Máu, muội than và xác xe scooter cháy đen nằm trên vỉa hè đầy tuyết trước tòa chung cư nằm cách Điện Kremlin khoảng 7 km, đánh dấu nơi xảy ra vụ ám sát một trong những tướng quan trọng nhất của quân đội Nga.
Trung tướng Igor Kirillov, tư lệnh Lực lượng Phòng hóa, sinh học và phóng xạ Nga, cùng trợ lý là thiếu tá Ilya Polikarpov đã thiệt mạng trong vụ đánh bom ngày 17/12. Giới chức Nga cho hay quả bom cài trong xe scooter gần lối vào tòa nhà trên đại lộ Ryazansky và nghi phạm người Uzbekistan đã kích nổ nó từ xa.
Ông Kirillov, 54 tuổi, là tướng cấp cao nhất của Nga thiệt mạng bên ngoài chiến trường Ukraine kể từ khi Moskva phát động chiến dịch cách đây gần 3 năm.
Hiện trường sau vụ ám sát tướng Igor Kirillov tại thủ đô Moskva ngày 17/12. Ảnh: Anadolu Agency
Giới chức Nga cáo buộc Ukraine đứng sau vụ ám sát. Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev tuyên bố giới lãnh đạo Ukraine sẽ "sớm phải đối mặt đòn đáp trả".
Chính phủ Ukraine chưa lên tiếng về thông tin, nhưng AFP dẫn lời quan chức giấu tên ở nước này nói rằng vụ đánh bom là "chiến dịch đặc biệt" của Cơ quan An ninh Ukraine (SBU).
"Đây là giai đoạn đáng sợ mới trong cuộc xung đột", cựu bộ trưởng kinh tế Ukraine Tymofiy Mylovanov viết trên X, đồng thời đánh giá vụ ám sát là một phần chiến dịch trả đũa vì Nga "cũng nhắm mục tiêu quan chức quân sự Ukraine".
Quan chức Ukraine trước đó tuyên bố tướng Kirillov là "mục tiêu hợp pháp", cáo buộc ông đã ra lệnh sử dụng vũ khí hóa học nhằm vào các đơn vị quân đội Ukraine.
Giới phân tích cho rằng cả Nga và Ukraine đang chạy đua để giáng đòn nặng nề nhất lên đối thủ, nhằm đạt lợi thế và đòn bẩy tối đa cho những cuộc đàm phán trong tương lai, khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump sắp trở lại Nhà Trắng với tuyên bố nhanh chóng chấm dứt xung đột.
"Tôi nghĩ đây là sự leo thang đáng kể", Ian Bremmer, chủ tịch công ty tư vấn và phân tích rủi ro chính trị Eurasia Group ở Mỹ, cho hay, đề cập đến cấp bậc và tầm quan trọng của tướng Kirillov.
Số lượng và cường độ tập kích bằng lượng lớn tên lửa tầm xa, máy bay không người lái (UAV) của Nga nhằm vào lãnh thổ đối phương đã tăng đáng kể trong những tuần gần đây, trong đó nhiều cuộc tấn công tập trung vào lưới điện Ukraine.
Quân đội Nga khẳng định mục tiêu là hạ tầng năng lượng phục vụ quân đội và ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine, trong khi Kiev cáo buộc Moskva tấn công hạ tầng dân sự để uy hiếp tinh thần, gây khó khăn cho người dân và gia tăng áp lực lên chính phủ.
Trên chiến trường Donbass, gồm tỉnh Donetsk và Lugansk, lực lượng Nga cũng đang tiến quân với tốc độ nhanh chưa từng thấy kể từ giai đoạn đầu chiến sự. Phần lãnh thổ tỉnh Kursk mà quân đội Ukraine đang kiểm soát cũng bị thu hẹp đáng kể.
Chiến thắng của ông Trump hồi tháng 11 khiến Ukraine lo ngại, khi ông Trump nhiều lần phàn nàn về những khoản viện trợ khổng lồ của Washington dành cho Kiev. Tổng thống Volodymyr Zelensky đã tìm cách thuyết phục ông Trump rằng giúp đỡ Ukraine mang lại nhiều lợi ích, từ tăng uy tín cá nhân đến khả năng tiếp cận nguồn khoáng sản của nước này.
Chính quyền Zelensky coi quyết định gỡ rào vũ khí tầm xa cho Ukraine của Tổng thống Joe Biden là bước đột phá sau nhiều tháng cố gắng thuyết phục. Tuy nhiên, tại cuộc họp báo ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago đầu tuần này, ông Trump gọi đó là "quyết định ngu ngốc" và ám chỉ sẽ đảo ngược nó.
Tướng Kirillov trong ảnh đăng hồi tháng 11. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga
Giới quan sát cho rằng nếu Kiev thực sự đứng sau vụ ám sát tướng Kirillov, đó sẽ là cuộc tấn công tham vọng nhất của Ukraine trên lãnh thổ Nga kể từ đầu xung đột.
"Điều đó cho thấy sự cấp bách của Ukraine nhằm giành lại thế chủ động trong chiến sự bằng mọi cách có thể, đặc biệt khi ông Trump sắp trở lại Nhà Trắng và Nga đang duy trì đà tấn công ở mặt trận phía đông", Clare Sebastian, nhà phân tích của CNN, nhận xét.
Dù vậy, chuyên gia Bremmer nhận định việc cả hai bên đều có động thái leo thang có thể phản ánh niềm tin rằng "các cuộc đàm phán sẽ sớm diễn ra" và họ phải tận dụng thời cơ này để gây thiệt hại tối đa cho đối phương.
Điều này được thể hiện qua tuyên bố của Tổng thống Zelensky vài giờ sau khi ông Kirillov bị ám sát. "Tất cả đều hiểu rằng năm tới có thể là năm xung đột kết thúc. Chúng ta phải biến điều này thành hiện thực", ông nói, nhưng nhấn mạnh "cần thiết lập hòa bình theo cách mà Tổng thống Vladimir Putin không thể phá vỡ".
Thùy Lâm (Theo LA Times, NEWS, CNN, RT)