TAND Hà Nội dự kiến mở phiên tòa trong nhiều ngày, cả thứ bảy, chủ nhật. Vụ án được xét xử 7 tuần sau khi VKSND Tối cao ra cáo trạng. Ông Phương cùng 16 người bị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí.
Ông Lê Tiến Phương giữ cương vị là Chủ tịch UBND tỉnh, Chủ tịch Hội đồng thẩm định giá đất tỉnh Bình Thuận từ 2010 đến 2015. Ảnh: Bộ Nội vụ
Trong 17 bị cáo có 14 người là cựu lãnh đạo, cán bộ của Bình Thuận như: ông Nguyễn Ngọc, cựu Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh; Xà Dương Thắng, cựu Giám đốc Sở Xây dựng; Hồ Lâm, cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường; Lê Nguyễn Thanh Danh, cựu Phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường; Nguyễn Thanh Cho, cựu Chi cục trưởng quản lý đất đai thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường.
Trừ cựu Phó giám đốc Sở Tài chính tỉnh Bình Thuận Nguyễn Văn Phong, 16 người còn lại đều bị tạm giam.
Trong số bị cáo có ông Đỗ Ngọc Điệp, cựu Chủ tịch UBND thành phố Phan Thiết từng bị TAND tỉnh Bình Thuận tuyên phạm tội Vi phạm các quy định trong quản lý đất đai do ký32 quyết định tách thửa trái luật với tổng diện tích 46.800 m2. Ông bị phạt 2 năm (án treo) trong phiên phúc thẩm tháng 8/2020. Trong vụ án thứ hai này, ông bị bắt tạm giam từ 25/4/2024.
Danh sách 17 bị cáo
UBND tỉnh Bình Thuận, Công ty cổ phần Rạng Đông, Công ty cổ phần Thông tin và Thẩm định giá Miền Nam và 18 cá nhân được HĐXX triệu tập với tư cách người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.
VKSND Tối cao đánh giá đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng trong lĩnh vực quản lý Nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh Bình Thuận. Ông Phương với cương vị người đứng đầu UBND tỉnh biết rõ đồ án quy hoạch chi tiết và cơ cấu sử dụng đất tại khu đô thị du lịch biển Phan Thiết song vẫn để xảy ra sai phạm.
Cùng với ông Phương, 13 bị can nguyên là lãnh đạo sở ngành của Bình Thuận bị cáo buộc cố ý làm trái nhiệm vụ được giao trong quy trình xây dựng, thẩm định phương án giá đất.
Cáo trạng xác định, năm 1993, Công ty Regent International OverSeas Corp (Hong Kong) được Chính phủ đồng ý cho đầu tư dự án sân golf Phan Thiết với quy mô 62 ha bằng hình thức thuê đất 50 năm. Đến tháng 9/2013, OverSeas Corp ký hợp đồng chuyển nhượng 100 % vốn sở hữu, quyền lợi, nghĩa vụ tại Công ty TNHH MTV Golf và Câu lạc bộ golf Phan Thiết cho Công ty cổ phần Rạng Đông. Tổng giá trị hợp đồng 2,5 triệu USD.
Ông Đỗ Ngọc Điệp, nguyên Chủ tịch UBND TP Phan Thiết (đeo kính) từng bị xét xử trong vụ án khác, cũng liên quan sai phạm đất đai, tháng 7/2020. Ảnh: Việt Quốc.
Từ giai đoạn này, Công ty Rạng Đông được tiếp tục thực hiện dự án, sau đó nộp hồ sơ đề nghị điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư. Tháng 11/2013, ông Phương cấp giấy chứng nhận cho Công ty Rạng Đông kế thừa toàn bộ nghĩa vụ, quyền lợi của chủ đầu tư cũ.
Có giấy phép, Công ty Rạng Đông lại đề nghị chính quyền tỉnh xin chuyển đổi đất sân golf sang đất ở đô thị tại dự án sân golf Phan Thiết. Do chuyển đổi đất sân golf sang đất ở đô thị "có tính chất nhạy cảm, ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan thiên nhiên, lợi ích của số đông nhân dân" nên ông Phương tổ chức cuộc họp UBND tỉnh.
Sau cuộc họp bàn bạc, tháng 3/2014, ông Phương ký công văn báo cáo Ban thường vụ Tỉnh ủy, đề nghị xem xét chủ trương về chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo đề nghị của doanh nghiệp.
Sau khi "phân tích kỹ, cân nhắc thấu đáo, đánh giá mọi mặt và đi đến thống nhất cao", Bình Thuận thống nhất chuyển đổi đất sân golf sang đất đô thị. Sau đó, Thủ tướng chấp thuận đưa sân golf Phan Thiết ra khỏi quy hoạch sân golf Việt Nam để đầu tư xây dựng khu đô thị.
Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, tháng 12/2024. Ảnh: Việt Quốc
Quá trình triển khai dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết, ông Phương trực tiếp phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung thành phố Phan Thiết. Ông cũng trực tiếp cấp giấy phép quy hoạch cho chủ đầu tư, phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết tỷ lệ 1/500. Ông sau đó phê duyệt cho chuyển mục đích sử dụng đất sân golf Phan Thiết sang đất ở đô thị để đầu tư xây dựng Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết.
Theo quyết định do ông Phương ký, Công ty TNHH MTV golf và Câu lạc bộ golf Phan Thiết được chuyển mục đích sử dụng 620.656 m2 đất xây dựng cơ sở thể dục, thể thao sang hơn 363.000 m2 đất ở đô thị và hơn 257.000 m2 đất công trình công cộng.
Cơ quan tố tụng cho rằng biết rõ đồ án quy hoạch chi tiết và cơ cấu sử dụng đất tại Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết nhưng ông Phương vẫn ký công văn xin ý kiến Ban thường vụ Tỉnh ủy về phương án giá đất là 2,577 triệu đồng/m2. Ông cũng là người ký ban hành quyết định phê duyệt giá đất tại dự án với giá 2,577 triệu đồng/m2 - trái với Luật Đất đai và các quy định khác.
Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự kết luận giá trị quyền sử dụng đất là 1.574 tỷ đồng. Thực tế, Công ty Rạng Đông đã nộp gần 957 tỷ đồng. Số tiền chênh lệch là 617 tỷ đồng.
VKS nhận thấy ngoài sai phạm của các bị can, còn có 3 chỉ tiêu: tốc độ tăng giá, thời gian bán hàng và tỷ lệ bán hàng hằng năm, là nguyên nhân dẫn đến số tiền chênh lệch này.
Song với từng chỉ tiêu, Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự và Hội đồng định giá đất tỉnh Bình Thuận đều có những con số khác nhau.
Bộ Công an làm việc với Công ty CP Định giá và dịch vụ tài chính Việt Nam VVFC (đơn vị tư vấn thẩm định giá của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự), xác định 3 chỉ tiêu trên dẫn đến sự chênh lệch số tiền là 308 tỷ đồng.
VKS từ đó kết luận hậu quả thiệt hại trực tiếp từ hành vi phạm tội của các bị can được xác định là 308 tỷ đồng. Trong đó, hậu quả do hành vi phê duyệt giá đối với 106.000 m2 đất ở quy hoạch nhà cao tầng gây thiệt hại 154 tỷ đồng; hành vi phê duyệt giá 257.000 m2 đất ở nhà thấp tầng trái luật gây thiệt hại 154 tỷ đồng.
Thanh Lam