Ông Trần Thanh Mẫn - Ảnh: GIA HÂN
Sáng 4-5, Ủy ban Xã hội đã tổ chức phiên giải trình trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Quảng cáo, mua bán thuốc lá điện tử qua mạng xã hội tràn lan
Phát biểu khai mạc phiên giải trình, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh nêu rõ bên cạnh thuốc lá truyền thống, xuất hiện những loại thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, nung nóng...
Tình hình trở nên phức tạp khi tỉ lệ sử dụng các loại thuốc lá này ngày càng tăng, nhất ở giới trẻ, đặc biệt với học sinh - nhóm đối tượng hiểu biết chưa đầy đủ, dễ bị tác động, lôi kéo.
Trên thị trường, đã xuất hiện tình trạng pha trộn, tẩm ướp các chất gây nghiện trong sản phẩm thuốc lá điện tử, nung nóng.
Trong khi đó, việc quảng cáo, mua bán qua mạng xã hội tràn lan, thiếu kiểm soát chất lượng, nhất là các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nhập lậu.
Cũng theo bà Thúy Anh, đã có các báo cáo, nhiều bằng chứng khoa học cho rằng sử dụng thuốc lá điện tử... gây ra nhiều tác hại đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người sử dụng, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các tệ nạn xã hội, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội.
Việc sử dụng các sản phẩm được tẩm ướp ma túy và các chất gây nghiện, chất kích thích còn tăng gánh nặng kinh tế đối với cá nhân, gia đình khi vừa phải mất tiền mua thuốc lá.
Đồng thời phải chi tiền để điều trị bệnh gây ra bởi chính sản phẩm thuốc lá mình mua, giảm khả năng và năng suất lao động. Về lâu dài, có nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng dân số, ở các đối tượng trẻ - tương lai của đất nước.
Bà Thúy Anh nhấn mạnh phiên giải trình sẽ nghe bộ trưởng Bộ Y tế - đại diện cơ quan chịu trách nhiệm quản lý nhà nước trong phòng, chống tác hại của thuốc lá - báo cáo về quản lý nhà nước trong phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, nung nóng.
Quang cảnh phiên giải trình - Ảnh: GIA HÂN
Cần đưa ra những kiến nghị cụ thể, rõ ràng về thuốc lá điện tử
Phát biểu tại đây, Phó chủ tịch thường trực, điều hành hoạt động Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ Việt Nam vẫn là một trong 15 nước có số lượng nam giới trưởng thành hút thuốc lá nhiều nhất thế giới.
Thuốc lá điện tử đang xâm nhập, được sử dụng ngày càng nhiều, gia tăng, nhất là trong thanh niên, thiếu niên, lứa tuổi học sinh.
Tình hình nhập lậu thuốc lá, buôn bán, vận chuyển, quảng cáo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên thị trường, qua không gian mạng ngày càng tăng về quy mô và mức độ nghiêm trọng.
Đặc biệt tình trạng mua bán, sử dụng thuốc lá điện tử, pha trộn ma túy (cần sa, ma túy tổng hợp) đang diễn biến phức tạp và gia tăng rất nhanh.
Tác hại của thuốc lá điện tử đến sức khỏe được đánh giá như thuốc lá truyền thống. Đặc biệt, với thanh niên, thiếu niên còn làm suy yếu sự phát triển não bộ của trẻ em, vị thành niên, gây nghiện, rối loạn nhận thức và cảm xúc, giảm khả năng học tập, rối loạn tâm thần.
Thuốc lá điện tử cũng ảnh hưởng tới sức khỏe bà mẹ và bào thai trong tương lai; tác động tiêu cực đến chất lượng nguồn nhân lực, ảnh hưởng an ninh trật tự và phát triển kinh tế - xã hội.
Chính sách, pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện hành chưa đủ bao quát để điều chỉnh cả về công tác quản lý, kiểm soát cũng như phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, các văn bản hướng dẫn chưa quy định cụ thể về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng dẫn đến thiếu quy định về cơ chế quản lý, chế tài xử phạt đủ mạnh đối với hành vi vi phạm.
Để phiên giải trình đạt hiệu quả, ông Mẫn đề nghị cần nhận diện đúng về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, đánh giá tác hại; có thông điệp rõ ràng, cụ thể đến người dân và chính kiến về trách nhiệm của Nhà nước; làm rõ tồn tại, hạn chế trong phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, xác định cụ thể nguyên nhân và trách nhiệm của từng bộ, ngành.
Đồng thời, đưa ra những kiến nghị cụ thể, rõ ràng. Đối với những kiến nghị về hoàn thiện pháp luật cần phải bảo đảm về tính khả thi, tính thống nhất của hệ thống pháp luật và có các giải pháp thực hiện phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.