Phó tổng thống Kamala Harris thắng thế trước cựu tổng thống Donald Trump trong nhóm cử tri nữ nói chung. Tuy nhiên, bức tường ủng hộ đó vẫn có một lỗ hổng. Ông Trump từng dẫn trước các đối thủ Dân chủ một khoảng cách lớn trong nhóm phụ nữ da trắng không có trình độ đại học vào năm 2016 và 2020, dù chật vật thu hút các nhóm phụ nữ khác.
Các ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa đã giành được gần 3/5 số phụ nữ da trắng tầng lớp lao động trong các cuộc đua năm 2004, 2008 và 2012. Trump còn gây dựng được lợi thế lớn hơn khi thu hút 2/3 trong cả hai cuộc đua năm 2016 và 2020, theo khảo sát hậu bỏ phiếu do Edison Research thực hiện.
Nhóm cử tri này nổi lên như một yếu tố quan trọng, thậm chí có khả năng quyết định nỗ lực tranh cử vào Nhà Trắng lần ba của Trump. Rất nhiều người trong số họ không dành thiện cảm cho cựu tổng thống nhưng cũng thất vọng về chính quyền Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden, đặc biệt về lạm phát và vấn đề biên giới.
Ông Trump chụp hình với một cử tri đội mũ và mặc áo có khẩu hiệu "Phụ nữ ủng hộ Trump" tại Michigan hồi tháng 8. Ảnh: AP
Họ tập trung nhiều ở Michigan, Pennsylvania và Wisconsin, ba bang từng là "bức tường xanh", nơi đảng Dân chủ đã giành chiến thắng trong mọi cuộc bầu cử tổng thống từ năm 1992 đến 2012. Tuy nhiên, Trump từng lật ngược tình thế tại ba bang này vào năm 2016, sau đó Tổng thống Joe Biden giành lại chúng trong cuộc bầu cử năm 2020.
Để giành thắng lợi cuối cùng, bà Harris không cần phải giành được thiện cảm từ tất cả họ, nhưng cũng phải duy trì một mức độ ủng hộ nhất định.
"Họ thực sự chán ngán ông Trump và muốn thay đổi, nhưng họ cũng lo lắng về điều đó, họ nghĩ rằng nền kinh tế thực sự tốt hơn dưới thời ông Trump", nhà thăm dò ý kiến đảng Dân chủ Celinda Lake cho biết. "Họ thích cách bà Harris phát ngôn ôn hòa hơn và thường kêu gọi đoàn kết, thích sự đồng cảm của Phó tổng thống. Nhưng họ không cảm thấy bản thân hiểu quá rõ về bà ấy. Họ thực sự bị giằng xé, thấy bất an về những lựa chọn của mình".
Phe Dân chủ đã nỗ lực thu hút nhóm này bằng chương trình tiếp xúc cử tri của siêu ủy ban hành động chính trị American Bridge 21st Century. Nhóm chi khoảng 140 triệu USD để cố gắng tiếp cận ba triệu phụ nữ, chủ yếu là phụ nữ da trắng không có bằng đại học, chỉ ở Michigan, Pennsylvania và Wisconsin.
"Nhìn chung, hướng tới các bang 'bức tường xanh' vẫn là con đường ít chông gai nhất để bà Harris đạt được 270 phiếu đại cử tri" và giành chiến thắng cuối cùng, Bradley Beychok, đồng sáng lập American Bridge 21st Century, cho hay. "Khá rõ ràng rằng phụ nữ là nhóm nhân khẩu học quyết định mùa bầu cử này".
Chiến dịch tiếp cận của American Bridge đã bắt đầu từ năm 2023, bằng cách thường xuyên gửi cho cử tri những tờ báo do một nhóm liên kết sản xuất. Một trong những thông điệp mạnh mẽ nhất của nhóm là nhắc nhở cử tri về tình trạng bất ổn và biến động đi kèm với ông Trump.
Beychok cho biết nguyên tắc của nhóm là ngay cả những thành quả nhỏ với nhóm phụ nữ này cũng có thể tạo ra bước ngoặt mang tính quyết định. "Chúng tôi chưa chắc đạt được 50,1% số phiếu nhờ họ, nhưng nếu chúng tôi cố gắng hết sức theo đuổi chương trình của mình, nó vẫn có thể phát huy tác dụng", ông nói thêm.
Trong chiến thắng tái đắc cử năm 2012 của tổng thống Barack Obama, ông chỉ giành được lá phiếu từ khoảng 1/3 số phụ nữ này trên toàn quốc, nhưng lại nhận được ủng hộ từ khoảng 45% trong số họ ở Michigan, Pennsylvania và giành đa số sít sao ở Wisconsin.
Ngược lại, vào năm 2016, cựu ngoại trưởng Hillary Clinton chỉ nhận được khoảng 40% ủng hộ từ họ ở cả ba bang, góp phần khiến bà thua tại Michigan, Pennsylvania và Wisconsin với chênh lệch tổng cộng 80.000 phiếu bầu, qua đó để vuột mất chiếc ghế Nhà Trắng.
So với bà Clinton năm 2016, ông Biden năm 2020 đã có những bước cải thiện nhỏ nhưng quan trọng ở Michigan và Wisconsin, góp phần không nhỏ vào chiến thắng của ông tại hai bang này. Tại Pennsylvania, ông giành được mức ủng hộ tương đương Clinton nhưng lật ngược được tình thế nhờ tăng cường sự ủng hộ của cử tri có học vấn đại học tại Philadelphia.
Còn đối với bà Harris, nhóm phụ nữ da trắng thuộc tầng lớp lao động ở 3 bang nói trên còn giữ vị trí quan trọng hơn, vì bà đang chật vật thu hút cử tri nam, đặc biệt là nam giới da trắng không có bằng đại học, cũng như nam giới da màu, Latin và trẻ tuổi.
"Harris sẽ phải làm tốt hơn với những người phụ nữ", Lake khẳng định. "Phó tổng thống phải bù đắp cho thực tế là bà ấy không thể thể hiện tốt với những người đàn ông như Tổng thống Biden đã làm".
"Nhóm này đang băn khoăn trước rất nhiều thứ", Christine Matthews, chuyên gia thăm dò ý kiến đảng Cộng hòa, cho hay. "Họ có thể cân nhắc rất kỹ cho đến phút cuối cùng".
Những người ủng hộ reo hò khi ứng viên đảng Cộng hòa, cựu tổng thống Donald Trump phát biểu trong một buổi vận động tranh cử hồi đầu năm tại Clinton, Iowa. Ảnh: AP
William Frey, nhà nhân khẩu học tại nhóm nghiên cứu phi đảng phái Brookings Metro, tính toán rằng phụ nữ da trắng không có bằng đại học chiếm tỷ lệ lớn trong số những cử tri đủ điều kiện ở ba bang Michigan, Wisconsin và Pennsylvania, ở mức ít nhất là 1/4 tổng số cử tri.
Tỷ lệ này tương đương nhóm đàn ông da trắng lao động chân tay, những người ủng hộ mạnh nhất cho cựu tổng thống Trump. Họ là nhóm cử tri lớn hơn so với đàn ông, phụ nữ da trắng có bằng đại học hay nhóm đàn ông, phụ nữ không phải da trắng.
Do đó, nhóm phụ nữ da trắng lao động chân tay là một khối đủ lớn để ngay cả những thay đổi nhỏ trong lựa chọn hay tỷ lệ đi bầu của họ cũng có thể dễ dàng làm thay đổi kết quả cuối cùng.
Bài phát biểu của Trump trong cuộc vận động tranh cử gần đây ở Wisconsin mang đến cái nhìn rõ nhất về cách ông theo đuổi những cử tri này. Khi đề cập tới người di cư không có giấy tờ, ông nói "họ sẽ đột nhập vào bếp của bạn".
Trump không nói những người nhập cư sẽ đi qua cửa trước hay vào phòng khách. Ông nhấn mạnh cụ thể rằng họ sẽ đi vào bếp, nơi mà nhiều phụ nữ, đặc biệt là trong các hộ gia đình thuộc tầng lớp lao động, có thể dễ dàng hình dung ra cảnh họ đơn độc và dễ bị tổn thương như thế nào.
Đây chỉ là một trong những loạt thông điệp từ Trump và các đồng minh của ông nhằm đồng loạt khơi dậy nỗi sợ về những người nhập cư không giấy tờ, mô tả Harris là người quá yếu đuối để bảo vệ mọi người khỏi tội phạm, đồng thời nhấn mạnh chỉ có ông mới đủ khả năng làm điều đó.
Jackie Payne, nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành nhóm nghiên cứu Galvanize Action, thừa nhận những lời cảnh báo từ Trump đã gây được chú ý với phụ nữ da trắng thuộc tầng lớp lao động, đặc biệt là người lớn tuổi.
"Những phụ nữ này đã thể hiện rõ nỗi sợ hãi xung quanh cuộc khủng hoảng biên giới. An toàn và an ninh của gia đình là ưu tiên hàng đầu đối với họ và cuộc khủng hoảng biên giới là một mối đe dọa", Payne cho hay.
Nhưng đồng thời, theo Payne, đối với nhiều phụ nữ trong nhóm này, mức độ quyết liệt và dữ dội trong lời lẽ công kích của cựu tổng thống đối với người nhập cư lại đang khơi dậy nỗi lo rằng Trump quá gây chia rẽ, dẫn đến bất ổn và hỗn loạn.
Payne cho biết Trump đang đặt cược rằng những cử tri lo sợ về an toàn của họ sẽ bị thuyết phục bởi những thông điệp cứng rắn từ ông, song cũng có những cử tri sẽ cảm thấy khó chịu trước cách ông ấy nói về những người khác.
Cách thức người Mỹ bầu tổng thống. Video: Reuters, CBS
Một vũ khí quan trọng khác của Trump với những phụ nữ da trắng lao động là kinh tế. Các nhà thăm dò ý kiến đồng tình rằng tình trạng chi phí sinh hoạt tăng cao dưới thời Biden, bất chấp việc lạm phát giảm trong những tháng gần đây, gần như đã làm lu mờ mọi thành tựu kinh tế mà Tổng thống đạt được.
"Nếu bạn đang chật vật và phải sống chắt chiu dựa vào tiền lương hàng tháng, mức tăng giá các mặt hàng tạp hóa cơ bản sẽ ảnh hưởng đến bạn và bạn sẽ phải đặt ưu tiên nhiều hơn vào kinh tế", nhà thăm dò ý kiến đảng Cộng hòa Jon McHenry cho biết.
Theo ông, nhiều phụ nữ lao động da trắng đều cho rằng nền kinh tế Mỹ dưới thời Trump tốt hơn thời Biden. Cuộc khảo sát toàn quốc công bố đầu tháng 10 của New York Times/Siena cũng củng cố nhận định trên. Trong số những phụ nữ da trắng không có bằng đại học, 54% nói rằng các chính sách Trump đưa ra giúp ích cho họ về mặt cá nhân, trong khi 53% nói các chính sách của Biden gây tổn hại cho họ.
Những người phụ nữ này có thể cảm thấy mối liên hệ cá nhân mạnh mẽ với Harris hơn Biden, McHenry lưu ý, nhưng kết quả thăm dò như vậy cho thấy rõ ràng họ không tin "mọi thứ sẽ tốt hơn một cách kỳ diệu vì Joe Biden đã rút khỏi cuộc bầu cử".
"Họ vẫn chịu tác động của lạm phát. Họ chưa hài lòng về biên giới", ông nói.
Mặt khác, phụ nữ da trắng lao động chân tay còn có nhiều khả năng coi cựu tổng thống Trump là một lãnh đạo mạnh mẽ, người có thể đưa ra đánh giá tốt trong khủng hoảng hơn Phó tổng thống Harris, theo kết quả khảo sát của Gallup hồi tháng 10.
"Họ có những quan điểm trái ngược về Trump. Một mặt, ông ấy già hơn, hỗn loạn, thiếu ổn định, đang chia rẽ mọi người, gây ra bất ổn trong cộng đồng. Nhưng mặt khác, họ nghĩ ông ấy là một người đàn ông mạnh mẽ và họ thích những người đàn ông như vậy", Lake cho hay.
So sánh tầm nhìn hai ứng viên
Vũ Hoàng (Theo CNN, AFP, Reuters)