Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố (CDC) Hà Nội vừa có báo cáo về tình hình dịch bệnh trên địa bàn thành phố Hà Nội từ ngày 14/3 đến ngày 21/3. Trong đó, đáng chú ý, toàn thành phố ghi nhận 182 trường hợp mắc sởi tại 26 quận, huyện, 88 xã phường, thị trấn và ghi nhận 1 trường hợp tử vong. Đây là trường hợp tử vong đầu tiên do sởi trên địa bàn thành phố trong năm 2025.
Theo đó, bệnh nhi tử vong là bé gái sinh năm 2021 (44 tháng tuổi) tại Nam Từ Liêm, có tiền sử không tiêm vaccine phòng bệnh sởi. Bệnh nhi khởi phát bệnh ngày 10/3, phát ban ngày 15/3, đến ngày 17/3 trẻ có dấu hiệu khó thở nhiều, được gia đình đưa vào bệnh viện Nhi Trung ương điều trị.
Bệnh nhân diễn biến nặng, được điều trị tích cực (thở máy, lọc máu, ECMO), tuy nhiên tình trạng không cải thiện. Bệnh nhi tử vong ngày 18/3 với chẩn đoán Shock không hồi phục/suy đa tạng/viêm phổi ARDS - bão cytokine/sởi.
Hà Nội ghi nhận một trường hợp tử vong do sởi. Ảnh minh họa.
Cộng dồn năm 2025 đến nay, thành phố ghi nhận 1.058 trường hợp mắc sởi tại 30/30 quận, huyện, thị xã, 1 tử vong, tăng so với cùng kỳ năm 2024. Bệnh nhân phân bố theo nhóm tuổi: 117 trường hợp dưới 6 tháng (11,1%); 151 trường hợp 6-8 tháng (14,3%); 113 trường hợp 9 - 11 tháng (10,7%), 238 trường hợp 1 - 5 tuổi (22,5%), 164 trường hợp 6 - 10 tuổi (15,5%), 275 trường hợp > 10 tuổi (26,0%).
Theo CDC Hà Nội nhận định, số ca mắc sởi trong tuần tiếp tục tăng so với tuần trước, chủ yếu ở người chưa được tiêm chủng hoặc chưa tiêm chủng đầy đủ, đã ghi nhận trường hợp tử vong ở trẻ chưa tiêm vaccine, dự báo tiếp tục ghi nhận ca bệnh trong thời gian tới.
Sởi là bệnh lây lan nhanh nhất trong các bệnh truyền nhiễm
Theo TS.BS Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương, sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus thuộc họ paramyxovirus gây ra. Bệnh lây qua đường hô hấp, có xu hướng phát triển mạnh vào mùa đông - xuân và dễ bùng phát thành dịch.
Bệnh sởi lây truyền qua đường hô hấp do tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết mũi họng của người nhiễm bệnh qua giọt bắn khi ho hoặc hắt hơi, nói chuyện,…. Đôi khi bệnh có thể lây gián tiếp qua những đồ vật mới bị nhiễm các chất tiết đường mũi họng của người bệnh.
Sởi là bệnh lây lan nhanh nhất trong số các bệnh truyền nhiễm, một ca bệnh sởi có thể lây cho 12-18 người, với tốc độ và phạm vi lây lan mạnh hơn cúm và thủy đậu rất nhiều.
Điều đáng nói, theo TS.BS Đỗ Thị Thúy Nga, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Hà Nội, có tới 70% ca mắc sởi phải nhập viện. 90% những người chưa có miễn dịch sẽ nhiễm bệnh nếu tiếp xúc gần với bệnh nhân sởi, ngay cả khi tiếp xúc trong 15 phút tại phòng kín.
Đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh sởi
Các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, tất cả người chưa có miễn dịch với sởi đều có nguy cơ mắc bệnh. Tại Việt Nam, nhóm có nguy cơ cao mắc sởi là:
- Trẻ nhỏ do không còn miễn dịch từ mẹ truyền sang nhưng chưa được tiêm vaccine.
- Trẻ đã tiêm vaccine nhưng chưa có đáp ứng miễn dịch.
- Người lớn chưa từng mắc sởi hoặc chưa tiêm vaccine trước đây.
Các triệu chứng điển hình khi mắc sởi
Các bác sĩ cho biết, bệnh sởi thường diễn biến qua 4 giai đoạn. Theo đó, giai đoạn ủ bệnh thường kéo dài từ 7 đến 21 ngày, trung bình là 10 – 14 ngày.
Giai đoạn khởi phát (giai đoạn viêm long) từ 2-4 ngày. Trẻ thường có biểu hiện sốt cao, sốt liên tục ≥ 39 độ C; viêm long đường hô hấp trên; viêm kết mạc, mắt đỏ có gỉ mắt hoặc sưng nề mí mắt; chảy nước mũi, hắt hơi; ho, ho nhiều, khàn tiếng.
Giai đoạn toàn phát, trẻ bắt đầu xuất hiện ban. Ban mọc theo thứ tự từ sau tai, gáy, trán, mặt, thân mình, chân. Đặc điểm ban sởi là không ngứa, ban hồng dát sẩn, khi căng da thì mất.
Đến giai đoạn lui bệnh, ban nhạt màu dần rồi chuyển sang màu xám, bong vảy phấn sẫm màu, để lại vết thâm vằn da hổ và biến mất theo thứ tự như khi xuất hiện.
Tiêm vaccine là biện pháp hữu hiệu để phòng ngừa bệnh sởi.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trẻ mắc sởi nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây những biến chứng nguy hiểm như: viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm phổi; viêm não, viêm màng não; viêm tai giữa, viêm loét ruột, viêm loét giác mạc; suy giảm miễn dịch, thậm chí có thể gây tử vong.
Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo, khi phát hiện trẻ có các dấu hiệu sốt, ho, chảy nước mũi, phát ban cần sớm cách ly và đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, tư vấn điều trị kịp thời, tránh biến chứng có thể xảy ra.
Bệnh sởi chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tiêm vaccine là biện pháp hữu hiệu để phòng bệnh. Vì vậy, để phòng chống bệnh sởi, Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế khuyến cáo:
- Chủ động đưa trẻ từ 9 tháng đến 2 tuổi chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ 2 mũi vaccine phòng bệnh sởi đi tiêm đầy đủ, đúng lịch và các nhóm tuổi khác (6-9 tháng, 1-10 tuổi) tham gia chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống bệnh sởi theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
- Không cho trẻ đến gần, tiếp xúc với các trẻ nghi mắc bệnh sởi; đeo khẩu trang nơi đông người, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng khi chăm sóc trẻ.
- Giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng, mắt và răng miệng cho trẻ hàng ngày; đảm bảo dinh dưỡng, giữ ấm cơ thể cho trẻ.
- Nhà trẻ, mẫu giáo, trường học nơi tập trung đông trẻ em cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, thông thoáng và đủ ánh sáng; thường xuyên khử trùng đồ chơi, dụng cụ học tập và phòng học bằng các chất sát khuẩn thông thường.
- Khi phát hiện có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh sởi (sốt, ho, chảy nước mũi, phát ban) cần sớm cách ly và đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, tư vấn điều trị kịp thời.
Triển khai tiêm bù cho trẻ chưa được tiêm đủ mũi vắc xin chứa thành phần sởiGĐXH - Bộ Y tế ban hành và triển khai Kế hoạch tiêm chủng vắc xin phòng, chống dịch sởi năm 2025 đợt 2 để nhanh chóng kiểm soát dịch bệnh sởi.
Bệnh sởi lây lan nhanh, Bộ Y tế khuyến cáo biện pháp hữu hiệu để phòng bệnhGĐXH - Các chuyên gia y tế nhận định, sởi là bệnh lây lan nhanh nhất trong số các bệnh truyền nhiễm, bệnh lây qua không khí khi người bị nhiễm bệnh ho hoặc hắt hơi và chỉ có thể cắt đứt sự lây truyền khi miễn dịch cộng đồng đạt ít nhất 95%.
Hà Nội: Hơn 100 trường hợp mắc sởi trong tuần, khuyến cáo cách bảo vệ con trong những ngày thời tiết nồm ẩmGĐXH - Hiện nay, thời tiết mùa xuân, mưa phùn nồm ẩm là môi trường thuận lợi cho virus, vi khuẩn phát triển và lây lan, trong đó có virus gây bệnh sởi.
