Bộ Y tế cho biết đã bàn thảo kỹ để có danh mục lần này, nhưng vẫn mong có thêm góp ý - Ảnh: D.LIỄU
Danh mục được Bộ Y tế đánh giá lựa chọn dựa trên nhiều tiêu chí, đảm bảo khả năng cân đối quỹ bảo hiểm y tế (BHYT), tránh quá tải cho tuyến trên.
Không phải cứ ung thư, ghép tạng là không cần giấy chuyển tuyến
Theo danh mục, 62 bệnh, nhóm bệnh được khám chữa bệnh (KCB) tại cơ sở KCB cấp chuyên sâu. Danh mục 167 bệnh, nhóm bệnh được khám bệnh, chữa bệnh tại cơ sở KCB cấp cơ bản.
Nhóm 62 bệnh được KCB tại cơ sở cấp chuyên sâu trong toàn quốc bao gồm bệnh truyền nhiễm và ký sinh trùng gây nguy hiểm; nhóm bệnh u ác tính ở tụy, tuyến ức, tim, trung thất, màng não, hệ lympho, hệ tạo máu; bệnh đái tháo đường có đa biến chứng; bệnh liên quan đến chuyển hóa; suy tim độ 3, 4; người bệnh có ghép tạng, điều trị sau ghép tạng...
Trong số 62 bệnh, nhóm bệnh này, nhiều bệnh ung thư phổ biến, bệnh nhân ghép tạng... không nằm trong danh mục.
Trao đổi về việc lựa chọn các bệnh, nhóm bệnh được đến thẳng tuyến cuối không cần giấy chuyển tuyến, bà Trần Thị Trang - vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế - cho hay danh mục đã được lấy ý kiến của các bệnh viện, chuyên gia, cơ quan BHYT.
Tiêu chí đầu tiên là các bệnh được chọn phải là bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo, bệnh cần sử dụng kỹ thuật cao. Thứ hai, những bệnh lý này cơ sở KCB cấp cơ bản và ban đầu chưa điều trị được.
Bà Trang giải thích: "Trong quá trình xây dựng, chúng tôi nhận được nhiều câu hỏi về danh mục bệnh. Nhiều bệnh đưa vào cân nhắc nhưng bệnh viện cấp cơ bản cũng nói đã điều trị được. Vì vậy chúng tôi dựa vào dữ liệu dịch vụ kỹ thuật, thanh toán từ cơ quan BHYT để rà soát, lựa chọn".
Theo bà, với những mã bệnh tuyến dưới chỉ chẩn đoán rồi chuyển lên tuyến trên thì sẽ đánh giá để đưa vào danh mục chuyển thẳng. Điều này không chỉ giúp người bệnh giảm tải thủ tục hành chính mà còn tiết kiệm, sử dụng quỹ hiệu quả. Nếu tất cả các bệnh ung thư đều được thông tuyến lên cấp chuyên sâu chắc chắn sẽ gây quá tải, bởi một số loại ung thư cơ sở KCB cấp cơ bản đã có thể điều trị được.
Hay đối với kỹ thuật ghép tạng, ví dụ ghép phổi đòi hỏi phải thực hiện ở cấp chuyên sâu, nhưng ghép thận thì nhiều nơi thực hiện được, không cần chuyển đến cấp chuyên sâu.
Vì vậy tùy thuộc vào từng tình trạng bệnh, không phải bệnh ung thư, ghép tạng nào cũng chuyển thẳng đến tuyến cuối.
Bên cạnh đó, theo bà Trang, danh mục tập trung vào một số bệnh lý qua rà soát xác định chỉ có cơ sở cấp chuyên sâu mới có đủ năng lực chẩn đoán điều trị, vừa đảm bảo yếu tố cân đối quỹ BHYT.
Khi nào người bệnh được chuyển thẳng đến tuyến cuối?
Theo thông tư hướng dẫn, người bệnh được hưởng quyền lợi sau khi đã được một cơ sở KCB chẩn đoán xác định mắc bệnh thuộc danh mục 62 bệnh trên. Bà Trang nêu ví dụ: người tham gia BHYT khi KCB ở cấp ban đầu hoặc cơ bản được xác định mắc bệnh nằm trong danh mục 62 bệnh được chuyển tuyến thẳng thì không cần xin giấy chuyển tuyến mà có thể đến thẳng cấp chuyên sâu.
Trong trường hợp người bệnh tự đến cơ sở KCB cấp chuyên sâu và được chẩn đoán xác định mắc bệnh trong danh mục này cũng được hưởng quyền lợi ngay trong lần KCB này.
"Bên cạnh đó trong trường hợp người bệnh được chẩn đoán mắc bệnh ở tuyến dưới, nhưng khi lên tuyến trên kết quả chẩn đoán ban đầu chưa chính xác, người bệnh vẫn được chi trả quyền lợi trong lần KCB đó, do nguyên nhân khách quan chẩn đoán chưa chính xác chứ không phải do người bệnh", bà Trang nói.
Ngoài ra trong quá trình điều trị bệnh lý đó tại cấp chuyên sâu, người bệnh có phát hiện bệnh khác hoặc bệnh kèm theo thì người bệnh cũng được thanh toán chi phí BHYT theo phạm vi - mức hưởng quy định. Cũng theo bà Trang, đây là lần đầu tiên danh mục bệnh được chuyển thẳng được xây dựng nên sẽ không tránh khỏi những sai sót, bà mong sẽ nhận được sự góp ý để tiếp tục hoàn thiện.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cũng nhận định các danh mục, quy định khó có thể bao quát được tất cả. "Trong quá trình triển khai thông tư sẽ tiếp tục ghi nhận ý kiến để hoàn thiện. Bên cạnh đó, thông tư không phải cố định mà cần cập nhật chỉnh sửa để phù hợp với tình hình thực tế. Danh mục bệnh cũng sẽ được cập nhật, thay đổi thường xuyên. Khi cơ sở KCB cấp cơ bản đã điều trị được, có thể giảm danh mục 62 bệnh này", ông Thuấn nói.
Sẽ có danh mục bệnh viện theo phân cấp chuyên môn, kỹ thuật
Theo bà Trang, hiện đã có các quy định liên quan đến cấp chuyên môn kỹ thuật. Qua rà soát của Bộ Y tế, về cơ bản toàn quốc đã thực hiện xếp cấp chuyên môn đối với các cơ sở KCB theo đúng Luật Khám chữa bệnh.
Danh mục bệnh viện theo cấp chuyên môn sẽ được Bộ Y tế, sở y tế các tỉnh/thành phố, các cơ sở KCB đưa lên trên trang thông tin điện tử của các cơ quan. Trong đó, bao gồm kết quả xếp cấp chuyên môn kèm theo điểm số của cơ sở KCB. Cơ sở KCB phải công khai tại nơi đón tiếp người bệnh về kết quả xếp cấp của bệnh viện để người bệnh biết thông tin, tra cứu thông tin bảo đảm quyền lợi của người bệnh.
Ông Thuấn cũng đề nghị Cục Quản lý KCB công khai cấp chuyên môn kỹ thuật của cơ sở y tế trước 15-1.
Bổ sung thêm bệnh được chuyển tuyến theo năm
Bên cạnh danh mục bệnh, nhóm bệnh được đến thẳng cơ sở y tế cấp chuyên sâu, cấp cơ bản, Bộ Y tế cũng ban hành danh mục 141 bệnh được chuyển tuyến theo năm (trước đó danh mục này chỉ có 62 bệnh, nhóm bệnh).
Ngay trong ngày đầu tiên thực hiện quy định chuyển tuyến mới, tại Bệnh viện K đã có hơn 20.000 bệnh nhân ung thư không phải xin giấy chuyển tuyến. Theo ông Thuấn, điều này cho thấy hiệu quả tức thì của quy định mới, tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho người dân cũng như cơ sở KCB.
Người dân đăng ký KCB bảo hiểm y tế - Ảnh: NAM TRẦN
Theo quy định trước đó, giấy chuyển tuyến 1 năm/lần có giá trị hết năm dương lịch. Hiện nay, giấy chuyển tuyến này có giá trị trong vòng 1 năm kể từ ngày ký. "Nghĩa là trước đây người bệnh xin giấy chuyển tuyến ngày 1-12 thì đến ngày 31-12 giấy chuyển tuyến đã hết hiệu lực, người dân phải xin cấp lại.
Còn theo quy định mới thì giấy chuyển tuyến sẽ có giá trị trong vòng 1 năm, tức 12 tháng. Như vậy nếu người bệnh xin giấy chuyển viện năm từ ngày 1-12 thì ngày 1-12 năm sau mới hết hiệu lực", bà Trang giải thích.