Tại ngã ba biên giới Israel, Lebanon và biển Địa Trung Hải, những người lính Israel đang tuần tra trong rừng thì phát hiện một mảng sơn xanh bất thường trên thân cây.
Đó là dấu hiệu bí mật giúp lính Israel phát hiện một trong hàng trăm hầm ngầm mà Hezbollah đã xây dựng dọc biên giới để chuẩn bị cho kế hoạch xâm nhập vào Israel, theo lời các sĩ quan nước này.
Binh lính Israel bên trong một khu rừng ở miền nam Lebanon, nơi họ phát hiện đạn dược và thuốc nổ được cho là do Hezbollah để lại, hôm 13/10. Ảnh: AP
Bên trong hầm ngầm có quần áo dã chiến, pin năng lượng mặt trời và một khối thuốc nổ mà các sĩ quan cho biết có thể được sử dụng để phá vỡ bức tường biên giới, giúp các tay súng Hezbollah tràn qua lãnh thổ.
Hai tuần kể từ khi mở chiến dịch "tấn công hạn chế" trên bộ vào lãnh thổ Lebanon, quân đội Israel đã trinh sát nhiều khu rừng và những ngôi làng vắng vẻ ở bên kia biên giới, tham gia vào các cuộc đấu súng với Hezbollah và thỉnh thoảng bị phục kích.
Giới chức Israel cho biết mục tiêu của họ là tìm và phá hủy các boongke cũng như cơ sở hạ tầng quân sự khác mà Hezbollah đã xây dựng trong nhiều năm ở miền nam Lebanon. Họ mô tả hoạt động này chỉ giới hạn ở việc loại bỏ mối đe dọa dọc biên giới, tạo điều kiện cho hàng chục nghìn người Israel phải rời bỏ nhà cửa ở miền bắc có thể quay về.
"Chúng tôi muốn tạo cảm giác an toàn", một quan chức Israel nói. "Chúng tôi cần cho người dân thấy rằng chúng tôi đang tích cực phá hủy cơ sở hạ tầng của đối phương gần biên giới".
Trong quá trình này, quân đội Israel cũng điều phương tiện san ủi, mở đường cho binh sĩ và phương tiện hành quân trên các sườn núi ở miền nam Lebanon, san phẳng những ngôi nhà mà họ cho là do Hezbollah sử dụng.
Hàng chục nghìn người đã phải sơ tán khỏi miền nam Lebanon và hơn 2.100 người thiệt mạng kể từ khi Israel và Hezbollah bắt đầu giao tranh từ cuối năm ngoái.
Chiến dịch tấn công trên bộ của Israel vào Lebanon là hoạt động khác biệt và nguy hiểm hơn so với các cuộc không kích nhắm vào Hezbollah trước đó, khi binh lính Israel giờ đây phải đối đầu trực diện với đối phương trên địa hình đồi núi mà Hezbollah đã dành nhiều năm chuẩn bị, giới quan sát đánh giá.
"Với một chiến dịch trên bộ, bạn biết mình sẽ bắt đầu ở đâu, nhưng không biết mình sẽ kết thúc như thế nào", Danny Citrinowicz, cựu quan chức tình báo quân sự Israel, hiện là thành viên Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia, trụ sở tại Tel Aviv, lưu ý.
Binh sĩ Lebanon tại một ngôi làng ở miền nam đất nước hồi đầu tháng. Ảnh: AP
Binh sĩ Israel nhanh chóng đối mặt thách thức khi tấn công trên bộ, khi bị phục kích vào ngày thứ hai của chiến dịch.
Một nhóm lính biệt kích Israel vượt qua biên giới trong đêm và tiến vào làng Kfar Kila để tìm kiếm nơi ẩn náu và vũ khí của Hezbollah. Ngay khi mặt trời vừa lên, một tiếng nổ lớn khiến họ bất ngờ. Các tay súng Hezbollah nấp trong vị trí kiên cố dùng súng trường, tên lửa chống tăng bắn vào họ từ nhiều hướng. Một quả đạn súng cối 60 mm rơi vào giữa đội hình Israel, khiến một số binh sĩ thương vong.
Máy bay không người lái (UAV) và pháo binh Israel tích cực yểm trợ khi những người lính tìm cách vừa rút lui vừa đưa thi thể người chết cùng những người bị thương ra khỏi nơi hỏa lực dữ dội. Khi khói tan, ít nhất 6 lính Israel đã thiệt mạng. Đây là thương vong đầu tiên và chết chóc nhất của quân đội Israel trong chiến dịch trên bộ tại Lebanon kể từ khi nó bắt đầu vào đêm 1/10.
"Đó là trận chiến ban đêm kéo dài sang ban ngày, đầy thách thức về mặt tác chiến, trước những kẻ thù phòng ngự ở vị trí kiên cố bắn về phía chúng tôi từ các hướng khác nhau", một quan chức quân sự Israel nói. "Chúng tôi đang rút kinh nghiệm từ sự cố này".
Sau hai tuần giao tranh, ít nhất 11 binh sĩ Israel đã thiệt mạng tại Lebanon. Tel Aviv không tiết lộ số binh sĩ bị thương, nhưng một quan chức quân sự cho hay số bị thương nhiều gấp đôi đến gấp ba số tử vong.
25 lính đã bị thương trong một cuộc phục kích khác hôm 13/10, quân đội Israel cho biết. Các binh sĩ lúc bấy giờ đang tiến vào Ramya, ngôi làng nằm ở khu vực trung tâm biên giới, thì Hezbollah kích hoạt một thiết bị nổ và đồng loạt nã đạn về phía họ.
Theo phát ngôn viên quân đội Israel, một chiếc xe tăng khi rút khỏi trận địa phục kích đã đâm vào cổng căn cứ lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc, trước khi bắn đạn khói để giúp sơ tán binh lính. Sự cố này đã vấp phải chỉ trích gay gắt từ lực lượng gìn giữ hòa bình.
Israel tuyên bố đã hạ hàng trăm thành viên Hezbollah, song nhóm này không bình luận về con số trên. Hezbollah từng công bố hơn 500 tay súng của họ đã thiệt mạng trong năm qua, nhưng ngừng cung cấp số liệu sau khi Israel phát động chiến dịch trên bộ.
"Hầu hết đòn kháng cự chúng tôi gặp phải không phải trực diện, mà thường là bom, mìn họ gài sẵn cùng rất nhiều hỏa lực súng cối và tên lửa chống tăng", một thiếu tá Israel đang chiến đấu ở Lebanon tiết lộ. "Chúng tôi không thể nhắm mục tiêu vào họ từ trên không, bởi họ ẩn náu dưới hầm ngầm, được cây cối, đất đá che phủ".
Sau mỗi vài ngày, Israel lại đưa thêm các sư đoàn mới vào cuộc chiến để mở rộng mặt trận dọc theo chiều dài biên giới. Hàng nghìn binh sĩ đang tham gia chiến dịch, liên tục di chuyển vào và ra khỏi Lebanon mỗi ngày.
Các quan chức Israel cho biết họ cũng đã đưa một số xe tải chở vũ khí thu được của Hezbollah trở về. Họ còn tìm thấy và phá hủy một số đường hầm, trong đó có một đường hầm xuyên biên giới từ Lebanon vào nước này.
Israel bắt đầu chiến dịch trên bộ từ khu vực Metula, thị trấn cực bắc đất nước, nơi tiếp giáp Lebanon ở ba phía và là cộng đồng bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi các cuộc tấn công từ Hezbollah trong năm qua.
Từ đây, quân đội dần mở rộng chiến dịch về phía tây, mỗi lần đưa thêm một sư đoàn mới vào để kiểm soát lãnh thổ. Điều này cho phép mỗi sư đoàn đều có thể tập trung vào việc làm chủ địa hình, Miri Eisin, cựu phó chỉ huy quân đoàn tình báo chiến đấu thuộc quân đội Israel, giải thích.
Theo tuyên bố từ Israel, Hezbollah và dữ liệu định vị binh lính Israel của công ty tư vấn tình báo Le Beck, các binh sĩ Israel đã tiến vào ít nhất 8 ngôi làng của Lebanon, tất cả đều cách biên giới khoảng 1,5 km.
Các quan chức an ninh Israel cho hay họ đến nay chưa chạm trán thường dân, bởi người dân hầu hết đã bỏ làng đi để tránh những cuộc ném bom dữ dội của Tel Aviv suốt nhiều tháng qua.
Binh lính đã phát quang cây cối và bụi rậm dọc biên giới trong quá trình săn lùng boongke, đồng thời loại bỏ nơi ẩn náu tiềm tàng của các tay súng Hezbollah. Họ cũng dùng xe ủi đất và thuốc nổ để phá hủy các công trình, trong đó có cả nhà dân, nơi họ tìm thấy những boongke ngầm hay đường hầm của Hezbollah, quân đội Israel cho hay.
Video và hình ảnh vệ tinh gần đây cho thấy thiệt hại nghiêm trọng ở một số ngôi làng Lebanon kể từ khi chiến dịch trên bộ của Israel bắt đầu. Theo cảnh quay bằng UAV tại Yaroun được các phóng viên Israel chia sẻ hôm 7/10, nhiều phần ở ngôi làng biên giới Lebanon không còn nguyên vẹn, trong đó cả một nhà thờ Hồi giáo. Những gì còn lại của một số ngôi nhà được xếp thành từng đống gọn gàng, cho thấy chúng đã bị phá hủy có kiểm soát.
Thành viên Hezbollah đứng cạnh dàn pháo phản lực tại miền nam Lebanon tháng 5/2023. Ảnh: AFP
Hình ảnh vệ tinh từ Planet Labs tại làng Maroun El Ras gần đó cho thấy một công viên mang tên Vườn Iran đã bị phá hủy phần lớn. Khu vực này, nằm ở vùng ngoại ô phía đông ngôi làng, từng là một địa điểm mang tính biểu tượng, nơi các quan chức cấp cao Iran đã đến thăm và ca ngợi cuộc chiến của Hezbollah với Israel.
Quân đội Israel cho biết binh lính đã chiếm được một căn cứ ngầm của Hezbollah ở ngoại vi làng. Theo hình ảnh vệ tinh, tại những nơi từng có các tòa nhà vài ngày trước, giờ đây xuất hiện những con đường mới do Israel san phẳng.
Vũ Hoàng (Theo WSJ, AFP, Reuters)