Nga đã cảnh báo việc cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa như tên lửa ATACMS của Mỹ là "lằn ranh đỏ" - Ảnh: AFP
Ngày 18-11, giờ địa phương, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nhắc lại những cảnh báo trước đó của Tổng thống Vladimir Putin về việc phương Tây cho phép Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa để tấn công các mục tiêu quân sự ở Nga.
"Tổng thống đã bày tỏ quan điểm của mình về vấn đề này", bà Zakharova nói với Hãng tin RBK của Nga sau khi tờ New York Times dẫn nguồn quan chức giấu tên cho hay Tổng thống Mỹ Joe Biden đã bật đèn xanh cho Kiev triển khai tên lửa tầm xa của Mỹ.
Nga đã cảnh báo gì?
Hồi tháng 9-2024, ông Putin đã xác định vấn đề vũ khí tầm xa là "lằn ranh đỏ" mà phương Tây không nên bước qua bởi nó sẽ "làm thay đổi bản chất của cuộc xung đột".
"Vấn đề không phải là cho phép chính quyền Ukraine tấn công Nga bằng những vũ khí này hay không. Vấn đề là quyết định xem các nước NATO có tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột quân sự hay không", ông Putin nói. Ông cho rằng Ukraine không thể tự vận hành các vũ khí tầm xa mà phải cần có sự hỗ trợ từ NATO.
Nếu điều này xảy ra, ông Putin đã khẳng định Nga sẽ phản ứng thích đáng. Cuối tháng 9, Nga đưa ra câu trả lời bằng việc sửa học thuyết hạt nhân với cập nhật chính là mở rộng danh sách "những mối đe dọa quân sự" nằm trong phạm vi áp dụng chính sách răn đe hạt nhân của Nga.
Theo đó, Nga coi bất kỳ hành động gây hấn nào từ một quốc gia không có vũ khí hạt nhân, nhưng có sự tham gia hoặc hỗ trợ của một quốc gia có vũ khí hạt nhân, là "một cuộc tấn công chung chống lại Liên bang Nga". Matxcơva sẽ kích hoạt vũ khí hạt nhân trong trường hợp nước này xác định một cuộc tấn công quy mô lớn bằng tên lửa, máy bay hoặc drone nhằm vào Nga, cũng như phát hiện sự xâm phạm qua biên giới quốc gia Nga.
"Bộ Quốc phòng Nga đang xem xét cách thức phản ứng trước các cuộc không kích bằng vũ khí tầm xa có thể xảy ra trên lãnh thổ Nga, họ sẽ đề xuất một loạt biện pháp phản ứng", người đứng đầu Điện Kremlin tuyên bố ngày 26-10.
Ông Vladimir Dzhabarov, phó lãnh đạo ủy ban các vấn đề quốc tế của Thượng viện Nga, cũng cảnh báo rằng phản ứng của Matxcơva sẽ là ngay lập tức. "Đây là một bước tiến rất lớn hướng tới sự khởi đầu của Thế chiến thứ 3", ông Dzhabarov nói với Hãng tin TASS.
Ông Putin đã tuyên bố Nga sẽ phản ứng thích đáng nếu bị tấn công bằng tên lửa tầm xa của phương Tây - Ảnh: REUTERS
Những lựa chọn của Nga
"Bất kỳ sự leo thang nào cũng có thể ảnh hưởng đến chính Ukraine. Với việc chính quyền ông Biden sắp kết thúc và chính quyền ông Donald Trump sắp tới cho thấy ý định chấm dứt chiến tranh, ông Putin có rất ít động lực để hành động kiềm chế trong việc trả đũa Kiev", nhà phân tích quân sự Jennifer Kavanagh nhận định.
Hãng tin Reuters dẫn lời các chuyên gia quân sự cho rằng không loại trừ khả năng Nga sẽ khởi đầu bằng một cuộc thử hạt nhân.
"Đây sẽ là sự leo thang xung đột một cách kịch tính. Bởi vì vấn đề là, ông Putin còn loại vũ khí nào để bắn nếu phương Tây vẫn tiếp tục (leo thang), ngoài việc sử dụng vũ khí hạt nhân thực sự?", ông Ulrich Kuehn, chuyên gia về vũ khí tại Viện Nghiên cứu hòa bình và chính sách an ninh ở Hamburg, nhận định. Theo ông, tiếng nổ của vũ khí hạt nhân là tín hiệu bắt đầu một thời kỳ nguy hiểm.
"Nga có thể tiến hành một cuộc thử hạt nhân. Họ đã chuẩn bị mọi thứ cần thiết. Họ có thể cho nổ một vũ khí hạt nhân chiến thuật ở đâu đó ở phía đông đất nước chỉ để chứng minh rằng (họ) nghiêm túc khi họ nói rằng: Cuối cùng chúng tôi sẽ dùng đến vũ khí hạt nhân", ông Gerhard Mangott, chuyên gia an ninh của Đại học Innsbruck ở Áo, đồng tình.
Trong trường hợp của Anh, nước vừa cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa Storm Shadow, Matxcơva có thể tuyên bố London là bên tham chiến trực tiếp, cựu cố vấn Điện Kremlin Sergei Markov nhận định với Reuters.
Như vậy Nga có khả năng đóng cửa đại sứ quán Anh tại Matxcơva và đại sứ quán của họ tại London, tấn công máy bay không người lái và máy bay chiến đấu của Anh gần Nga, ví dụ như trên biển Đen, và có thể bắn tên lửa vào máy bay chiến đấu F-16 mang tên lửa Storm Shadow tại các căn cứ ở Romania và Ba Lan, ông Markov dự đoán.