức 10,8% của tuần trước.

Tương lai của ông Yoon hiện chưa rõ ràng, nhưng sự kiện này đã đặt ra nhiều câu hỏi quan trọng về sự cân bằng giữa pháp quyền và ổn định chính trị. Trong bối cảnh này, cả thế giới đang hướng ánh mắt về Seoul chờ xem những gì sẽ diễn ra trong những tuần và tháng tới, và liệu Hàn Quốc sẽ vượt qua được thách thức lớn này hay sẽ rơi vào vòng xoáy bất ổn sâu sắc hơn.